Αχ βρε Πέπε: «12 χρόνια νύχτα»

Είναι τόσο απλό. Είναι απίστευτα παράλογο, είναι πέρα από κάθε όριο ηθικής και ιδεολογίας, πέρα από κάθε λογική, είναι πλήρως αφύσικο, εξωφρενικά αδιανόητο, ανεπανόρθωτα ακραίο, χυδαίο, αηδιαστικό, ανεκδιήγητα απαράδεκτο κι όμως τόσο μα τόσο απλό. Τόσο ασύλληπτα απλό που ακόμα και η ίδια η απλότητα δείχνει περίπλοκη μπροστά του. Φυσικό είναι βέβαια: στην απύθμενη μηδαμινότητά τους, οι άνθρωποι δεν στροφάρουν και τόσο - δεν θα κάτσουν να λύσουν μη γραμμικές, τριτοβάθμιες εξισώσεις. Με απλό τρόπο θα σκεφτούν. Πιάνει πάντα όμως, διάολε. Δεκαετίες επί δεκαετιών, σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του πανηλίθιου τούτου κόσμου, εφαρμόζεται πάντα, μα πάντα, μα πάντα ακριβώς η ίδια μέθοδος. Και πιάνει πάντα. Και ενώ το ξέρουμε (που να ξεραθούμε και φύτρο να μη βγάλουμε), δεν κάνουμε τίποτα ή ίσως ελάχιστα για να το αποτρέψουμε.

Οι δικτάτορες (ψηφισμένοι ή μη), οι βασανιστές (πληρωμένοι ή μη) και οι κάθε λογιώ καργιόληδες που σαρώνουν ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει στο πέρασμά τους, αρκεί να νομιμοποιήσουν την πλήρη αχρηστία τους μέσα σ’ αυτόν τον πανάθλιο κόσμο (μιλάμε για πλήρη αχρηστία όμως - ούτε για βοηθοί χειριστή αυτόματης τέντας δεν κάνουν), πάντοτε ακολουθούν την ίδια μέθοδο: άκρατος λαϊκισμός, συναισθηματικός εκβιασμός, υποσχέσεις και μιζαμπλίκια. Και αφού πάρουν την αχανή, πανβλακιωτάτη πλειοψηφία με το μέρος τους, η οποία πείθεται πανεύκολα αν της πεις τα κατάλληλα λόγια (ίδια, μα ίδια, μα ολόιδια πάντα: για το πόσο άξια και μοναδική και ανεπανάληπτη και μεγαλειώδης και υπερμάχος είναι), αφού λοιπόν «κερδίσουν το κοινό», μετά το διαλύουν, εσωτερικά και εξωτερικά, για γενιές, πολλές γενιές, χρησιμοποιώντας πάντα την ίδια τακτική: «Ή θα τους εξαντλήσουμε ή θα τους σκοτώσουμε ή θα τους τρελάνουμε».

Κυρίως όσους αντιστέκονται. Ποτέ δεν ήταν πολλοί. Ή, μάλλον, ποτέ δεν ήταν οι περισσότεροι. Υπήρξαν ωστόσο φορές στην Ιστορία, λίγες φορές γι’ αυτούς τους πολλούς μα πάντα λιγότερους, που παρόλο δεν υπερείχαν αριθμητικά, κατάφεραν και κέρδισαν τους άχρηστους. Τις περισσότερες, έχαναν... Εχαναν στ’ αλήθεια όμως;

Μιλάμε για πόνο. Για βασανιστήρια που δεν βάζει ανθρώπου νους. Κι όμως πολλοί άντεξαν - μπορεί να ξέρεις κι εσύ κάποιους. Μπορεί να ’ταν ο παππούς ή η μητέρα σου. Ή ο φίλος σου. Ή ο Πέπε... Ο Πέπε Μουχίκα. Που μαζί με τον Αλιέντε ήταν για μένα οι δύο καθαρότερες προσωπικότητες της Αριστεράς στη σύγχρονη Ιστορία. Μαζί με τη Ρόζα φυσικά. Αλλά αν πάμε από τον Β' Παγκόσμιο και μετά, αυτοί οι δύο ήταν και τέλος - φινίτο λα μούζικα, πασάτο λα φιέστα.

«Αφού δεν μπορούμε να τους σκοτώσουμε, ας τους τρελάνουμε». Αυτό αποφάσισαν οι δικτάτορες στην Ουρουγουάη το 1973, όταν σχεδόν όλη η Λατινική Αμερική είχε πλέον φυτεμένα από τη CIA στρατιωτικά καθεστώτα. Ο Πέπε Μουχίκα ήταν αγωνιστής Τουπαμάρος. Μαζί με τους συντρόφους του πιάστηκε, φυλακίστηκε, βασανίστηκε. Εν τέλει, τους ανάγκασαν να ζήσουν σε πλήρη απομόνωση για 12 χρόνια. Ο Πέπε τα περισσότερα έμεινε μέσα σε ένα πηγάδι - ναι, εκεί που «μύρισε το σκοτάδι κι όλη η άβυσσος». Μιλούσε στα μυρμήγκια για να μην τρελαθεί. Δεν τρελάθηκε. Αντεξε.

«Δεν είμαστε πιο σημαντικοί από τα σκουλήκια» έλεγε αργότερα, ως πρόεδρος της Ουρουγουάης. Οχι από ταπεινότητα. Από βαθιά γνώση. Από βαθύ ανθρωπισμό - έπασχε κι αυτός από οξεία αριστερίτιδα βλέπεις. Το 90% του μισθού του το έδινε για κοινωνικές παροχές, έμενε πάντα σε ένα απλό σπίτι με την αγωνίστρια γυναίκα του Λουσία Τοπολάνσκι, κι εμείς ψηφίζουμε έναν κάφρο να μας λέει πως «δεν έχω ζήσει με 800 ευρώ τον μήνα και εύχομαι πραγματικά να μη χρειαστεί». Αύξησε τον κατώτατο μισθό κατά 250%, προχώρησε σε αναδιανομή του πλούτου, η οικονομία ανέκαμψε στο σύνολό της, νομιμοποίησε τις αμβλώσεις, αποποινικοποίησε την κάνναβη και έκανε άλματα στον τομέα των κοινωνικών ελευθεριών. Και πέθανε. Προχθές.

Και ναι, έχω οργή. Οχι γιατί πέθανε - θα πέθαινε. Αρρωστος ήταν, άνθρωπος ήταν, αριστερός ήταν, θα πέθαινε. Εχω οργή γιατί υπήρξε.

Παράδειγμα. Γι’ αυτό το μοναδικό, το υπέροχα υπέρτατο, το φαινομενικά πάναπλο και ασύλληπτα πάνοπλο «Ούτε βήμα πίσω».