Η Κομισιόν αδειάζει το υπ. Μετανάστευσης για το ESTIA

Κάθε άλλο παρά διατεθειμένη ήταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να σταματήσει τη χρηματοδότηση για το πρόγραμμα φιλοξενίας προσφύγων σε διαμερίσματα, το γνωστό ESTIA, όπως προκύπτει από απάντηση που έδωσε στην οργάνωση Fenix Humanitarian Legal Aid.

Η Επιτροπή διαψεύδει έτσι τον βασικό ισχυρισμό του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ότι αναγκάστηκε να κλείσει το πρόγραμμα στο τέλος του έτους, μεταξύ άλλων επειδή τάχα δεν θα υπήρχαν στο εξής διαθέσιμα ευρωπαϊκά κονδύλια.

«Επισημαίνεται ότι το πρόγραμμα ESTIA 2022 ολοκληρώνεται λόγω μη διαθέσιμης ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τη συνέχισή του», διαβεβαίωνε, στις 15 Νοεμβρίου, ο διοικητής της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης το Νομικό Συμβούλιο του Κράτoυς, προκειμένου να απαντήσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου σχετικά με την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε η οργάνωση εκ μέρους τρανς γυναίκας αφρικανικής καταγωγής με σοβαρά προβλήματα υγείας.

Η γυναίκα, όπως και πολλοί άλλοι πρόσφυγες, ειδοποιήθηκε πρόσφατα να εγκαταλείψει άρον άρον το διαμέρισμα στο οποίο διέμενε μέσω του προγράμματος, χωρίς να της δοθεί επίσημη απόφαση την οποία θα μπορούσε να αμφισβητήσει δικαστικά και χωρίς να της δοθεί εναλλακτική στέγαση που να καλύπτει τις αυξημένες ανάγκες της υγείας της.

Απαντώντας σε επιστολή της Fenix, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράμμιζε «την προθυμία της να συνεχίσει να παρέχει κονδύλια για το πρόγραμμα στο πλαίσιο του προγράμματος 2021-2027 του Ταμείου Ασύλου, Μετανάστευσης και Ενταξης της Ελλάδας», όπως ενημερώνει η οργάνωση.

Επισημαίνει, μάλιστα, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δηλώνει ρητά πως υποστηρίζει εναλλακτικές μορφές στέγασης, αντί για τη διαμονή των προσφύγων σε καμπ, καθώς η φιλοξενία σε διαμερίσματα μέσα στον αστικό ιστό έχει πολλαπλά οφέλη για τους πρόσφυγες και για τις τοπικές κοινωνίες, όπως και για τη διευκόλυνση της διαδικασίας ένταξης των προσφύγων.

Με άλλα λόγια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αδειάζει και το άλλο επιχείρημα του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, ότι τάχα το κλείσιμο του προγράμματος θα συμβάλει στη «βελτιωμένη διαχείριση του προσφυγικού».

Μόνο στους ακροδεξιάς κοπής οραματισμούς της ηγεσίας του υπουργείου χωράει ο ισχυρισμός ότι θα βελτιωθεί η διαχείριση του προσφυγικού με χιλιάδες ευάλωτους πρόσφυγες να μεταφέρονται σε δομές εκτός αστικού ιστού, σε κοντέινερ αντί για διαμερίσματα, μακριά από γιατρούς, σχολεία και υπηρεσίες που τους εξυπηρετούσαν, διακόπτοντας τις σχέσεις που είχαν αναπτύξει με τη γειτονιά.

«Παρά τη σημασία του [προγράμματος], λόγω καθαρά πολιτικών κερδών, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε τώρα να αγνοήσει τη χρηματοδότηση της Ε.Ε., η οποία εγγυάται ότι οι ευάλωτοι αιτούντες άσυλο έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς στέγασης ή της πρόσβασης σε ιατρική περίθαλψη που είναι διαθέσιμη μόνο σε αστικές περιοχές», σημειώνει η οργάνωση. Κάνει λόγο για «ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση των μέτρων περιορισμού και απομόνωσης που έχει υιοθετήσει η ελληνική κυβέρνηση».

Παρόμοιες επιφυλάξεις εκφράζουν σε επιστολή τους στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου, στις αρχές του μήνα, 10 οργανώσεις (ΕΣΠ, ΔΙΟΤΙΜΑ, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο, Equal Legal Aid, Equal Rights Beyond Borders, Refugee Legal Support, Terre des hommes, Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Fenix, HIAS), επισημαίνοντας και τις έντονες επιφυλάξεις του Συνηγόρου του Πολίτη για τη διαδικασία ολοκλήρωσης του προγράμματος και τη μεταφορά των προσφύγων στα καμπ.

«Οι ευάλωτοι άνθρωποι που ζητούν άσυλο -συμπεριλαμβανομένων όσων επέζησαν από βασανιστήρια και άτομα με αναπηρίες ή σοβαρές ασθένειες- [...] θα πρέπει να ζουν στον δρόμο ή σε απομακρυσμένα καμπ σε κατάσταση περιορισμού της ελευθερίας, με αξιοσημείωτα χειρότερες συνθήκες διαβίωσης και με έλλειψη πρόσβασης σε υγεία, εκπαίδευση και ειδικές υπηρεσίες αποκατάστασης», σημειώνουν σε ερώτησή τους προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πέντε ευρωβουλευτές των Πρασίνων.

Από την πλευρά του, το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δείχνει να προσπαθεί να ανταποκριθεί την τελευταία στιγμή στις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις του, κάνοντας τα ελάχιστα.

Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, βρίσκεται στα σκαριά ένα νέο πρόγραμμα για τη φιλοξενία σε διαμερίσματα λίγων εκατοντάδων εξαιρετικά ευάλωτων περιπτώσεων. Παραμένει άγνωστο πότε θα ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και κυρίως πότε θα είναι έτοιμο το πρόγραμμα, δεδομένου ότι το ESTIA λήγει σε δύο εβδομάδες.

Σύμφωνα, πάντως, με τις πηγές του υπουργείου, τα καμπ είναι κατάλληλα για τη φιλοξενία ευάλωτων περιπτώσεων, δεδομένου ότι έχει μειωθεί σε λιγότερο από ενάμιση μήνα η παραμονή των προσφύγων εκεί για όσο διαρκεί η πρωτοβάθμια εξέταση του αιτήματος ασύλου και για άλλους έξι μήνες, όσο διαρκεί η δευτεροβάθμια.