Ο Αλεξανδρόπουλος με τα πλεχτά γάντια

Η φράση «έκλεψε την παράσταση» λες και δημιουργήθηκε για τον Μπέρνι Σάντερς. Ο ηλικιωμένος γερουσιαστής της Πολιτείας του Βερμόντ των ΗΠΑ απλώς καθόταν στην πλιάν καρέκλα του κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, προσπαθώντας να ζεσταθεί και να δώσει προσοχή σε ό,τι συνέβαινε, όπως δήλωσε ο ίδιος.

Και όμως η εικόνα του με το χοντρό χειμωνιάτικο μπουφάν και τα πλεχτά γάντια χωρίς δάχτυλα έκανε τον γύρο του κόσμου, αποτελώντας μία από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες του 2021. Υπεύθυνος για αυτό το ιστορικό ενσταντανέ είναι ο φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου, Μπρένταν Σμιαλόφσκι.

Γιατί όμως; Τι μας έκανε τόση εντύπωση, ώστε να πάρουμε την εικόνα του και να τη μοντάρουμε κατά το δοκούν αφήνοντας ελεύθερη τη φαντασία μας; Γιατί τα κοινωνικά δίκτυα κατακλύστηκαν με την εικόνα του Μπέρνι στα πιο απίθανα μέρη σαν οπτικό αγαπημένο ανέκδοτο; Γιατί γελάσαμε καλόπιστα, όμορφα και όχι κοροϊδευτικά, μ’ αυτόν τον συμπαθητικό τύπο με τα πλεχτά γάντια του, τα οποία του τα 'χε πλέξει μια φίλη του δασκάλα και είχε επίσης φορέσει στη περσινή πορεία γυναικών, και το φτηνό πανωφόρι που το φορούσε και στο βίντεο της προεκλογικής του εκστρατείας για το χρίσμα των Δημοκρατικών;

Παρ' όλο που ο άνθρωπος απλώς καθόταν εκεί, ήσυχος και συγκεντρωμένος, επισκίασε, χωρίς να το επιδιώκει, τα ακριβά κοσμήματα που αστραποβολούσαν και τα πανάκριβα κοστούμια και φορέματα των προσκεκλημένων που θρόιζαν δίπλα του...

Ο,τι και να ’ταν πάντως, ο Μπέρνι όντως το έχει αυτό το κάτι και ήταν αυτή η ποιότητα, αυτή η αύρα τιμιότητας, επιμονής και ειλικρινούς ενδιαφέροντος που εκτόξευσε ένα Εβραιόπουλο του Μπρούκλιν, παιδί μεταναστών από την κεντρική Ευρώπη, στο στερέωμα του αμερικανικού πολιτικού συστήματος, το οποίο και φωταγώγησε με τις αριστερές -για την Αμερική υπερβολικά αριστερές- ιδέες του.

Ποιος είναι όμως αυτός ο Μπέρναρντ Σάντερς κι από πού κρατάει η σκούφια του; Κατ’ αρχάς να δούμε το επώνυμό του: Sanders σημαίνει ο «γιος του Αλεξάνδρου», ας πούμε ο «Αλεξανδρόπουλος» ή ο «Αλεξανδρίδης»...

Κι αυτό γιατί το Sanders προκύπτει από τη συντομογραφία Xander από το Alexander. Να θυμίσουμε πως το όνομα Αλέξανδρος κατά λέξη σημαίνει «αυτός που προστατεύει τους ανθρώπους»! To επώνυμο Σάντερς συνηθίζεται στην Αγγλία, τη Σκοτία, την Ιρλανδία και τη Γερμανία. Η ιστοσελίδα ancestry.com, που καταγράφει τη διαδρομή των επωνύμων των μεταναστών στις ΗΠΑ, αναφέρει πως οικογένειες με το επώνυμο Sanders μετανάστευσαν μαζικά στις ΗΠΑ από την Ευρώπη από τα μέσα του 19ου μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Ειδικά το 1880 υπήρχαν 3.211 οικογένειες με το επώνυμο Σάντερς που ζούσαν στη Νότια Καρολίνα και αυτός ο αριθμός είναι μόνο το 8% όλων των Σάντερς που ζούσαν στις ΗΠΑ την ίδια χρονιά. Το 1940, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, οι περισσότεροι από αυτούς τους... Αλεξανδρόπουλους ασκούσαν το επάγγελμα του εργάτη, ενώ οι κυρίες με το επώνυμο Σάντερς ήταν κυρίως υπηρέτριες.

Εντελώς προλεταριακό το μπακγκράουντ των Σάντερς λοιπόν και ειδικά της οικογένειας του Μπέρνι Σάντερς, που γεννήθηκε το 1941 στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Ο πατέρας του, ο Ιλάιας Μπεν Γεχούντα Σάντερς, είχε γεννηθεί στο Σλόπνιτσε της τότε Αυστροουγγαρίας και νυν Πολωνίας - οι παππούδες του ήταν εργάτες. Το 1921 ο Ιλάιας μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου και αρχικά πουλούσε μπογιές για να ζήσει. Η μάνα του Μπέρνι, η Ντόροθυ Σάντερς, του γένους Γκλάσμπεργκ, γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη σε μια οικογένεια Εβραίων που είχαν έρθει στην Αμερική από το Ραντζίν Ποντλάσκι της Πολωνίας.

Στη δεκαετία του ’40, όταν ο Μπέρνι Σάντερς ήταν παιδί κι έπαιζε στους δρόμους του Μίντγουντ, μιας λαϊκής εβραιογειτονιάς του Μπρούκλιν, πολλοί συγγενείς του στη γερμανοκρατούμενη Πολωνία πέθαιναν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί...

Ισως γι’ αυτό ο Μπέρνι μπήκε από νωρίς στην πολιτική. Κι ίσως έγινε αριστερός, στο πλευρό των φτωχών, επειδή, όπως είχε πει ο αδελφός του Λάρι, όταν ήταν παιδιά τα έφερναν δύσκολα βόλτα. «Ναι μεν ποτέ δεν είχε λείψει από το σπίτι το φαγητό ή τα ρούχα, όμως λεφτά για μεγάλες αγορές, όπως τα χαλιά και οι κουρτίνες, δεν υπήρχαν».

Ο Μπέρνι έβγαλε το Λύκειο στο Μπρούκλιν, αλλά το δίπλωμά του, μπάτσελορ στις Πολιτικές Επιστήμες, το πήρε από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου. Εκεί όταν σπούδαζε, όπως λέει ο ίδιος, υπέστη τη σημαντικότερη πνευματική ζύμωση της ζωής του – τότε αποκρυσταλλώθηκε η πολιτική του συνείδηση κι έτσι γράφτηκε στην Νεολαία του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Αμερικής! Αυτό στη Μέκκα του Καπιταλισμού, με τον πιο παγιωμένο και απαρασάλευτο δικομματισμό του κόσμου, Δημοκρατικοί - Ρεπουμπλικανοί, είναι αστείο και μόνο να το λες: αμερικανικός σοσιαλισμός...

Ομως ο ρέκτης, ανήσυχος Μπέρνι δεν κώλωσε πουθενά. Ηταν παρών όταν ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε τον ιστορικό του λόγο «I have a dream» (έχω ένα όνειρο) κι εκείνο το καλοκαίρι του 1963 ο Σάντερς άρχισε να κολλάει τα αγωνιστικά του ένσημα: η αστυνομία τον συνέλαβε, γιατί αντιστάθηκε στη σύλληψη κατά τη διάρκεια μιας διαδήλωσης εναντίον των φυλετικών διαχωρισμών στα Δημοτικά σχολεία του Σικάγο: ο Μπέρνι καταδικάστηκε σε 25 δολάρια πρόστιμο – γύρω στα 210 με σημερινές τιμές...

Οταν γύρισε στη Νέα Υόρκη, ο μελλοντικός δύο φορές υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών έκανε πολλές δουλειές για να τα βγάλει πέρα: ξυλουργός, δάσκαλος, νοσοκόμος σε ψυχιατρική κλινική... Και όταν κατέληξε στην Πολιτεία του Βερμόντ, η οποία αργότερα θα τον αναδείκνυε σε δήμαρχο (της πόλης Μπέρλινγκτον), μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων και γερουσιαστή, ο πολυπράγμων Μπέρνι βιοπορίστηκε ως αγρότης, κινηματογραφιστής, συγγραφέας και δημοσιογράφος. Πάντα όμως συντασσόμενος με τους φτωχούς, με το περιβάλλον, με την αυτοδιάθεση, την ειρήνη, τη δημοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Γιατί λοιπόν ο Εβραιοαμερικανός «Αλεξανδρόπουλος», ο γιος του «υπερασπιστή των ανθρώπων», μπήκε στην πολιτική, κλέβοντας την παράσταση όπως συνέβη κατά την ορκωμοσία του Μπάιντεν;

Ισως επειδή, όπως είχε δηλώσει κάποτε, «ένας τύπος ονόματι Αδόλφος Χίτλερ κέρδισε τις εκλογές του 1932 και το αποτέλεσμα αυτής της νίκης ήταν να πεθάνουν πενήντα εκατομμύρια άνθρωποι στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μαζί με έξι εκατομμύρια Εβραίους. Ετσι αυτό που έμαθα από μικρό παιδί ήταν πως η πολιτική είναι πράγματι κάτι πολύ σημαντικό».