Ινφλουένσερ

Το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας αναφέρει πως η ινφλουέντσα, γνωστή και ως ισπανική γρίπη, είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική ιογενής νόσος (ίωση), η οποία εκδηλώνεται ξαφνικά, με συμπτώματα την εξάντληση, τους οξείς πόνους και τη φλεγμονή της βλεννογόνου. Η λέξη παράγεται από το ιταλικό «influenza», δηλαδή, «μετάδοση, επίδραση», από το λατινικό in-fluentia, του ρήματος influere, δηλαδή εισρέω. Το Λεξικό καταλήγει πως η λέξη οφείλεται στη μεσαιωνική πεποίθηση ότι οι επιδημίες ανάγονται στην επίδραση των άστρων... Αυτή λοιπόν η αρρώστια, η ινφλουέντσα, είναι ομόρριζη με μία λέξη των ημερών: αναφέρομαι βέβαια στον ινφλουένσερ (influencer), δηλαδή στον επηρεαστή της κοινής γνώμης, σ’ αυτόν που ασκεί «influence», δηλαδή επιρροή ή επίδραση. Δεν ξέρω κατά πόσον είναι τυχαία αυτή η κοινή καταγωγή μιας μολυσματικής, άκρως μεταδοτικής ασθένειας με αυτή τη μάστιγα των ινφλουένσερ, αλλά εδώ μιλάμε για ένα τρεντ, για μια τάση, που εξαπλώνεται σαν τη γρίπη ταχύτατα στα κοινωνικά δίκτυα, κι από εκεί στην κοινωνία.

Οπως ακριβώς η γρίπη προσβάλλει τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, έτσι και οι ινφλουένσερ επηρεάζουν κυρίως τους πιο αδύναμους πνευματικά, τους αδιάφορους για την πραγματική (και όχι ψηφιακή) πραγματικότητα, τους λιγότερο συγκροτημένους, τα θύματα της μόδας (fashion victims), όλους αυτούς που εμφορούνται απολύτως από μια αγελαία νοοτροπία, που η ταυτότητά τους είναι οι ετικέτες των ρούχων που φορούν. Φόρεσε ο ινφλουένσερ εκείνα τα γυαλιά, το παντελόνι ή τα παπούτσια, έφαγε το τάδε χάμπουργκερ, ήπιε το δείνα αναψυκτικό, οδήγησε αυτό το αμάξι, κάπνισε τα συγκεκριμένα τσιγάρα, αρωματίστηκε με το χι αφτερσέιβ ή πήγε διακοπές στο ψι ξενοδοχείο, ανεβάζοντας στα κοινωνικά δίκτυα ωραίες εικόνες με τη μάπα του να κάνει όλα αυτά; Ε, οι ακόλουθοί του (οι «followers») αισθάνονται υποχρεωμένοι να τον μιμηθούν, να κάνουν ό,τι κάνει κι αυτός, να του μοιάσουν. Γιατί ο ψυχικός, νοητικός και αισθητικός τους ορίζοντας είναι τόσο δισδιάστατος, τόσο κενός περιεχομένου, και ο τρόμος τους μπροστά στην ελευθερία και την αυτεξουσιότητα τόσο μεγάλος, ώστε αναζητούν πρότυπα, τα οποία και βρίσκουν σ’ όλους αυτούς τους καπάτσους ινφλουένσερ, τους σύγχρονους γκουρού της ψηφιακής μοναξιάς και της «ψυχοθεραπευτικής» κατανάλωσης – με το αζημίωτο, φυσικά.

Η ιστοσελιδα etymology.net λέει πως η λέξη ινφλουένσερ πρωτοεμφανίζεται το 1664 σε βιβλίο του Βρετανού φιλόσοφου Χένρι Μορ, ο οποίος τη χρησιμοποιεί για να περιγράψει μια φιγούρα δύναμης στη θρησκευτική σφαίρα. Oμως, ο όρος σήμερα εννοείται απολύτως εντός του πλαισίου των κοινωνικών δικτύων, όπως αυτά εξαπλώθηκαν στον παγκόσμιο πληθυσμό τις τελευταίες δεκαετίες. Οι ινφλουένσερ είναι οι απόστολοι του παντοδύναμου θεού του μάρκετινγκ, αποκομίζοντας από τους πολυάριθμους ευήθεις ακολούθους τους τα πολύτιμα likes, που μεταφράζονται σε λεφτά για τους ίδιους, για την πλατφόρμα όπου ανεβάζουν τις αναρτήσεις τους αλλά κυρίως για τις εταιρείες οι οποίες παράγουν και πωλούν τα προϊόντα που πλασάρουν: a win-win situation, μια κατάσταση όπου όλοι κερδίζουν, όπως λένε.

Ολοι; Μάλλον όχι. Ενίοτε, οι followers αναβαθμίζουν τον αγαπημένο τους ινφλουένσερ από πλασιέ προϊόντων σε αξιωματούχο, όπως συνέβη στην Κύπρο, όπου ένας youtuber, ο Φειδίας Παναγιώτου, εντελώς άσχετος με την πολιτική, χωρίς καμία μόρφωση, πολιτική πείρα ή επαγγελματική εξειδίκευση, εξελέγη ευρωβουλευτής. Ισως οι ψηφοφόροι του εμπιστεύτηκαν τον ινφλουένσερ για την ικανότητά του να κολλήσει και τους Ευρωπαίους με τον ιό της ινφλουέντσας της ιδιωτείας.