Ημερομηνία λήξης;

«Εν μέρει εθνικός και εν μέρει χριστιανίζων»: αυτός ο στίχος του Καβάφη αποτυπώνει με μεγαλύτερη ακρίβεια το στίγμα της Τουρκίας του Ερντογάν απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία από τον χαρακτηρισμό επιτήδειος ουδέτερος.

Η Τουρκία δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία επικαλούμενη τον διαμεσολαβητικό ρόλο της και μέχρι στιγμής επιβραβεύεται, τουλάχιστον ρητορικά, για την προσπάθειά της συνολικά από τη Δύση.

Την ίδια στιγμή επικαλείται τη Συνθήκη του Μοντρέ και έχει κλείσει τα Στενά στη διέλευση πολεμικών πλοίων και όχι μόνο.

Σε μια κίνηση που δεν υπαγορεύεται από καμιά συνθήκη η Αγκυρα έχει κλείσει τον εναέριο χώρο της στη διέλευση ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών που κατευθύνονται προς τη Συρία.

Δύο κινήσεις που στην περίπτωση παρατεταμένης σύγκρουσης στην Ουκρανία θα δημιουργήσουν σοβαρό πρόβλημα στη Ρωσία:

- Ηδη η Μόσχα δεν μπορεί να αντικαταστήσει το «Μόσκβα» στον Εύξεινο Πόντο αλλά και ενδεχόμενες μελλοντικές απώλειες.

- Η απαγόρευση διέλευσης ρωσικών μαχητικών που κατευθύνονται στη Συρία είναι κίνηση μείζονος σημασίας, καθώς για πρώτη φορά συνδέονται η σύγκρουση στην Ουκρανία με τη ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή.

Το ερώτημα που εύλογα τίθεται είναι αν το παραπάνω στίγμα το οποίο διαμόρφωσε η Τουρκία απέναντι στη Ρωσία έχει ημερομηνία λήξης.

Ενα ερώτημα που παραπέμπει σε ένα άλλο: αν οι ΗΠΑ έχουν λόγο να πιέσουν την Αγκυρα να στοιχηθεί με την υπόλοιπη Δύση με την υιοθέτηση των σκληρών κυρώσεων που έχουν ήδη επιβληθεί.

Η Τουρκία με τη σημερινή στάση της εξυπηρετεί και την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα, καθώς λειτουργεί σαν έξοδος κινδύνου ή και σαν δίχτυ ασφαλείας την ώρα που κλιμακώνεται η εκατέρωθεν απειλητική ρητορική.

Εξυπακούεται ότι εξακολουθούν να υπάρχουν απευθείας δίαυλοι επικοινωνίας ΗΠΑ - Ρωσίας και χωρίς την παρεμβολή ή μεσολάβηση τρίτων.

Ομως ο ρόλος που φαίνεται να έχει κατοχυρώσει η Τουρκία είναι χρήσιμος, καθώς δίνει τη δυνατότητα, αν παραστεί ανάγκη, στην Ουάσινγκτον, στη Μόσχα και στο Κίεβο να πιστωθούν καλή θέληση αναζήτησης συμβιβαστικής λύσης χωρίς να φανεί ότι υποχρεώνονται να υποχωρήσουν λόγω δυσμενών εξελίξεων στο πεδίο της μάχης.

Με τα σημερινά δεδομένα το στίγμα ολίγον σύμμαχος και ολίγον μεσολαβητής που έχει διαμορφώσει ο Ερντογάν δεν φαίνεται να δημιουργεί πρόβλημα στις ΗΠΑ.