Στρατιωτάκια αμίλητα, ακούνητα, αγέλαστα!

Tο κυβερνητικό δόγμα «σιδηράς πυγμής» σε βάρος των δημοσίων υπαλλήλων αποτυπώνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου στη Δημόσια Διοίκηση. Αυστηροποιούνται οι ποινές για πειθαρχικά παραπτώματα, στα οποία προστίθεται και η άρνηση αξιολόγησης, κάτι που προτείνεται από το νομοσχέδιο να οδηγεί ακόμη και σε απόλυση. Ακόμη, καταργεί την εκπροσώπηση των εργαζομένων στα πειθαρχικά συμβούλια. Πρώτες εκτιμήσεις συνδικαλιστικών πηγών της ΑΔΕΔΥ καταλογίζουν στην κυβέρνηση συνέχιση του κοινωνικού αυτοματισμού σε βάρος των δημοσίων υπαλλήλων και μιλούν για μεταρρυθμιστικό λαϊκισμό.

Το νομοσχέδιο αναμένεται να αναρτηθεί προσεχώς σε δημόσια διαβούλευση. Σύμφωνα με το προσχέδιό του –που είναι στη διάθεση της «Εφ.Συν.»– επέρχονται αλλαγές στον ισχύοντα Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα με διεύρυνση και αυστηροποίηση των πειθαρχικών παραπτωμάτων και ποινών. Κορυφαία αλλαγή όλων είναι η προσθήκη στα πειθαρχικά παραπτώματα της άρνησης υπαλλήλου «να λάβει μέρος, να διευκολύνει ή να προβεί στη διαδικασία αξιολόγησης είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος», όπως αναφέρεται σε προτεινόμενη διάταξη.

Για αυτήν την άρνηση «ή παράλειψη» –όπως καταγράφεται σε άλλη διάταξη– που αφορά την αξιολόγηση, καθώς και «τον προγραμματισμό, τη στοχοθεσία, τις μετρήσεις, τις επιμορφώσεις ή οποιαδήποτε άλλη διαδικασία που προβλέπεται από τον παρόντα νόμο σχετικά με την απόδοση, την αποτελεσματικότητα ή την ποιότητα των υπηρεσιών του δημοσίου», προτείνεται να τιμωρείται με κλιμακούμενες ποινές, αλλά σε κάθε περίπτωση η ποινή θα είναι «όχι κατώτερη του προστίμου ίσου με τις αποδοχές δύο (2) μηνών».

Μεταξύ άλλων προτείνονται και ποινές που συνοπτικά έχουν ως εξής:

● Πρόστιμο έως τις αποδοχές 12 μηνών.
● Στέρηση δικαιώματος χορήγησης μισθολογικού κλιμακίου μεταξύ 1-5 ετών.
● Αφαίρεση μέχρι 4 μισθολογικών κλιμακίων.
● Στέρηση δικαιώματος προαγωγής μεταξύ 1-5 ετών.
● Στέρηση δικαιώματος συμμετοχής σε διαδικασία επιλογής προϊσταμένου μεταξύ 1-5 ετών.
● Αφαίρεση καθηκόντων προϊσταμένου έως και για την υπόλοιπη θητεία δημοσίου υπαλλήλου.
● Προσωρινή παύση μεταξύ 3-12 μηνών, με πλήρη στέρηση αποδοχών.

Βαρύτερη όλων, η ποινή της οριστικής παύσης (απόλυση) που προτείνεται να εφαρμοστεί σε έναν υπάλληλο που αρνείται/παραλείπει για δύο συνεχόμενες περιόδους την αξιολόγησή του.

Το ισχύον πλαίσιο τιμωρεί ούτως ή άλλως την άρνηση αξιολόγηση ως παράβαση καθήκοντος, επισημαίνουν συνδικαλιστικές πηγές, εγείροντας ερωτήματα και για το εάν το προωθούμενο πειθαρχικό δίκαιο έρχεται να ποινικοποιήσει και τη συμμετοχή σε απεργιακές κινητοποιήσεις κατά της αξιολόγησης, για παράδειγμα μια απεργία-αποχή με συγκεκριμένο πολιτικό πλαίσιο που διεκδικεί λύσεις για υπαρκτά προβλήματα του δημόσιου τομέα (π.χ. υποστελέχωση, πολυνομία/κακονομία).

Παράλληλα, με το νομοσχέδιο συστήνεται η δημιουργία ενός πειθαρχικού οργάνου προς αντικατάσταση των υφιστάμενων πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων. Πρόκειται για το «Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα», που στελεχώνεται από λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους. Θα αποτελείται από 50 μέλη, ωστόσο θα συνεδριάζει με τριμελή ή πενταμελή κλιμάκια. Το αποτέλεσμα είναι να εκτοπίζονται από τα πειθαρχικά όργανα οι αιρετοί εκπρόσωποι των δημοσίων υπαλλήλων.

Το υπουργείο Εσωτερικών υποστηρίζει ότι στόχος των αλλαγών είναι η επιτάχυνση της πειθαρχικής δικαιοσύνης. Συνδικαλιστικές πηγές αποδίδουν στην κυβέρνηση τη δημιουργία μιας «ψευδούς εικόνας». Οπως εξηγούν, για τις καθυστερήσεις στη λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων δεν ευθύνονται οι εκπρόσωποι των εργαζομένων, οι οποίοι αντιθέτως –προσθέτουν οι παραπάνω πηγές– επιθυμούν γρήγορη λειτουργία των οργάνων, καθώς ο υπάλληλος που έχει παραπεμφθεί ζητά κατά κανόνα να ξεκαθαρίσει το συντομότερο δυνατόν το τοπίο για την υπόθεσή του. Αποδίδουν τις καθυστερήσεις σε γραφειοκρατικά ζητήματα αλλά και στους δικαστικούς που συμμετέχουν στα πειθαρχικά, οι οποίοι είτε είχαν φόρτο εργασίας είτε έβαζαν σε δεύτερη μοίρα τα πειθαρχικά συμβούλια, κρίνοντας ότι οι προβλεπόμενες χρηματικές αποζημιώσεις είναι χαμηλές.

Συνδικαλιστικές πηγές μιλούν για «παγκόσμιο παράδοξο» να μην υπάρχουν εκπρόσωποι εργαζομένων στα πειθαρχικά όργανα, αλλά αντιθέτως το πειθαρχικό δίκαιο να εφαρμόζεται από λειτουργούς του ΝΣΚ που εν προκειμένω έχουν χαρακτηριστικά «δικηγόρου του εργοδότη», δηλαδή του Δημοσίου. Οι παραπάνω πηγές επικαλούνται ερμηνείες συνταγματολόγων που θεωρούν ότι οι προωθούμενες διατάξεις στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων πιθανόν να προσκρούουν στο Σύνταγμα.

Σε κάθε περίπτωση, η ΑΔΕΔΥ έχει εκφράσει την αντίθεσή της στις προωθούμενες διατάξεις. Εχει καταγγείλει ότι τα πειθαρχικά συμβούλια μετατρέπονται σε «ιδιότυπα ποινικά δικαστήρια». Οπως και στο ζήτημα της κυβερνητικής εξαγγελίας για κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, έχει χαρακτηρίσει τις αλλαγές στο πειθαρχικό δίκαιο «αιτία πολέμου» και έχει καλέσει τους δημοσίους υπαλλήλους σε ετοιμότητα εν όψει απεργιακών κινητοποιήσεων.