Χακί παραλήρημα

«Καλύτερα είναι από μένα τα φανταράκια με λίγους μήνες εκπαίδευσης; Εγώ δεν μπορώ να πάρω το καλάσνικοφ, να πάω στον Εβρο; Θα δει τότε ο Ερντογάν, ο... (ακατάλληλες λέξεις), που μας φέρνει τους... (ακατάλληλες λέξεις). Θα τους γαζώσω, ρα-τα-τα...».

Ο άντρας που ωρύεται, πίνοντας καφέ σε πάγκο ταχυφαγείου είναι κοντός, μελαχρινός και φτωχοντυμένος. Στα μάτια ενός λευκού, προνομιούχου Βορειοευρωπαίου είναι απλά άλλος ένας μαυροτσούκαλος, που θα μπορούσε μια χαρά να τον περάσει για πρόσφυγα, μετανάστη, Πακιστανό ή Ρομά, αυτούς που η πολιτικά ορθή γλώσσα αποκαλεί «μεταναστευτικές ροές» και οι ιαχές των ρατσιστών βαφτίζουν «λαθροεισβολείς».

Κι όμως ο γραφικός του καφενείου ή ο γραφικός του πληκτρολογίου δεν κάνει τίποτε άλλο από το να εκφράζει με υπερθετικό και άκομψο τρόπο όσα επαναλαμβάνουν με σοβαροφάνεια πρωτοσέλιδα και ρεπορτάζ, γεωπολιτικοί αναλυτές και πολεμοκάπηλοι αυλοκόλακες που νομίζουν ότι στον Εβρο και στα νησιά έχουν απέναντί τους τα φουσάτα του Ιμπραήμ και όχι απελπισμένους ανθρώπους, που γίνονται έρμαια στα παιχνίδια των ισχυρών.

Είναι εύκολο να κοροϊδεύεις τις πιο πληβειακές και ελαφρώς ανισόρροπες εκφράσεις του εθνικισμού ή να παίρνεις αποστάσεις από τον όχλο που κλοτσούσε κι έβριζε τη βάρκα με τους πρόσφυγες στο λιμάνι της Θέρμης στη Μυτιλήνη - ίσως η πιο ντροπιαστική εικόνα που έχει καταγράψει πρόσφατα η ελληνική ειδησεογραφία. Το δύσκολο είναι να αποδομήσεις, με πειστικούς και όχι ηθικοπλαστικούς όρους, τη φαιά προπαγάνδα των γραβατωμένων, των κυρίαρχων. Αυτών που όταν μιλάνε για εθνική ενότητα μπροστά στον εξωτερικό εχθρό, ξέρουμε πολύ καλά ότι ανθρώπινο αίμα, πετρέλαιο και γκάζι, χρήμα και εξουσία τούς μυρίζει.