Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις

Τέτοιες μέρες, τέλος του χρόνου, φροντίζουμε να τακτοποιήσουμε κάποιες από τις εκκρεμότητές μας. Ανοίγουμε ντουλάπια και συρτάρια, ταξινομούμε χαρτιά, φωτογραφίες, τα τοποθετούμε σε φακέλους και κουτιά. Μερικές φορές εκτός από το σπίτι της διαμονής μας επισκεπτόμαστε και το σπίτι των παππούδων και γιαγιάδων, που συνήθως είναι κλειστό, όπως πολλά στα χωριά.

Εκεί στέκεσαι μόνος, μπροστά στην παλιά ξύλινη πόρτα, στον μεγάλο διάδρομο, στις αδειανές κάμαρες. Σκέφτεσαι τους απόντες προπάτορες, τις φωνές τους, θυμάσαι τις θέσεις των επίπλων, κοιτάς τα σημάδια που άφησαν τα κάδρα με τις οικογενειακές φωτογραφίες, ευχάριστες και δύσκολες στιγμές. Κάθε φορά παίρνεις μαζί σου κι ένα αντικείμενο, ενθύμιο της πρωτινής ζωής, που μέχρι σήμερα σου ήταν αδιάφορο. Γιατί όσο περνά ο χρόνος δένεσαι με το χθες και τις αναμνήσεις του παρελθόντος.

Και να, σε τούτη την επίσκεψη πίσω από μια αδειανή χαρτόκουτα, στο παράθυρο της σκάλας, βρήκες τη φάτνη που είχες φτιάξει μαθητής. Ηταν μια κατασκευή από κόντρα πλακέ, στο μάθημα της χειροτεχνίας. Μερικά κομμάτια σχηματίζουν τον στάβλο, και μέσα τα πρόσωπα της γέννησης. Ολα κομμένα προσεκτικά με τη σέγα και βαμμένα κατόπιν με χρώματα σκόνης. Στο δάπεδο και στη σκεπή είναι κολλημένα άχυρα, κάποια έχουν πέσει με το πέρασμα του χρόνου.

Κλείνεις τα μάτια και βλέπεις τον εαυτό σου να την κρατά, μαθητής της έκτης Δημοτικού, και να λέτε τα κάλαντα με την παρέα. Ηταν η χρονιά με τη μεγάλη επιτυχία των καλάντων· τόσο στο καλλιτεχνικό όσο και στο εισπρακτικό μέρος. Μεγάλο ατού το ακορντεόν που έπαιζε ο Χρύσανθος και λίγο το αυτοσχέδιο κρουστό του Μανώλη. Πολύ μεγαλύτερο ήταν το ρεπερτόριο των τραγουδιών και ύμνων. Δεν αρκεστήκαμε στα γνωστά κάλαντα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, αλλά είχαμε συμπεριλάβει και πολλά άλλα που μας είχε μάθει η μητέρα του Χρύσανθου, όντας κοσμοπολίτισσα και μέχρι πρότινος κάτοικος εξωτερικού. «Ελάτε μουρέλια, πείτε τα», μας λέγανε σε όλα τα σπίτια και στα μαγαζιά. Εμείς με τον ενθουσιασμό που είχαμε δεν σταματούσαμε να τραγουδάμε όταν φεύγαμε από ένα σπίτι μέχρι να πάμε στο επόμενο, ειδικά στα καλντερίμια της αγοράς. Ημασταν σαν μια μικρή ορχήστρα του δρόμου.

Οι εισπράξεις μας, το ονομαζόμενο χαρτζιλίκι που συγκεντρώσαμε ήταν πάρα πολύ μεγάλο. Ετσι αγοράσαμε διάφορα είδη για το γιορτινό τραπέζι, τα χωρίσαμε, φτιάξαμε πακέτα και τα μοιράσαμε σε οικογένειες που είχαν ανάγκη· ποιος μας έδωσε τα ονόματα δεν θυμάμαι. Με το δικό μας μερίδιο αγοράσαμε πολλές σοκολάτες και τσίχλες, όχι για το καθαυτό προϊόν, αλλά για τις κάρτες που είχαν. Κοιτάζω όσες σώθηκαν, με ήρωες της Επανάστασης του ’21 και ποδοσφαιριστές κι έρχονται στον νου τα μικράτα μου…

* συγγραφέας, διδάκτορας Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας