«Κούρεμα» των μέτρων στήριξης τον Φεβρουάριο

Κλείσιμο της στρόφιγγας των μέτρων ακόμη και από τον Φεβρουάριο εξετάζει η κυβέρνηση, μετά τον δημοσιονομικό τρόμο που προκαλούν η εκτίναξη του ελλείμματος στο 11% του ΑΕΠ για το 2020 και οι προβλέψεις για ύφεση-τέρας στο πρώτο τρίμηνο του 2021. Υπό το βάρος της νέας μαύρης τρύπας στα κρατικά ταμεία και των ασφυκτικών πιέσεων που ασκούνται από τις δαπάνες στο Γενικό Λογιστήριο κάνουν δεύτερες σκέψεις για ταχύτερη απόσυρση των μέτρων στήριξης προκειμένου να αποφευχθούν τα χειρότερα στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τα αρμόδια στελέχη εξετάζουν τώρα «κούρεμα» του πακέτου στήριξης σε περίπτωση που υγειονομικά πετύχει το πείραμα του ανοίγματος του λιανεμπορίου και επεκταθεί και σε άλλους τομείς σταδιακά τον ερχόμενο μήνα. Με βάση το σενάριο αυτό θα περιοριστούν δραστικά η περίμετρος των ειδικών επιδομάτων για τις αναστολές συμβάσεων εργαζομένων, η κάλυψη των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών καθώς και των αναστολών πληρωμών για δόσεις ρυθμίσεων οι οποίες θα ισχύσουν από τον Φεβρουάριο κυρίως για τους κλάδους που θα παραμείνουν κλειστοί με κρατική εντολή.

Αρμόδια πηγή τόνιζε χαρακτηριστικά ότι εφόσον αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία της εμπορικής αγοράς είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να ακυρωθούν τα μέτρα στήριξης, εκτός της πλήρους απαλλαγής από την καταβολή του ενοικίου του Φεβρουαρίου, όπως έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση. Η ίδια πηγή διευκρίνιζε ότι κάτι τέτοιο δεν σημαίνει πως θα παγώσουν οι παρεμβάσεις για την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης και την επανεκκίνηση της οικονομίας, απλώς θα ενεργοποιηθεί ένα νέο μοντέλο στήριξης με στοχευμένα και όχι οριζόντια μέτρα.

Ο σχεδιασμός για αλλαγές στην έκταση και τη διάρκεια του υφιστάμενου πακέτου απορρέει από την ανάγκη επίσπευσης της επαναφοράς του ελλείμματος σε πτωτική τροχιά από το ύψος-ρεκόρ των 18,2 δισ. ευρώ στο οποίο βρέθηκε το 2020. Επειτα από αυτή την εξέλιξη η συμπίεση του δημοσιονομικού κόστους είναι μονόδρομος για το υπουργείο Οικονομικών.

Εκτιμάται ότι αν η αγορά είναι ανοιχτή δεν υπάρχει λόγος για οριζόντια παράταση όλων των ενισχύσεων και τον Φεβρουάριο που θα «φορτώσουν» στον προϋπολογισμό «αχρείαστες» δαπάνες δισεκατομμυρίων ευρώ, τη στιγμή που θα πρέπει να καταβληθούν πάνω από 2,2 δισ. ευρώ για την επιστρεπτέα προκαταβολή 5 και 6 και εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ για την αποζημίωση των ιδιοκτητών ακινήτων για το 80% της απώλειας από τα ενοίκια Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου.

Σημειώνεται ότι η αναστολή συμβάσεων μαζί με τις ασφαλιστικές εισφορές έχουν κόστος περίπου 1 δισ. ευρώ τον μήνα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, αν δεν αρθεί σε ευρεία κλίμακα το lockdown στο πρώτο τρίμηνο του έτους θα χρειαστούν παρεμβάσεις ύψους 6,5 δισ. ευρώ, όταν συνολικά για ολόκληρο το έτος έχει υπολογιστεί ποσό 7,5 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί ήδη το «μαξιλάρι» των ταμειακών διαθεσίμων για τις πληρωμές μισθών και συντάξεων, από τη στιγμή που τα έσοδα κινούνται επί ξυρού ακμής και ο μόνος κουμπαράς από τον οποίο μπορούν να γίνουν «αναλήψεις» είναι αυτός του αποθεματικού. Στην τελική υπάρχει και ο… κουμπαράς των αγορών, όπου εκεί οι κινήσεις θα αποκαλυφθούν μετά την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch την Παρασκευή 22 Ιανουαρίου.

Στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών τόνιζε ότι μέσα στο έτος πρέπει να πληρωθούν τοκοχρεολύσια ύψους 11,5 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η στάθμη της δεξαμενής των διαθεσίμων του Δημοσίου θα πρέπει να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα.

Ενας ακόμη λόγος που κάνει το υπουργείο Οικονομικών εξαιρετικά φειδωλό και προσεκτικό στην εκταμίευση κονδυλίων είναι το θολό τοπίο όσον αφορά την ένταση και την έκταση της πανδημίας και τον χρόνο εξόδου από την υγειονομική κρίση δημιουργώντας εστίες κινδύνου για την ανάκαμψη της οικονομίας και τα δημόσια οικονομικά.

Αν και το υπουργείο Οικονομικών δεν αλλάζει επί του παρόντος τουλάχιστον την εκτίμηση για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας με ρυθμό 4,8% το 2021, αρμόδιοι παράγοντες κάνουν λόγο για μεγαλύτερη σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις βουτιά το πρώτο τρίμηνο του έτους. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΚΕΠΕ προβλέπει ύφεση 10,4% στο πρώτο τρίμηνο του έτους σε ετήσια βάση και ανάκαμψη 3% στο δεύτερο τρίμηνο, με αποτέλεσμα στο πρώτο εξάμηνο ο ρυθμός του ΑΕΠ να είναι αρνητικός κατά 3,7%.

Σε μια προσπάθεια υποστήριξης των αναπτυξιακών σχεδίων το υπουργείο Οικονομικών προχωρά άμεσα στην κατάθεση τροπολογίας που θα ανοίξει τον δρόμο για την προκήρυξη των πρώτων έργων του Ταμείου Ανάκαμψης τον Φεβρουάριο με τη χρήση εθνικών πόρων καθώς η προκαταβολή ύψους 2,6 δισ. ευρώ από την Ευρώπη αναμένεται το καλοκαίρι.