Η πραγματικότητα, ορισμένοι ισχυρίζονται, συχνά ξεπερνά τη φαντασία και η ιστορία του πλοίου «Γουέιτζερ» μοιάζει να τους δικαιώνει. Για να συμβεί ωστόσο αυτό, απαιτούνται ενδελεχής έρευνα και λογοτεχνική ικανότητα, όπως αυτή που επέδειξε ο Ντέιβιντ Γκραν μελετώντας και γράφοντας την ιστορία αυτή, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1740, όταν το πλοίο υπό βρετανική σημαία απέπλευσε μαζί με άλλα τέσσερα καράβια με αποστολή να εντοπίσουν ένα ισπανικό πλοίο και να αρπάξουν τον θησαυρό που αυτό κουβαλούσε. Δύο χρόνια αργότερα, το πλοίο με τριάντα άντρες ξεβράστηκε στις ακτές της μητέρας πατρίδας και τα όσα διηγήθηκαν οι αποστεωμένοι ναύτες έμοιαζαν απίστευτα. Ωστόσο, έξι μήνες αργότερα, τρεις ακόμα διασωθέντες ναυτικοί του «Γουέιτζερ» θα καταφέρουν με ένα αυτοσχέδιο πλοιάριο να φτάσουν ώς τις ακτές της Χιλής και από εκεί, ύστερα από διάφορες περιπέτειες, να βρεθούν στην Αγγλία. Τα όσα ισχυρίστηκαν έρχονταν σε πλήρη αντίθεση με τις αφηγήσεις των υπόλοιπων ναυτών.
Αυτή είναι η θρυλική ιστορία του «Γουέιτζερ» που απέπλευσε μετά τιμών και προσδοκιών και επέστρεψε τσακισμένο από την αναμέτρηση με τους ωκεανούς. Ο Γκραν, σε ένα μάλλον αταξινόμητο βιβλίο, εξιστορεί τα όσα συνέβησαν, βασισμένος στην έρευνα αλλά και την ικανή του πρόζα, χαρίζοντας ένα βιβλίο που διαβάζεται αχόρταγα. Το χαρακτηρίζω αταξινόμητο γιατί ενώ είναι ένα ιστορικό βιβλίο, που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, παρότι μάλλον ξεχασμένα έπειτα από τόσα χρόνια, ταυτόχρονα, εξαιτίας της ίδιας της ιστορίας αλλά και της γραφής του Γκραν, φλερτάρει έντονα με τη μυθοπλασία όσον αφορά την αναγνωστική του πρόσληψη.
Οι ναυτικές ιστορίες υπάρχουν από τις απαρχές της παγκόσμιας γραμματείας, θρύλοι, μύθοι και γεγονότα γίνονται αντικείμενο αφήγησης γοητεύοντας διαχρονικά το αναγνωστικό κοινό. Τα τελευταία αρκετά χρόνια, οι ναυτικές ιστορίες όλο και μειώνονται, δείγμα της προόδου στις μεταφορές αλλά και της πλήρους χαρτογράφησης του κόσμου, μια ακόμα απόδειξη για την απομάγευση που έχει επικρατήσει.
Δεν είναι όμως διόλου τυχαίο και αδικαιολόγητο το γεγονός πως οι ναυτικές ιστορίες, τι και αν δεν γράφονται πια, εξακολουθούν να γοητεύουν και να ιντριγκάρουν συγγραφείς και αναγνώστες, και δεν είναι μόνο η Οδύσσεια και το Μόμπι Ντικ, αλλά και οι ιστορίες του Κόνραντ, ο Ροβινσώνας Κρούσος αλλά και τα βιβλία του συγγραφέα-φάντασμα Μπεν Τρέιβεν ή του Αλβάρο Μούτις, που πρόχειρα μου έρχονται στο μυαλό, ξεχνώντας σίγουρα και άλλα σημαντικά έργα και συγγραφείς.
Η περιπέτεια -και τι περιπέτεια!- είναι μόνο ένα σκέλος των όσων προσφέρει η ανάγνωση του Γουέιντζερ στον σημερινό αναγνώστη που πιθανότατα αγνοεί πλήρως την ιστορία του πλοίου και των ναυτών του. Εκείνα τα χρόνια, Αγγλία και Ισπανία, οι δυο τους κυρίως, έλεγχαν μεγάλο μέρος του κόσμου, δύο υπερδυνάμεις που μάχονταν για την ακόμα μεγαλύτερη επικράτηση, ωθούμενες από κίνητρα πατριωτικά, ή μάλλον, θέτοντας τέτοια κίνητρα ως τον μανδύα κάτω από τον οποίο συναντά κανείς, τι άλλο, παρά το κεφάλαιο που απαιτούσε πρόσβαση σε νέες αγορές και εδάφη. Χιλιάδες άντρες θυσιάστηκαν για τα συμφέροντα, εγκαταλείποντας για μήνες και χρόνια τον τόπο και τους δικούς τους ανθρώπους, όσοι, τέλος πάντων, ήταν τυχεροί και κατάφερναν να επιστρέψουν.
Αλλά και η κοινωνιολογική και ανθρωπολογική μελέτη του απομονωμένου μικρόκοσμου εν πλω, το πού μπορούν να οδηγήσουν η πείνα και η εξαθλίωση, το πώς τα βαθιά παραχωμένα ένστικτα έρχονται στην επιφάνεια για να παλέψουν υπό το κέλευσμα της ανάγκης για επιβίωση, και όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από σκληρή και απόλυτα διακριτή ιεραρχία, ο στασιασμός απέναντι στον ανώτερο, η αμφισβήτηση της αρχής.
Ο συγγραφέας-αφηγητής δεν καταφέρνει, ή δεν θέλει, να κρύψει τον προσωπικό του εντυπωσιασμό μπροστά σε αυτή την ιστορία, η έρευνα δεν ήταν αρκετή για να τον ξεδιψάσει. Ισως σε κάποιους αυτό να φανεί ως συγγραφική αδυναμία, για μένα ωστόσο αποτελεί αρετή, αυτό το μοίρασμα του ενθουσιασμού και της περιέργειας ανάμεσα σε συγγραφέα και αναγνώστη, που κάνει το Γουέιτζερ να μοιάζει με παραμύθι, το πάθος του ερευνητή συγγραφέα μεταδίδεται και επιτείνει την επιθυμία για λίγες σελίδες ακόμα, παρότι πολλά από τα στοιχεία της υπόθεσης είναι ήδη γνωστά: πως, για παράδειγμα, κάποιοι από τους ναύτες, παρότι υπέφεραν τα μέγιστα, κατάφεραν τελικά να επιζήσουν και να επιστρέψουν, το πώς είναι μια άλλη αφήγηση, στην παλιά τους ζωή.
Ανάμεσα στο πλήρωμα ήταν και ένας πρόγονος του λόρδου Μπάιρον, που σε αρκετά ποιήματά του ενσωμάτωσε τις αφηγήσεις του, δείγμα και αυτό της έλξης που οι θαλασσινές περιπέτειες εγείρουν.
Το Γουέιτζερ είναι μια ιστορία καταιγιστικής δράσης, που είναι ωστόσο πραγματική, και αυτό είναι που επιτείνει το δέος του αναγνώστη, ανίκανος όπως είναι να τα αποδώσει όλα σε μια καλπάζουσα φαντασία.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας