Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου είναι η τρίτη συλλογή διηγημάτων της Δήμητρας Λουκά. Η Λουκά, έχοντας αποσπάσει με τη συλλογή διηγημάτων Κόμπο τον κόμπο το βραβείο του Αναγνώστη για πρωτοεμφανιζόμενο πεζογράφο, συνέχισε τη συγγραφική της πορεία με τη συλλογή Η Μούτα και άλλες ιστορίες, δείχνοντας συνέπεια όχι μόνο στη μικρή φόρμα αλλά και στις θεματικές, γλωσσικές και υφολογικές επιλογές της. Στα δύο πρώτα της βιβλία, γραμμένα με έντονη την παρουσία ενός ηπειρώτικου ιδιώματος, πρωταγωνιστούσε η σκληρότητα των ηθών της ελληνικής επαρχιακής ζωής, τις δεκαετίες του ’40 και του ’50.
Η συγγραφέας, στη νέα της αυτή συλλογή, έχει την τόλμη και την ευθυκρισία να απομακρυνθεί από τις κατεκτημένες και αναγνωρισμένες δεξιότητές της και να πειραματιστεί με νέους «τόπους» και τρόπους. Προκρίνοντας το φανταστικό στοιχείο, πλάθει μια σειρά από εκδοχές της Περσεφόνης, εστιάζοντας στο πρώτο μέρος του βιβλίου στη σχέση της με τη μητέρα της τη Δήμητρα, ενώ στο δεύτερο μέρος προτάσσεται η βίαιη αρπαγή της από τον θεό του Κάτω Κόσμου.
Ετσι, στο πρώτο μέρος, που τιτλοφορείται «Η Περσεφόνη που όλο επιστρέφει», συναντάμε μια Περσεφόνη που σκοτώνει τη μάνα της και στη συνέχεια κάνει μανικιούρ και περιποιείται το κορμί της περιμένοντας με έξαψη τον Πλούτωνα να επιστρέψει, μια Περσεφόνη που ψάχνει απεγνωσμένα ένα πέρασμα προς τον Κάτω Κόσμο για να βρει τη νεκρή της μάνα, μια Δήμητρα που δεν είναι μία αλλά πολλές, όλες τους μοιρολογίστρες με κορυφαία την Ελένη που ο ποταμός ξέβρασε το πτώμα της κόρης της. Σε μια άλλη ιστορία, βασισμένη σε πραγματική είδηση, «Περσεφόνες» ονομάζεται ένα σύστημα προσομοίωσης συνάντησης ζώντων μητέρων με τις πεθαμένες κόρες τους.
Αντίστοιχα, στο δεύτερο μέρος, με τίτλο «Αρπαγές παντού», ο Πλούτωνας έχει κι αυτός πολλά πρόσωπα: πότε είναι ένας Ιάπωνας φεουδάρχης που αρπάζει μικρά κορίτσια για να γίνουν παλλακίδες του, πότε παίρνει τη θηλυκή μορφή μιας αριστοκράτισσας από την Ουγγαρία που κλέβει και σκοτώνει κοπέλες για να ταμπονάρει με το νεανικό τους αίμα τις ρυτίδες της, πότε μεταμορφώνεται σε κουρσάρο που απαγάγει μια σύζυγο, η οποία, στη συνέχεια, δεν θέλει να επιστρέψει στον νόμιμο σύντροφό της και πότε σε βασιλιά που, γοητευμένος από τον πίνακα της Αρπαγής της Ευρώπης, μεταμφιέζεται σε ταύρο καλλιεργώντας την τέχνη της σεξουαλικής αλλά και θεατρικής αποπλάνησης. Κι εδώ, οι μάσκες που η συγγραφέας φορά στον Πλούτωνα καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα: από τις πλέον αιμοσταγείς και βίαιες μέχρι τις μετουσιωμένες σε έρωτα και τέχνη.
Η Λουκά παίζει με μεγάλη μαεστρία το παιχνίδι της διακειμενικότητας. Αλλοτε αντιστρέφει τον μύθο αναποδογυρίζοντας τους ρόλους, άλλοτε τον διαστρέφει εισάγοντας ανοίκεια στοιχεία, άλλοτε εστιάζει σε μια του μόνο πτυχή, την οποία αναδεικνύει ως κεντρική, άλλοτε μεταφέρει τον μύθο σε άλλες εποχές και άλλα περιβάλλοντα, άλλοτε προκρίνει το δραματικό στοιχείο, άλλοτε το λυρικό ή το χιουμοριστικό, ενώ συχνά μπολιάζει τον μύθο και με άλλους μύθους και παραμύθια διαφόρων λαών και παραδόσεων.
Και στη νέα της όμως συλλογή μπορούμε να διακρίνουμε νήματα που τη συνδέουν με τις προηγούμενες: οι σχέσεις εξουσίας σε μια πατριαρχική κοινωνία, η σκληρή αντιμετώπιση των αδύναμων, η θέση της γυναίκας, η ορατή και η αόρατη βία, ο πολύπλοκος δεσμός μάνας-κόρης. Αυτά τα οικεία στη γραφή της θεματικά μοτίβα, εμπλουτίζει εδώ η ίδια η γραφή, που παίζει σημαίνοντα ρόλο σε κάποια από τα διηγήματά της, άλλοτε ως εργαλείο ερωτικής κατάκτησης στα χέρια ενός άνδρα, κι άλλοτε ως μέσο αυτογνωσίας και χειραφέτησης στα χέρια μιας γυναίκας. Τούτου λεχθέντος, ας σημειώσουμε πως η γραφή της Λουκά διατηρεί και σε αυτό το βιβλίο τον πλούτο και την εικονοποιητική της δύναμη, ενώ ταυτόχρονα διευρύνει την υφολογική της γκάμα, στοχεύοντας να παντρέψει το παραδοσιακό με το μοντέρνο, το παιγνιώδες με το δραματικό, τους μύθους τού χθες με τους μύθους τού σήμερα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας