Το καλό, το κακό και το άσχημο σενάριο για την εξέλιξη της πανδημίας

Οι ερευνητές του Κέντρου Έρευνας και Πολιτικής Λοιμωδών Νόσων του Πανεπιστημίου της Μινεσότα βάσισαν τις προβλέψεις τους στην εμπειρία οκτώ προηγούμενων πανδημιών γρίπης φθάνοντας έως τον 18ο αιώνα, καθώς και σε στοιχεία από την τρέχουσα πανδημία. Αν και η Covid-19 δεν προκαλείται από ιό γρίπης αλλά κορονοϊό, και οι δύο τύποι ιών πλήττουν το αναπνευστικό σύστημα και έχουν ομοιότητες, όπως η εξάπλωση από ασυμπτωματικούς φορείς (στην περίπτωση του νέου κορονοϊού σε βαθμό μεγαλύτερο από ό,τι οι ιοί της γρίπης).

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, με δεδομένη την εύκολη εξάπλωση του SARS-CoV-2, περίπου το 60% έως 70% του πληθυσμού σε κάθε χώρα θα πρέπει να αποκτήσει ανοσία για να επιτευχθεί η συλλογική ανοσία («της αγέλης») και έτσι να μπει ένα «στοπ» στην πανδημία, κάτι που θα πάρει χρόνο.

Τα τρία πιθανά σενάρια για το μέλλον είναι τα εξής:

• Σενάριο 1 (το «άσχημο»): Το τωρινό πρώτο κύμα της Covid-19 ακολουθείται από μια σειρά μικρότερων κυμάτων («κορυφών και κοιλάδων») στη διάρκεια ενάμισι έως δύο ετών, τα οποία βαθμιαία εξασθενούν εντός του 2021.
• Σενάριο 2 (το «κακό»): Το πρώτο κύμα της φετινής άνοιξης ακολουθείται από ένα δεύτερο ακόμη μεγαλύτερο κύμα κρουσμάτων φέτος το φθινόπωρο ή το χειμώνα, όπως συνέβη με την πανδημία της «ισπανικής γρίπης» το 1918. Στη συνέχεια θα υπάρξουν ένα ή περισσότερα μικρότερα κύματα μέσα στο 2021.
• Σενάριο 3 (το «καλό»): Το τωρινό πρώτο κύμα δεν ακολουθείται από κάποιο άλλο κύμα ή μια διαδοχή κυμάτων, αλλά από ένα «αργό σβήσιμο» της μετάδοσης της Covid-19 χωρίς μεγάλα «σκαμπανεβάσματα».

Όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ -με βάση τα στιχεία της έρευνας- στη διάρκεια των επόμενων κυμάτων - εάν υπάρξουν- οι αρμόδιες αρχές πιθανώς θα χρειαστεί, σύμφωνα με τους ερευνητές, να παίρνουν περιοδικά νέα περιοριστικά μέτρα όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση και μετά να τα χαλαρώνουν ξανά, κυρίως για να διασφαλίσουν ότι τα συστήματα υγείας δεν κινδυνεύουν να κατακλυστούν από απότομη μαζική εισαγωγή ασθενών με κορονοϊό.

Άσχετα με το ποιο από τα σενάρια τελικά θα επικρατήσει στην πραγματικότητα, «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για τουλάχιστον άλλους 18 έως 24 μήνες σημαντικής δραστηριότητας της Covid-19, με νέα επίκεντρα έξαρσης να ξεπηδούν περιοδικά σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές», συμπεραίνουν οι Αμερικανοί επιστήμονες.

«Θα είναι κάτι που θα κρατήσει έως δύο χρόνια. Δεν είναι θέμα απλώς να περάσουμε την κορύφωση, όπως φαίνεται να πιστεύουν μερικοί άνθρωποι», δήλωσε στους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» ο επιδημιολόγος Μαρκ Λίπσιτς της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ο οποίος συνεργάσθηκε στη νέα μελέτη της Μινεσότα. Εκτίμησε ότι σε βάθος χρόνου δεν θα είναι αρκετός ένας και μόνο «γύρος» κοινωνικής αποστασιοποίησης με κλείσιμο καταστημάτων, σχολείων και άλλων περιορισμών.

Εάν τα κρούσματα περάσουν πάλι κάποιο όριο, που θα ορίσουν οι κατά τόπους αρχές (π.χ. 35 κρούσματα ανά 10.000 κατοίκους), ίσως καταστεί αναγκαία η επαναφορά της κοινωνικής αποστασιοποίησης, όπως εκτιμά μια δεύτερη μελέτη στο "Science", στην οποία επίσης συμμετείχε ο δρ Λίπσιτς. Οι ερευνητές τονίζουν επίσης ότι όσο αυξάνεται η δυναμικότητα σε κλίνες μονάδων εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), άρα και η αίσθηση ασφάλειας του συστήματος υγείας, τόσο η επόμενη κοινωνική αποστασιοποίηση θα μπορεί να «πυροδοτηθεί» σε υψηλότερα επίπεδα (π.χ. στα 70 νέα κρούσματα ανά 10.000 κατοίκους).

Και η δεύτερη αυτή μελέτη εκτιμά ότι θα απαιτηθεί χρόνος έως την κατάκτηση της συλλογικής ανοσίας και ότι πιθανότατα δεν θα αρκέσει μια «εφάπαξ» προσπάθεια κοινωνικής αποστασιοποίησης, όπως αυτή που τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη ή σταδιακά χαλαρώνει (ανάλογα με το στάδιο της επιδημικής καμπύλης σε κάθε χώρα). Ένας βασικός άγνωστος παράγοντας στην «εξίσωση» της Covid-19 είναι πότε θα υπάρξει ένα ευρέως διαθέσιμο εμβόλιο, έτσι ώστε μέσω αυτού του τρόπου ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού να ανοσοποιηθεί. Αν αυτό συμβεί απρόσμενα γρήγορα, τότε ίσως επικρατήσει ένα τέταρτο πιο αισιόδοξο σενάριο.

► Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση