Συχνά με καλούν σε παρουσιάσεις βιβλίων, είτε για να μιλήσω είτε απλά για να ακούσω άλλους να μιλάνε γι’ αυτά. Υποτίθεται ότι αυτές οι εκδηλώσεις έχουν σκοπό να γνωρίσουν το έργο στο κοινό τιμώντας συγχρόνως τον δημιουργό του. Κι όμως, πολλές φορές μού αφήνουν μια αίσθηση κενού, απογοήτευσης. Κάτι δεν πήγε καλά ή όσο καλά έπρεπε.
Το ερώτημα δεν είναι εύκολο να απαντηθεί: πώς τιμάς πραγματικά ένα έργο και τον δημιουργό του; Μπορεί να στολίσεις το έργο με χιλιάδες κοσμητικά επίθετα ή να πλέξεις το εγκώμιο του δημιουργού του με άλλα τόσα κι όμως να δεις το κοινό να σε κοιτάζει αδιάφορα ή βαριεστημένα. Τι είναι τελικά το πιο σημαντικό, τι είναι εκείνο που δεν πρέπει ποτέ να λησμονούμε ως παρουσιαστές για μια ουσιαστική επικοινωνία του έργου με το κοινό;
Λοιπόν, επειδή το ερώτημα με έχει απασχολήσει σοβαρά, ιδού κάποια συμπεράσματα στα οποία έχω καταλήξει, χρήσιμα ίσως σε όσους από εμάς αναλάβουν τον δύσκολο ρόλο του παρουσιαστή ενός βιβλίου:
- Πριν απ’ όλα, οφείλουμε να διαβάσουμε ολόκληρο το βιβλίο και όχι αποσπασματικά. Αν δεν το κάνουμε, υπάρχει κίνδυνος να φανεί αυτό στην εκδήλωση.
- Να είμαστε σίγουροι ότι το βιβλίο μάς άρεσε, πριν δεχτούμε. Αν δεν μας άρεσε και δεχτούμε, πάλι υπάρχει κίνδυνος να φανεί αυτό στην εκδήλωση.
- Ας προσπαθήσουμε, όσο μπορούμε, να μη διαβάσουμε το κείμενό μας αλλά να το πούμε κοιτώντας τον κόσμο που μας ακούει από κάτω. Εν ανάγκη κάνουμε κάποιες πρόβες πριν. Οταν το κοινό κοιτάζει τα μάτια του συνομιλητή του και όχι ένα σκυμμένο κεφάλι σ’ ένα χειρόγραφο, αμέσως δημιουργείται η απαραίτητη ζεστασιά στην ατμόσφαιρα.
- Να εγκαταλείψουμε στο σπίτι τον ναρκισσισμό μας. Μην κάνουμε το έργο του άλλου αφορμή να μιλήσουμε για τον εαυτό μας: για το πόσο σημαντικό είναι και πόσο εμείς το καταλάβαμε φυσικά αμέσως γιατί μας θύμισε κάποιο άλλο έργο, καθότι τέλειοι γνώστες της λογοτεχνίας, κι ο συγγραφέας της βραδιάς είναι φίλος μας ή προστατευόμενός μας κι ίσως εμείς να τον πείσαμε κιόλας να τολμήσει να εκδώσει το βιβλίο…
Αναγνωρίζω βέβαια ότι είναι φυσικό να αρχίζει κανείς την ομιλία του με την προσωπική σχέση του με το έργο που παρουσιάζει. Αλλά αυτό είναι το σημείο εκκίνησης, δεν αρκεί από μόνο του.
Γιατί το πιο σημαντικό σε μια παρουσίαση συνοψίζεται τελικά σ’ ένα βασικό ερώτημα: τι μας αφορά αυτό το βιβλίο; Τι σημαντικό μας λέει για να αξίζει να αγοραστεί και να διαβαστεί από τον κόσμο που έχει έρθει εκεί; Μόνο ανιχνεύοντας αυτό το ερώτημα θα μπορέσουμε να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον ή την περιέργεια του κόσμου. Ετσι θα εκπληρώσουμε την αποστολή μας. Με αγάπη και ευθύνη για τον συγγραφέα που μας εμπιστεύτηκε.
* σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας