«Προνόμια» διχασμού και ανικανότητας

Αποτυχημένη και μη πειστική, καθώς φαίνεται ότι προσκρούει σε… τοίχο, είναι η απόπειρα της κυβέρνησης να χτίσει τείχος ανοσίας στην κοινότητα μέσω «προνομίων», διευκολύνσεων και λοιπών «δολωμάτων», δέλεαρ ή ακόμη και απειλών. Τα στοιχεία του Σφυγμού του Ιουλίου της Prorata, που παρουσιάζει σήμερα η «Εφ.Συν.», δείχνουν με σαφήνεια ότι αυτή η κυβερνητική πρακτική εκλαμβάνεται από τους πολίτες ως ένδειξη διχασμού και ανικανότητας να περάσει το μήνυμα για την ανάγκη μέτρων όπως ο εμβολιασμός.

Εξίσου αρνητική παραμένει η άποψη της κοινωνίας για τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση, όπου διατηρούνται -σχεδόν αναλλοίωτα- τα ίδια υψηλά ποσοστά δυσαρέσκειας και η εκτίμηση ότι ο σχεδιασμός που ακολουθείται είναι σπασμωδικός και αλλοπρόσαλλος. Παράλληλα, οι πολίτες στην πλειονότητά τους δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από το κυβερνητικό έργο της Ν.Δ., αμφισβητούν τα ΜΜΕ για την πλημμελή ανάδειξη των παραλείψεων της κυβέρνησης, αξιολογούν με έντονο προβληματισμό την οικονομική κατάσταση της χώρας, ενώ κυρίαρχα συναισθήματα εξακολουθούν να είναι η απογοήτευση και ο θυμός.

Ωστόσο, όσο προβληματική είναι η εικόνα που καταγράφεται για τη Ν.Δ., άλλο τόσο ανησυχητική είναι η αντίστοιχη για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ούτε και σε αυτή τη μέτρηση καταφέρνει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και να καρπωθεί οφέλη από τη φθορά της κυβέρνησης και τις συνεπακόλουθες ανεπάρκειές της. Ενδεικτικά είναι τα ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά των δυσαρεστημένων για την αντιπολίτευση που ασκεί, καθώς και το γεγονός ότι στην πρόθεση ψήφου συνεχίζει να υπολείπεται σημαντικά της Ν.Δ., η οποία μάλιστα διευρύνει ελαφρώς τη διαφορά της σε σχέση με τον Σφυγμό του Απριλίου. Συγκεκριμένα, καταγράφεται να προηγείται με 10 μονάδες από 9 προ τριών μηνών, αυξάνοντας τη δύναμή της από 33 σε 34,5%, με τον ΣΥΡΙΖΑ να «τσιμπά» την ίδια περίοδο μόλις μισή μονάδα, από 24 σε 24,5%.

Πιο αναλυτικά, το 61% των ερωτηθέντων αξιολογεί αρνητικά τους μέχρι στιγμής χειρισμούς της κυβέρνησης στο θέμα της πανδημίας (έναντι 63% τον Απρίλιο), ενώ το 39% θετικά (από 37%). Η κυβέρνηση δεν σχεδιάζει μεθοδικά τα μέτρα που υλοποιεί, υποστηρίζει το 63%, και μεθοδικά το 33%. Σε σχέση με τις διευκολύνσεις και τα «προνόμια» στους εμβολιασμένους, το 48% δηλώνει ότι αποτελεί μια κακή και διχαστική λύση για την κοινωνία, το 27% απαντά ότι αν και δεν αποτελούν την καλύτερη λύση, «τη δεδομένη στιγμή αποτελούν τη μόνη» και το 24% τη βρίσκει μια καλή και έξυπνη λύση. Ενδειξη ανικανότητας χαρακτηρίζει αυτή τη μέθοδο του Μαξίμου το 59% και ένδειξη ικανότητας το 35%.

Οικονομία

Προβληματισμένο για την κατεύθυνση της οικονομίας της χώρας είναι το 68%, ενώ το 36% εκφράζει απογοήτευση και το 35% θυμό για την πολιτική και οικονομική κατάσταση στην παρούσα συγκυρία. Η απελπισία συγκεντρώνει το 19% των προτιμήσεων, η αποστροφή το 17%, ο φόβος το 14% και στον αντίποδα αισιόδοξο εμφανίζεται το 21% των συμμετεχόντων στην έρευνα. Σε ό,τι αφορά τη στάση που τηρούν τα ΜΜΕ απέναντι στην κυβέρνηση, ένα συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 70% πιστεύει ότι τα περισσότερα εξ αυτών δεν ασκούν ικανοποιητική κριτική στα κυβερνητικά πεπραγμένα.

Αναφορικά με το κυβερνητικό έργο της Ν.Δ., ικανοποιημένο υποστηρίζει ότι είναι το 38% των ερωτηθέντων και το 62% δυσαρεστημένο. Την ίδια ώρα, ούτε η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκει σύμφωνους του πολίτες, οι οποίοι σε ποσοστό 78% δηλώνουν μη ικανοποιημένοι και μόλις 20% ευχαριστημένοι.

Στην πρόθεση ψήφου, πρώτο κόμμα με άνοδο 1,5 μονάδα σε σύγκριση με τον περασμένο Απρίλιο και ποσοστό 34,5% αναδεικνύεται η Ν.Δ., η οποία παρουσιάζει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα για τα δεδομένα της συγκυρίας. Δεύτερος με κέρδη μισής μονάδας και 24,5% έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ, με αποτέλεσμα η ψαλίδα ανάμεσα στα δύο κόμματα να υπολογίζεται στις 10 μονάδες. Ακολουθούν ελαφρώς ενισχυμένο το Κίνημα Αλλαγής με 7% (από 6%), το ΚΚΕ με 4%, η Ελληνική Λύση με 3% και το ΜέΡα25 με 2,5%. Αλλο κόμμα αναφέρει ότι θα ψήφιζε το 8%, ενώ μεγάλη και πιο συγκεκριμένα στο 16,5% παραμένει η δεξαμενή των αναποφάσιστων (μειωμένη πάντως κατά 4% σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση).

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην κατηγορία που αφορά τα χαρακτηριστικά των πολιτικών αρχηγών, το 69% εκτιμά ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είναι ιδιαίτερα ή καθόλου ασυμβίβαστος απέναντι σε κατεστημένα συμφέροντα και το 63% ότι δεν συναισθάνεται τα προβλήματα και τις ανησυχίες των πολιτών. Για τον Αλέξη Τσίπρα, το 36% τον χαρακτηρίζει ακέραιο στη διαχείριση των χρημάτων των φορολογουμένων.

Η παγίωση της υπεροχής της Ν.Δ. και οι κλειδαριές που πρέπει να ξεκλειδώσει ο ΣΥΡΙΖΑ

Του Αγγελου Σεριάτου *

Οι σημερινοί δημοσκοπικοί εκλογικοί συσχετισμοί θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τους αντίστοιχους που οι βουλευτικές κάλπες του 2019 διαμόρφωσαν δύο χρόνια νωρίτερα. Η διεύρυνση της διαφοράς που καταγραφόταν μεταξύ της Ν.Δ. και του ΣΥΡΙΖΑ κατά τον πρώτο χρόνο της κυβερνητικής θητείας σύντομα εξανεμίστηκε, επαναφέροντάς μας περίπου στους συσχετισμούς του 2019 και πιο συγκεκριμένα σε μια ελαφρώς διευρυμένη υπεροχή της Ν.Δ. έναντι του ΣΥΡΙΖΑ συγκριτικά με το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών. Η εικόνα σε σχέση με τα υπόλοιπα κόμματα, δε, είναι περίπου η ίδια, με την εκλογική τους επιρροή να μην έχει μεταβληθεί σημαντικά.

Μπορεί, εν τούτοις, να ισχυριστεί κανείς ότι η κυριαρχία της Ν.Δ. είναι μη αναστρέψιμη; Σαφώς όχι. Αν και η Ν.Δ. υπερέχει έναντι του βασικού της αντιπάλου σε όλους τους δείκτες, είναι ενεργές ορισμένες πηγές δυσαρέσκειας, αποτελώντας σημαντικό πονοκέφαλο για την κυβέρνηση. Πρώτον, η διαχείριση της πανδημίας και των συνεπειών αυτής στην πραγματική οικονομία. Φαίνεται ότι η μερίδα της κοινωνίας που αξιολογεί θετικά την κυβέρνηση ως προς την υγειονομική διαχείριση της πανδημίας έχει σταθεροποιηθεί κοντά στο 40%, με την πλειονότητα να αξιολογεί αρνητικά την κυβέρνηση και τις επιμέρους πρωτοβουλίες της σε αυτό το πεδίο, όπως για παράδειγμα την εφαρμογή του μέτρου σχετικά με τις «διευκολύνσεις» και τα «προνόμια» στους εμβολιασμένους, η οποία για το 59% αποτελεί ένδειξη ανικανότητας. Αντίστοιχα, και παρά την οριακή αύξηση των θετικών κρίσεων ως προς την οικονομική κατάσταση της χώρας, η μεγαλύτερη μερίδα (68%) συνεχίζει να την αξιολογεί αρνητικά.

Δεύτερον, ορισμένες ανεύθυνες και αλαζονικές συμπεριφορές που έχουν επιδείξει κυβερνητικά στελέχη, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού (ποδηλατάδα στην Πάρνηθα, μη τήρηση της σειράς του εμβολιασμού από κυβερνητικά στελέχη κ.λπ.) και τρίτον, η πρωτόγνωρης έντασης μονοφωνία και εξαιρετικά άκομψη προσπάθεια στιλιζαρίσματος της εικόνας του Κυριάκου Μητσοτάκη από τα περισσότερα ΜΜΕ. Υπό αυτή την έννοια, δεν εκπλήσσει πως 3 στους 4 πιστεύουν ότι τα ΜΜΕ δεν ασκούν ικανοποιητική κριτική στις πράξεις και τις παραλείψεις της ελληνικής κυβέρνησης.

Για τον ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο, τα πράγματα μοιάζουν ενδεχομένως πιο δύσκολα, λόγω της σταθεροποίησης των ποσοστών του οριακά πάνω από το 24% αλλά και της εκτίμησης σε σχέση με τη μέγιστη δυνητική εκλογική του επιρροή, η οποία φτάνει σήμερα έως το 31%-32%. Και η πόρτα για να προσεγγίσει ο ΣΥΡΙΖΑ το συγκεκριμένο ποσοστό έχει τρεις κλειδαριές που θα χρειαστεί να ξεκλειδωθούν.

● Κλειδαριά πρώτη, οι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι αλλά και αυτοί που σήμερα δηλώνουν πρόθεση να ψηφίσουν κάποιο άλλο κόμμα, ενώ το 2019 είχαν στηρίξει τον ΣΥΡΙΖΑ. Η μεγαλύτερη μερίδα αυτών αυτοπροσδιορίζονται ως κεντροαριστεροί ή αριστεροί και είτε δεν προσήλθαν στις κάλπες του 2019, είτε ψήφισαν το ΜέΡΑ 25, το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και το ΚΚΕ.

● Κλειδαριά δεύτερη, η οικοδόμηση μιας οραματικής εναλλακτικής προοπτικής που θα επιτρέψει την παραγωγή σταθερών ταυτίσεων με τους δυνητικούς ψηφοφόρους του κόμματος. Ενδεικτικό του σχετικού ελλείμματος (αλλά και της επιτυχημένης προεκλογικής εκστρατείας του ΣΥΡΙΖΑ) είναι ότι στις βουλευτικές εκλογές του 2019 ένα ποσοστό ψηφοφόρων του (περίπου 5%) έγινε ορατό λίγες μόνο ημέρες πριν από τη διεξαγωγή των εκλογών, παίρνοντας εκ νέου αποστάσεις από το κόμμα την επόμενη ακριβώς ημέρα. Αυτοί οι ψηφοφόροι δεν είναι σήμερα στο στενό κάδρο εκλογικής επιρροής του ΣΥΡΙΖΑ. Με άλλα λόγια, ο ΣΥΡΙΖΑ για να εμπνεύσει θα πρέπει να πείσει χωρίς να ετεροπροσδιορίζεται από τη Ν.Δ. ότι διαθέτει ένα ρηξικέλευθο και εφαρμόσιμο σχέδιο για τη χώρα που θα αλλάξει άμεσα τις ζωές των πολιτών προς το καλύτερο.

Τέλος, η τρίτη κλειδαριά, αυτή της αξιοπιστίας, που αφορά οριζόντια όλους τους δυνητικούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Και το έλλειμμα αξιοπιστίας ή συνέπειας μεταξύ λόγων και -αντιπολιτευτικών ή κυβερνητικών- πράξεων σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να πείσει πως όσα ρητορικά λέει είτε ότι τα υπερασπίζεται μέχρι τέλους ως αντιπολίτευση, είτε ότι θα τα εφαρμόσει κατά γράμμα αν εκλεγεί στην κυβέρνηση.

Οταν, ωστόσο, παρατηρείται χάσμα μεταξύ λόγων και πράξεων, η κοινωνία αργά ή γρήγορα το αντιλαμβάνεται, ιδίως αν ληφθεί υπόψη η εξαιρετικά αρνητική στάση των περισσότερων νέων και παραδοσιακών μέσων προς τον ΣΥΡΙΖΑ, που λειτουργούν ως μεγεθυντικός φακός των αντιφάσεων του κόμματος. Και η αναπαραγωγή μιας αίσθησης ασυνέπειας δεν κλείνει παλαιότερα τραύματα, ούτε και περνάει χωρίς επιδράσεις στους δυνητικούς ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ. Αντίθετα, αναπαράγει και ενισχύει τη γενικευμένη αίσθηση (λίγο ενδιαφέρει τους εκλογικούς συσχετισμούς αν αυτή αντιστοιχεί στην πραγματικότητα ή όχι) ότι ως πολιτικός οργανισμός δεν είναι ιδιαίτερα αξιόπιστος.

* επικεφαλής Πολιτικών Ερευνών της Prorata