Aπό τον Μεσαίωνα, όταν ένοπλοι Ελβετοί κυριάρχησαν στην αγορά μισθοφόρων της Ευρώπης, μέχρι την εποχή των ιδιωτικών στρατών της αμερικανικής Blackwater και της ρωσικής Βάγκνερ, ο μισθοφόρος καταγράφεται με πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στο συλλογικό μας υποσυνείδητο: ένας σκληροτράχηλος πολεμιστής, χωρίς τον παραμικρό ηθικό ενδοιασμό, που πληρώνεται αδρά για να πραγματοποιεί τις επιχειρήσεις (και τα εγκλήματα πολέμου) που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να εκτελέσουν οι εθνικοί στρατοί. Τα τελευταία χρόνια όμως κάνει την εμφάνισή του ένα νέο μοντέλο: ο μισθοφόρος-πρόσφυγας ο οποίος συχνά καλείται να επιλέξει ανάμεσα στο να υποφέρει και να πεθάνει στη χώρα του ή να σκοτώνει και να σκοτωθεί για ένα τρίτο κράτος.
Σε αυτό το δίλημμα βρέθηκαν, λόγου χάρη, πρόσφυγες και μετανάστες που έφτασαν στη Ρωσία από χώρες της Κεντρικής Ασίας, όπως το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν και το Κιργιστάν. Οπως ανέφερε το περιοδικό Newsweek, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 2023 οι ρωσικές αρχές προσήγαγαν χιλιάδες άτομα και τα ενημέρωσαν ότι η μόνη πιθανότητα να μην απελαθούν άμεσα ήταν να πολεμήσουν για έναν χρόνο στο μέτωπο της Ουκρανίας. Πολλές φορές το μαστίγιο αντικαθίσταται από το καρότο, όπως συνέβη με προεδρικό διάταγμα του Πούτιν που υποσχόταν fast track απόκτηση ιθαγένειας για όσους συμμετείχαν στην εισβολή στην Ουκρανία. Σε κάθε περίπτωση όμως η νόμιμη παραμονή σε ρωσικό έδαφος περνούσε από τα εδάφη της Ουκρανίας.
Το ίδιο σκηνικό, ενισχυμένο όμως με μεγάλες δόσεις ρατσισμού, επαναλαμβάνεται τους τελευταίους μήνες στο Ισραήλ. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο αποικιακό κράτος ιδρύθηκε με το πρόσχημα ότι θα αποτελεί ασφαλές καταφύγιο για κάθε Εβραίο που επιθυμεί να μεταναστεύσει εκεί, πολλές φορές το βασικότερο κριτήριο δεν ήταν η θρησκεία αλλά το χρώμα του δέρματος. Οι μαύροι Εβραίοι από χώρες όπως η Αιθιοπία είναι ανεπιθύμητοι εδώ και δεκαετίες και αντιμετωπίζονται σαν μίασμα όχι μόνο από το επίσημο κράτος αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι πριν από δέκα χρόνια ισραηλινές οργανώσεις κατήγγειλαν πως οι αρχές χορηγούσαν μυστικά, ενέσιμα αντισυλληπτικά σε Εβραίες από την Αιθιοπία που παρέμεναν για χρόνια σε στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων.
Η κατάσταση όμως φάνηκε να αλλάζει τον τελευταίο χρόνο καθώς οι έσχατοι των πολιτών έσονται πρώτοι στα πεδία των μαχών. Μετά την έναρξη της γενοκτονίας στη Γάζα ο ισραηλινός στρατός έχασε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, τουλάχιστον 800 στρατιώτες και αναγκάστηκε να αποσύρει 12.000 τραυματίες. Ο αριθμός των θυμάτων στον Λίβανο είναι ακόμη άγνωστος. Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Yedioth Ahronoth, o IDF αντιμετωπίζει πρωτοφανές πρόβλημα στρατολόγησης καθώς τουλάχιστον ένα εκατομμύριο πολίτες εγκατέλειψαν τη χώρα, ενώ το 33% όσων κλήθηκαν να παρουσιαστούν δεν εμφανίστηκε ποτέ στα στρατολογικά γραφεία.
Το δεύτερο πρόβλημα ήταν ότι η συνεχής κλήση εφέδρων είχε καταστροφικές συνέπειες για την ισραηλινή οικονομία καθώς τομείς που απασχολούν νεαρό προσωπικό, όπως ο κυρίαρχος κλάδος υψηλής τεχνολογίας, αποψιλώθηκαν από ανθρώπινο δυναμικό.
Σε αυτό το σκηνικό ο IDF ανακάλυψε μια τεράστια δεξαμενή στρατολόγησης στους μαύρους μετανάστες από την Αιθιοπία, πολλοί από τους οποίους βρίσκονταν ήδη στη φυλακή για προσπάθεια παράνομης εισόδου στη χώρα ή γιατί είχαν λήξει οι άδειες παραμονής τους. Από τον Σεπτέμβριο του 2024 έγινε γνωστό ότι το Ισραήλ υποσχόταν νομιμοποίηση της παραμονής Αφρικανών στη χώρα αν δέχονταν να καταταγούν και να πολεμήσουν άμεσα στη Γάζα και στον Λίβανο.
Σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz, το Ισραήλ ακολουθεί πλέον το παράδειγμα χωρών όπως το Ιράν, η Ρωσία και η Τουρκία που μετατρέπουν αιτούντες άσυλο από το Αφγανιστάν, τη Λιβύη και τη Συρία σε μισθοφόρους.
Το φαινόμενο της στρατολόγησης προσφύγων και μεταναστών με αντάλλαγμα την παροχή υπηκοότητας δεν είναι άγνωστο στους στρατούς της Δύσης. Αρκετοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι στον αμερικανικό εμφύλιο οι Βόρειοι οφείλουν σε σημαντικό βαθμό την επικράτησή τους στην ένταξη μεγάλου αριθμού νέων μεταναστών από την Ευρώπη, που έφτασαν να αποτελούν έως και το 25% του στρατεύματος. Αν και αρκετοί από αυτούς επέλεξαν να καταταγούν εθελοντικά πιστεύοντας στα ιδεώδη της αμερικανικής επανάστασης και της μάχης απέναντι στο καθεστώς της δουλείας, για άλλους οι επιλογές ήταν σαφώς πιο περιορισμένες.
Σήμερα οι στρατοί των ΗΠΑ και της Γερμανίας προσφέρουν διαδικασίες ταχύρυθμης πολιτογράφησης σε μετανάστες που καλούνται να καλύψουν τα κενά στη στρατολόγηση. Αν και το φαινόμενο του πολιτικού εκβιασμού είναι εμφανές, δεν μπορεί προφανώς να συγκριθεί με την περίπτωση του Ισραήλ και της Ρωσίας όπου η στρατολόγηση σημαίνει άμεση αποστολή στο σφαγείο της μάχης – συχνά με ελλιπή ή ανύπαρκτη εκπαίδευση.
Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι από αυτούς τους στρατιώτες θα πληρωθούν για τις υπηρεσίες τους, η Haaretz επισημαίνει ότι δεν πρόκειται για την τυπική σχέση «πελάτη και προμηθευτή» που διέπει τις σχέσεις των μισθοφόρων. Για έναν αιτούντα άσυλο, που έχει περάσει διά πυρός και σιδήρου για να φτάσει σε μια «ασφαλή χώρα», η συμμετοχή σε έναν πόλεμο δεν είναι αναγκαστικά ό,τι πιο επικίνδυνο έχει να αντιμετωπίσει. Η «επιλογή» που του προσφέρεται είναι ανάμεσα σε διαφορετικές πιθανότητες να πεθάνει.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας