Οι μεταγωγές στην εποχή του... επιτελικού κράτους

Μεγάλη συζήτηση έγινε αυτές τις ημέρες με αφορμή την απεργία πείνας του κρατούμενου Δημήτρη Κουφοντίνα, που χαροπαλεύει στην εντατική, για τις αποφάσεις της Κεντρικής Επιτροπής Μεταγωγών (ΚΕΜ). Η ΚΕΜ αποφάσισε τη μεταγωγή του στις φυλακές Κορυδαλλού, η Σοφία Νικολάου (ως γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής και πρόεδρος της ΚΕΜ) άλλαξε αυθημερόν την απόφαση, η ΚΕΜ συνεδριάζει ακόμα για το αν θα γίνει δεκτό το πρώτο και δεύτερο αίτημα της υπεράσπισης Κουφοντίνα να αλλάξει η απόφαση, το Δικαστικό Συμβούλιο Εκτέλεσης Ποινών στη Λαμία δεν έχει στα χέρια του τις απαιτούμενες δύο αρνητικές απορρίψεις ώστε να συζητήσει την προσφυγή, η εισαγγελέας έχει ήδη απορρίψει τη συζήτηση, η κυβέρνηση οχυρώνεται μεθοδικά πίσω από το δήθεν επιχείρημα περί προσφυγής στη Δικαιοσύνη, όλα τα δικαστήρια κρίνουν τον εαυτό τους αναρμόδιο και, όπως παρατήρησε η συνήγορός του Ιωάννα Κούρτοβικ στην «Εφ.Συν» (6.3.2021), «αν η εισαγγελική πρόταση γίνει δεκτή, αυτό θα σημαίνει ότι δεν υπάρχει αρμόδιο δικαστικό όργανο, δεν υπάρχει επομένως καμία δυνατότητα ελέγχου, δεν υπάρχει διαδικασία για να ελεγχθεί η νομιμότητα των πράξεων της γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής». Ποιος είναι τελικά ο ρόλος της ΚΕΜ; Ποιοι την αποτελούν και ποιοι αποφασίζουν;

Το (επί επιτελικού κράτους) ΚΕΣΦ

Μετά τις τροποποιήσεις της κυβέρνησης Μητσοτάκη, στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη (και όχι πλέον στο υπουργείο Δικαιοσύνης) συστήνεται η τριμελής Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών, η οποία αποτελείται από «τον γενικό γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ως πρόεδρο, τον επόπτη του συγκροτήματος Φυλακών Κορυδαλλού αντεισαγγελέα Εφετών ή τον αναπληρωτή του, καθώς και τον πρόεδρο του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου Φυλακών (ΚΕΣΦ) ή τον νόμιμο αναπληρωτή του ή άλλο μέλος του (που ορίζεται με απόφαση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη) ως μέλη».

Στις 19.9.2019 με υπουργική απόφαση του υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, Λ. Οικονόμου, το ΚΕΣΦ από 11μελές όργανο αποτελούμενο από καθηγητές μέλη ΔΕΠ (εγκληματολογίας, ποινικού δικαίου κ.λπ.), εισαγγελέα και υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Δικαιοσύνης τροποποιήθηκε σε 5μελές καταργώντας τις θέσεις των μελών ΔΕΠ και του εισαγγελέα. Τακτικό μέλος στο 5μελές ΚΕΣΦ ορίστηκε ο Θεόδωρος Παναγιώτου και αναπληρωτής του ο Γρηγόρης Κάτσιος (μέλος Τ.Ο. της Ν.Δ). Και οι δύο εμφανίζονται ως «δικηγόροι εξειδικευμένοι σε θέματα Ποινικού Κώδικα» και συνεργάτες στο γραφείο του ποινικολόγου Αλ. Αλεξιάδη, συνηγόρου του Γιάννη Λαγού στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Ο κ. Παναγιώτου ήταν συνεργάτης και στο δικηγορικό γραφείο της Σοφίας Νικολάου και κουμπάρος στον γάμο της.

Η (επί επιτελικού κράτους) ΚΕΜ

Στις 18.12.2020, ενάμιση χρόνο μετά τις εκλογές και μετά από μεγάλο διάστημα ανυπαρξίας της ΚΕΜ (που είχε αποτέλεσμα να διατάσσουν τις μεταγωγές αποκλειστικά η Σοφία Νικολάου και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης), με ΚΥΑ των υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης συγκροτήθηκε η Επιτροπή, με μέλη τους:

• α) Σοφία Νικολάου, γενική γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, ως πρόεδρο, με αναπληρωτή τον Ιωάννη Σταλίκα του Γεωργίου (προϊστάμενος διεύθυνσης του υπουργείου ΠροΠο)
• β) Καλλιόπη Νταγιάντα, αντεισαγγελέα Εφετών Πειραιώς, επόπττρια του συγκροτήματος Κ.Κ. Κορυδαλλού, ως τακτικό μέλος, με αναπληρωματικό μέλος την Αικατερίνη Μπαρτζάκλη, εισαγγελέα Πρωτοδικών Πειραιώς και αν. επόπτρια Κορυδαλλού
• γ) Θεόδωρο Παναγιώτου, δικηγόρο, μέλος του ΚΕΣΦ, με αναπληρωτή τον Κάτσιο Γρηγόριο, αναπληρωματικό μέλος του ΚΕΣΦ.

Οι αποφάσεις της ΚΕΜ λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, δηλαδή αποφασίζουν τις μεταγωγές η Σοφία Νικολάου, ο διορισμένος στο ΚΕΣΦ συνεργάτης και κουμπάρος της και η αντεισαγγελέας Πειραιά.

Στην κρίσιμη σημερινή κατάσταση με έναν απεργό πείνας να χαροπαλεύει έχει σημασία άλλη μία διάταξη που αφορά την ΚΕΜ (αρ. 14, Ν. 2690/1999), η οποία ορίζει ότι ακόμα κι ένα μέλος της μπορεί να ζητήσει οποτεδήποτε τη σύγκληση του οργάνου: «Η σύγκληση του συλλογικού οργάνου προς συνεδρίαση είναι υποχρεωτική αν το ένα τρίτο τουλάχιστον του συνόλου των τακτικών μελών του το ζητήσει εγγράφως από τον πρόεδρο, προσδιορίζοντας και προς συζήτηση θέμα».

Προφανώς ο νομοθέτης, που επίσης προβλέπει ως απαραίτητη την απαρτία στις συνεδριάσεις, δίνει ιδιαίτερο βάρος σε κάθε ένα από τα τρία ξεχωριστά μέλη της ΚΕΜ, στις ευθύνες και τις αποφάσεις του. Αυτό σημαίνει ότι η εισαγγελέας, που είναι εξαιρετικά αποδεκτή στον δικαστικό χώρο, μπορεί ακόμα και σήμερα να συγκαλέσει την ΚΕΜ και να εξηγήσει στα άλλα μέλη ότι δεν είναι δυνατόν να οδηγείται σε πλήρες δικονομικό αδιέξοδο η Δικαιοσύνη και να στερούνται οι συνήγοροι του απεργού πείνας κάθε δικονομικό μέσο ανατροπής της πορείας θανάτου του.

Επτά συλλήψεις σε νέα ακραία καταστολή

Σε συλλήψεις μετατράπηκαν επτά από τις 29 προσαγωγές από την άγρια καταστολή στη σαββατιάτικη συγκέντρωση αλληλεγγύης στον Δημήτρη Κουφοντίνα στο κέντρο της Αθήνας. Η απρόκλητη επίθεση ξεκίνησε από την πλατεία Συντάγματος με χρήση δακρυγόνων και συνεχίστηκε στην πλατεία Κολοκοτρώνη και στην Ιπποκράτους, με αστυνομικούς να προσάγουν στα τυφλά και αναίτια διαδηλωτές που ήταν αντιμέτωποι με χημικά και δύο αύρες που εκτόξευαν νερό.

Ανάμεσα στους προσαχθέντες ήταν ο Εκτορας Κουφοντίνας, γιος του κρατούμενου απεργού πείνας, σύμφωνα με τον οποίο ένας αστυνομικός τού είπε «κάτι μου θυμίζεις» και στη συνέχεια έπεσαν όλοι πάνω με σπρωξιές και αγκωνιές. Στους προσαχθέντες επιβλήθηκε πρόστιμο 300 ευρώ για παράβαση των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, ενώ οι συλληφθέντες κατηγορούνται για διασπορά του κορονοϊού και κατά περίπτωση για βία κατά υπαλλήλων και απείθεια.