Μπορούμε και χειρότερα

Τελικά από την εξέλιξη των πραγμάτων αποδείχτηκε ότι η μισαλλοδοξία, τα συμπλέγματα, οι λαθραναγνώσεις και παραποιήσεις της Ιστορίας μαζί με τις σχετικές ρητορικές δεν ήταν ένα απλό «λάθος» ούτε «φραστικά ολισθήματα». Είναι οι έμμονες πεποιθήσεις συγκεκριμένων αμετανόητων εκφραστών τους οι οποίοι αυλίζονται στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. – με ορισμένους να κατέχουν κορυφαία κομματικά και κυβερνητικά αξιώματα.

Ας σημειωθεί, επίσης, ότι στη σημερινή Ν.Δ., μέσω του αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου, έχει παραμεριστεί σταθερά το πνεύμα της εθνικής συμφιλίωσης που είχε κάνει πράξη –όσο είχε μπορέσει να το πετύχει– ο ιδρυτής της μεταπολιτευτικής κεντροδεξιάς παράταξης Κωνσταντίνος Καραμανλής· όπως και το όνομά του από τη μαρκίζα. Ο,τι έχει απομείνει από αυτό το πνεύμα, θεώρησε υποχρέωση να υπερασπιστεί ο Νίκος Δένδιας στη Βουλή. Και το έπραξε με τον βαρύνοντα ρόλο του ΥΠΕΞ της χώρας ο οποίος, με τις σχετικές κραυγές, απλά δεν μπορεί να κάνει τη δουλειά του. Κάθε άλλο, παρά για πραγματική αποπομπή Μπογδάνου από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. επρόκειτο. Οι ερμηνείες και το σκεπτικό του πρωθυπουργικού συνεργάτη, κ. Γεραπετρίτη, δεν αφήνουν αμφιβολίες για την επανενσωμάτωσή του.

Από την άλλη, το ποιους χωράει και ποιους όχι ένα πολιτικό κόμμα, ένα μεγάλο πολυσυλλεκτικό κόμμα εξουσίας, δεν το αποφασίζει ο ορθολογισμός, οι ικανότητες ή, έστω, κάποια ιδεολογική καθαρότητα, αλλά όλοι οι άλλοι παράγοντες που προκρίνουν τα ηγετικά, τα κομματικά και όχι τα συλλογικά συμφέροντα. Και αν δεν έχει θέση ο Κ. Μπογδάνος στη Ν.Δ., τότε ας αναρωτηθούμε ποιος έχει θέση.

Τα παιδιά του Καρατζαφέρη; Ο Αντ. Σαμαράς; Δημόσια η κ. Μπακογιάννη θα σας πει πως, ναι, έχει θέση ο Σαμαράς. Αλλά in petto θα λέει όχι. Ο Κώστας Καραμανλής; Βεβαίως, ναι, ως κληρονόμος. Αλλά, σήμερα, είναι ένας συμβολοποιημένος «πρώην» και «εν αναμονή» –άρα τι θέση να έχει;– που χρησιμοποιείται για «διαρροές περιβάλλοντος», αυλές, συσπειρώσεις ή και υπονομεύσεις του περιβάλλοντος Μαξίμου, ως μεσσίας για άλλους που περιμένουν κάποιο χρησμό· επιτέλους «θα μιλήσει ο Καραμανλής» – ο οποίος, τελικά, δεν μιλάει.

Στο μέτρο, λοιπόν, που το «τουρλού» υπερισχύει της «αριστείας», δεν μπορούμε να μιλάμε για αποτελεσματικότητες του όλου συστήματος εν ονόματι ενός ψευδούς ορθολογισμού και περίπου μιας νομικής/δικαστικής, και πάντως όχι πολιτικής, μεταχείρισης του τρόπου διακυβέρνησης. Και, ακόμη περισσότερο, δεν μπορούμε να μιλάμε για επιτυχίες σε σχέση με τα λεγόμενα «ύψιστα εθνικά συμφέροντα».

Στην πανδημία και τη διαχείρισή της δεν είχαμε κάποιο θαύμα. Στην οικονομία και το χρέος δεν έγιναν αισθητές ανατροπές ούτε υπήρξε κάποια θεαματική άνοδος του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Στην παιδεία, μια τρανταχτή αποτυχία. Σχετικά με τη ραγδαία άνοδο των τιμών, ακούσαμε το ξεμάτιασμα του υπουργού Ανάπτυξης, «ευτυχώς που δεν πάθαμε και τίποτα». Στις διμερείς σχέσεις, είναι πράγματι καλό το σύνθημα «Ελλάς-Γαλλία-Συμμαχία».

Μα το όφελος γέρνει προς τη Γαλλία χάριν του εξοπλιστικού προγράμματος. Αλλά, εκτός από σύνθημα, είναι ένα παράτολμο εγχείρημα υψηλών δαπανών (αύξησης του χρέους) και αμφίβολης αποτελεσματικότητας εφόσον η Ελλάδα θα συνεχίζει να ζει ως χώρα της «κατάρας των αριθμών» σε αντιδιαστολή με την Τουρκία. Κι όλα αυτά, στο πλαίσιο μιας ζαλισμένης, αμφίθυμης και βραχυκυκλωμένης Ε.Ε., στην οποία μετά τις γερμανικές εκλογές ο Εμανουέλ Μακρόν ίσως δεν θα βρίσκει συνομιλητές και συμμάχους – ίσως, ούτε η υπερχρεωμένη Ελλάδα.

Αντίθετα, μπορούμε να μιλάμε για σχεδιάσματα ιδιοτελούς πολιτικού πραγματισμού, για αύξοντα ρυθμό πολιτικού αμοραλισμού, για σκοτεινές θεσμικές διαδρομές, άφαντες διαφάνειες μέσω των οποίων διαχωρίζονται επιλογές και κουβέντες από τις συνέπειές τους. Προφανώς, όλα όσα παίζονται στο προσκήνιο είναι αντιστρέψιμα. Αλλά και όλα είναι μολυσματικά, για όσο σαγηνεύουν βλέμματα και μυαλά. Πάντως, η δημοκρατία κινείται με άλλους όρους – περισσότερο κομματικού ταμείου ή ατομικής καριέρας και λιγότερο πολιτικούς, μακρόπνοους ή για την κοινωνία στο σύνολό της.

Η αντιδραστική θέαση της κοινωνίας, η ταξική μεταχείριση της οικονομίας και η κυριαρχία του «απολείπειν» (απουσία, κενότητα, εγκατάλειψη) στην πολιτική σφαίρα τρέφουν φτώχεια, απελπισία και οργή. Δημιουργούν ματαιώσεις. Και τα φίδια τρέφονται με ματαιώσεις και φτώχεια. Και φαίνεται ότι μπορούμε και χειρότερα.

Οι ερμηνείες του παρελθόντος, ακόμα και οι φαντασιακές συνδέσεις μ’ αυτό –όταν δεν είναι καταχρηστικές– είναι χρήσιμες αλλά, σταθερά, αλυσιτελείς. Μας λένε τι να μην κάνουμε και όχι τι να κάνουμε. Αλλά καθώς αρνιόμαστε να δούμε το πρόσωπο του τέρατος, είναι μάταιο να λέμε «ποτέ πια» στη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενώ στον δημόσιο λόγο διατυπώνονται προτάσεις για στρατόπεδα, νησιά εκτοπισμού όλων των αποδιοπομπαίων που κονταίνουν το μεγαλείο τού δήθεν. Το «απολείπειν» σημαίνει ότι μπορούμε και χειρότερα.