Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστημα –και δικαιολογημένα– για τον απαράδεκτο σφιχτό εναγκαλισμό της μεγάλης πλειονότητας των ιδιωτικών ΜΜΕ με την κυβέρνηση της Ν.Δ. Ωστόσο, υποστηρίζω ότι αυτού του είδους η επιδείνωση του ραδιοτηλεοπτικού γίγνεσθαι, όσο επικίνδυνη κι αν είναι για τη δημοκρατία, γίνεται απολύτως αντιληπτή και αισθητή από τους πολίτες, οι οποίοι σταδιακά αναπτύσσουν «αντισώματα», αναζητώντας από μόνοι τους εναλλακτικές πηγές πληροφόρησης, κυρίως στα κοινωνικά δίκτυα. Εξάλλου, στην περίπτωση αυτή ο αντίπαλος είναι προφανής και ορατός: δηλαδή η ομάδα που είναι επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας.
Πολύ πιο επικίνδυνος είναι, κατά τη γνώμη μου, όμως, ο λεγόμενος διαχρονικός καθεστωτισμός των ΜΜΕ, ο οποίος «διαπερνάει» ύπουλα προς τους τηλεθεατές τις κυρίαρχες θεωρήσεις του Συστήματος σε μια σειρά από ζητήματα που εκ πρώτης όψεως μοιάζουν να μην είναι στενά κομματικής φύσης. Ο λόγος που ο Μαρξ είχε τονίσει ότι οι κυρίαρχες απόψεις στην κοινωνία είναι αυτές που διαπνέουν την άρχουσα τάξη είναι ακριβώς επειδή ήξερε ότι η τελευταία διαθέτει όλα τα μέσα που της επιτρέπουν τη διάχυση και έμμεση πνευματική επιβολή των αντιλήψεών της. Μάλιστα, αυτό το είχε πει χωρίς καν να μπορεί να φανταστεί την τεράστια δύναμη των σημερινών οπτικοακουστικών μέσων!
Για να γίνει πιο κατανοητό, θα είχε ενδιαφέρον να αναφερθεί κανείς σε συγκεκριμένα παραδείγματα τηλεοπτικής προπαγάνδας κατά τα τελευταία 25 χρόνια. Θα μπορούσε π.χ. να θυμηθεί τον ρατσιστικό και πρόστυχο τρόπο που πολλά ΜΜΕ της περιόδου 1995-1999 αναφέρονταν στους Αλβανούς μετανάστες και στη δήθεν εγκληματικότητά τους.
Ολοι οι λεκτικοί προσδιορισμοί των περισσότερων ρεπορτάζ ήταν υβριστικοί και υπερτόνιζαν το στοιχείο της κοινωνικής επικινδυνότητας, ενώ ταυτόχρονα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στα τηλεοπτικά πάνελ γνωστές γραφικές ακροδεξιές φιγούρες που έχυναν ρατσιστικό δηλητήριο ετοιμάζοντας τις μελλοντικές πολιτικές σταδιοδρομίες τους. Εξίσου συχνή ήταν και η ψευδέστατη αναφορά περί απειλητικής παρουσίας αλλοδαπών στην ελληνική αγορά εργασίας. Συνεπώς, υπήρξε μια ξεκάθαρη ταξική οπτική ενάντια στα πλέον αδύναμα μέλη της εργατικής τάξης.
Σε δεύτερη φάση, αλησμόνητο παραμένει ασφαλώς το καλοκαίρι της τρομοϋστερίας του 2002. Τότε δηλαδή που καταργήθηκε το τεκμήριο της αθωότητας, ενώ υπήρξε μανιώδης και λυσσαλέα πλύση εγκεφάλου ώστε να πειστεί ο κάθε πολίτης ότι τα εγκλήματα ήταν του κοινού ποινικού δικαίου, χωρίς πολιτικό χαρακτήρα. Ετσι, η ορθή άποψη της Διεθνούς Αμνηστίας ότι σαφώς τα εγκλήματα ήταν πολιτικά αποσιωπήθηκε εντελώς, αφού δεν συνέφερε το επίσημο αφήγημα. Η στάση αυτή των ΜΜΕ ήταν συστημική, και αλίμονο σε όποιον είχε αντίθετη άποψη.
Σε τρίτη φάση, θα μπορούσε να επισημάνει κανείς το όργιο παραπληροφόρησης και μονομέρειας που έζησε η χώρα τον Δεκέμβριο του 2008. Η δικαιολογημένη οργή της νεολαίας για τον αστυνομικό που αφαίρεσε τη ζωή ενός εφήβου ξεχειλίζει. Ομως τα τηλεοπτικά κανάλια λειτουργούσαν σαν τμήμα δημοσίων σχέσεων της Αστυνομίας! Μάλιστα, ένα ιδιωτικό κανάλι μόνταρε βίντεο και πρόσθεσε ήχους, ώστε να δημιουργείται η ψεύτικη εντύπωση ότι της εν ψυχρώ εκτέλεσης του 16χρονου παιδιού από σφαίρα αστυνομικού είχαν προηγηθεί επεισόδια μεταξύ αντιεξουσιαστών και ανδρών της αστυνομίας! Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι απολύθηκε αυθημερόν ρεπόρτερ συντηρητικής εφημερίδας που δημοσιοποίησε την εικόνα ενός αστυνομικού να πυροβολεί κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων.
Σε τέταρτη φάση, όλοι θυμούνται τον χυδαίο τρόπο με τον οποίον τα ΜΜΕ της δεκαετίας 2010 υπερασπίστηκαν τη μνημονιακή βαρβαρότητα, παπαγαλίζοντας την γκεμπελική προπαγάνδα της τρόικας, προκειμένου να δικαιολογηθεί το ξήλωμα όλων των εργασιακών κατακτήσεων του 20ού αιώνα! Το αποκορύφωμα αυτής της αθλιότητας έλαβε χώρα τις ημέρες του δημοψηφίσματος, με μονομέρεια φασιστικού τύπου και με εμετική διαστρέβλωση εικόνων, όταν πλάνα από τη Νότια Αφρική παρουσιάστηκαν ως «ουρές πολιτών» στα ATM! Τα ΜΜΕ εξέφραζαν το διακομματικό δουλοπρεπές καθεστωτικό μπλοκ τού «ΝΑΙ».
Τέλος, διαχρονικό ρεκόρ καταθλιπτικής και αντιδημοκρατικής μονοφωνίας διαπιστώνεται σταθερά στα λεγόμενα «εθνικά θέματα», όπου, σύμφωνα με τα εγχώρια εθνικιστικά ΜΜΕ (και σε αντίθεση με την πραγματικότητα) η Ελλάδα έχει πάντα δίκιο και η Τουρκία πάντα άδικο. Ετσι, οι τηλεθεατές δεν θα μάθουν ποτέ ότι η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, όταν μια θάλασσα έχει την ιδιομορφία του Αιγαίου, είναι ασύμβατη προς τη διεθνή νομολογία, και άρα αναγκαίοι οι συμβιβασμοί μέσω υποχωρήσεων ή Χάγης, ούτε θα ενημερωθεί ότι το εύρος των 10 μιλίων του ελληνικού εναέριου χώρου αποτελεί διεθνή πρωτοτυπία, όταν τα χωρικά ύδατα εκτείνονται στα 6 μίλια.
* Δικηγόρος και μέλος του Τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων & Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΜέΡΑ25
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας