Τα 25 μεγάλα θέματα του 2025

Οσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος, λέει η λαϊκή θυμοσοφία. Πρόκειται για μια μεγάλη αλήθεια. Αλλά αν μέναμε σε αυτή για να εκτιμήσουμε τι μας φέρνει η νέα χρονιά μάλλον θα τα αφήναμε όλα στην τύχη, στην ώρα, δηλαδή στο απρόβλεπτο. Δεν είναι όμως όλα απρόβλεπτα αυτά που έρχονται, που βρίσκονται μπροστά μας και που θα τα αντιμετωπίσουμε με λιγότερες ή με περισσότερες συνέπειες το 2025. Μια σειρά εξελίξεις στην Ελλάδα και στον κόσμο έχουν ήδη προαναγγελθεί και με έναν τρόπο μάς είναι γνωστή η προετοιμασία και το περίγραμμά τους.

Στην εγχώρια πολιτική είναι γνωστό ότι μέσα στη νέα χρονιά θα έχουμε εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και έναρξη των διαδικασιών για τη συνταγματική αναθεώρηση ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης ετοιμάζουν τα συνέδριά τους. Κατά συνέπεια βρισκόμαστε μπροστά στη διαμόρφωση του πολιτικού πεδίου σε νέα βάση, η οποία θα βάλει τη σφραγίδα της στις πολιτικές εξελίξεις.

Στη διεθνή πολιτική σκηνή το γεγονός που θα δώσει νέα εκκίνηση στις διεθνείς σχέσεις είναι η ανάληψη της προεδρίας στις ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ. Από την πολιτική του Τραμπ θα καθοριστεί αν θα συνεχιστούν οι πόλεμοι -με βασικότερους αυτούς στην Ουκρανία και στη Γάζα- κι αν θα συνεχίζει η ανθρωπότητα να οδεύει προς το χάος ή αν θα απομακρυνθεί απ' αυτό. Στο πλαίσιο αυτό θα κινηθούν και οι εξελίξεις στην περιοχή μας οι οποίες θα διαμορφώσουν και το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Καθοριστικός παράγοντας στη διαμόρφωση της πολιτικής είναι η οικονομία. Γι’ αυτό και οι εμπορικοί πόλεμοι, όπως και η ενεργειακή κρίση, θα συνεχίσουν να ταλαιπωρούν τις εσωτερικές και διεθνείς οικονομικές σχέσεις και το 2025. Τέλος, την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας μας το 2025 θα επηρεάσει ουσιαστικά η πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης, η κατάσταση των εισοδημάτων εργαζομένων και συνταξιούχων, η δίκη για το έγκλημα των Τεμπών αλλά και σημαντικά καλλιτεχνικά και αθλητικά γεγονότα.

Αναλυτικά για τα σημαντικά ορόσημα της νέας χρονιάς ετοιμάσαμε το αφιέρωμα που ακολουθεί.

🔴 Xρονιά προεδρικής εκλογής και Συνταγματικής Αναθεώρησης

Σε λίγες μέρες, γύρω στα μέσα Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός πρόκειται να ανοίξει τα χαρτιά του για το πρόσωπο που θα προτείνει για το ύπατο πολιτικό αξίωμα. Πολιτικές εξελίξεις βέβαια δεν αναμένονται αφού έχει πλέον αποσυνδεθεί το θέμα από τη διάλυση της Βουλής, όμως σε επίπεδο συμβολισμών έχει αξία. Θα επιδιώξει ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναίνεση επιλέγοντας πρόσωπο που να προέρχεται από την Κεντροαριστερά ή θα υπακούσει στις φωνές του κόμματός του για δεξιό πρόεδρο;

Τα σενάρια και τα ονόματα που έχουν ακουστεί είναι πολλά και τελευταία παίζει πολύ αυτό της επανεκλογής της νυν Προέδρου Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Δεν αποκλείεται πάντως να μας εκπλήξει με κάποιο πρόσωπο που να μην έχει συμπεριληφθεί στη μακρά λίστα ονοματολογίας. Σε ό,τι αφορά τη συνταγματική αναθεώρηση ο πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει πως σκοπεύει να ανοίξει τη συζήτηση στο δεύτερο μέσο της χρονιάς. Σε πρόσφατη συνέντευξή του είπε ότι ελπίζει σε μια «τολμηρή Συνταγματική Αναθεώρηση» και σημείωσε πως «από τη φύση της η αναθεώρηση επιβάλλει ευρύτερες συναινέσεις».

Στις αλλαγές του Συντάγματος που θα προταθούν σίγουρη είναι η πρόταση για αναθεώρηση του άρθρο 16 ώστε να επιτραπεί και τυπικά η ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ. Ανοιχτή είναι και η συζήτηση για αλλαγή του εκλογικού νόμου, αν και ο πρωθυπουργός έχει πει πως δεν θα προχωρήσει με δική του πρωτοβουλία. Το ΠΑΣΟΚ πάντως έχει ταχθεί υπέρ της αλλαγής ώστε το μπόνους του πρώτου κόμματος να πηγαίνει και σε συνασπισμούς κομμάτων. Σε μια τέτοια περίπτωση που η πρόταση για αλλαγή του νόμου προέλθει από την αντιπολίτευση η κυβέρνηση είναι βέβαιο ότι θα προτείνει κι εκείνη αλλαγές. Η πιο ηχηρή από αυτές που έχουν ακουστεί αφορά την αύξηση του ποσοστού για είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή από το 3%, που είναι σήμερα, στο 5%.

🔴 ΠΑΣΟΚ: Τα συνέδρια του 2025

Χρονιά διαδοχικών συνεδρίων θα είναι το 2025 για το ΠΑΣΟΚ. Μια χρονιά κατά την οποία θα διαμορφωθεί το πλαίσιο των προγραμματικών συνεργασιών και θα αποκρυσταλλωθεί το είδος και το εύρος της επιχειρούμενης διεύρυνσης, καθώς και τα πρόσωπα που θα συμπορευτούν με το κόμμα της Χαριλάου Τρικούπη.

Η αρχή αναμένεται να γίνει τον επόμενο μήνα με την έναρξη των θεματικών-περιφερειακών συνεδρίων που θα πραγματοποιούνται σε διαφορετικές πόλεις της χώρας. Θα είναι ανοιχτά σε όποιον επιθυμεί να λάβει μέρος να εκφράσει τις απόψεις του και να συστρατευθεί με το ΠΑΣΟΚ. Για μετά το Πάσχα, προορίζεται το προγραμματικό συνέδριο, ενώ το τακτικό συνέδριο, που θα εκλέξει όργανα, Κεντρική Επιτροπή και από εκεί γραμματέα και Πολιτικό Συμβούλιο, θα γίνει το φθινόπωρο.

🔴 KKE: Το 22ο Συνέδριο

Μέσα στο 2025, πιθανότατα αρχές καλοκαιριού, αναμένεται να συγκληθεί το 22ο Συνέδριο του ΚΚΕ, η ανώτατη δηλαδή εσωκομματική διαδικασία του κόμματος.

Το συνέδριο θα κληθεί να αξιολογήσει την πορεία του κόμματος τα τελευταία 4 χρόνια και να χαράξει τη νέα πολιτική γραμμή του, τη στάση του απέναντι στις πολιτικές προκλήσεις που θέτουν τα οξυμένα λαϊκά προβλήματα και το πώς θα διαχειριστεί τα εκλογικά οφέλη που έχει αποκομίσει και τις δυνατότητες που ενδεχομένως ανοίγονται.

🔴 ΣΥΡΙΖΑ: συνέδριο καταστατικών αλλαγών και διεύρυνσης

Η ημερομηνία-σταθμός του 2025 για τους ανθρώπους της Κουμουνδούρου είναι αναμφίβολα το συνέδριο της άνοιξης, που θα είναι ταυτόχρονα συνέδριο καταστατικών αλλαγών, αλλά και διεύρυνσης.

Το κάλεσμα για διεύρυνση έχει απευθυνθεί έπειτα από απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής και αφορά όλους και όλες που απογοητεύτηκαν και αποστρατεύτηκαν και που θεωρούν τον ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. σπίτι τους, χωρίς ανταλλάγματα και προϋποθέσεις.

Σύμφωνα με κομματικές πηγές, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., έπειτα από μια μακρά περίοδο εσωστρέφειας, παραπολιτικής και διχόνοιας, που προκάλεσε τη συρρίκνωσή του, έχει επιστρέψει στην πραγματική πολιτική και στέκεται δίπλα στα προβλήματα της κοινωνίας. Συνεπώς ο πρωταρχικός στόχος του συνεδρίου είναι να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα της ανασύνταξης και οργάνωσης του κόμματος.

🔴 Εξωτερική πολιτική: Τα ελληνοτουρκικά σε νέες περιπέτειες

Η ελληνική διπλωματία θα πρέπει τη νέα χρονιά να ισορροπήσει ανάμεσα στις διαρκείς προκλήσεις της Τουρκίας και στη διατήρηση ήρεμου κλίματος στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Το πόσο εφικτό είναι αυτό αναμένεται να φανεί από τις εξελίξεις στη Συρία, το ενδεχόμενο της υπογραφής ενός τουρκοσυριακού μνημονίου ανάλογου με το τουρκολυβικό και σε πρώτη φάση κατά τη σύγκληση του Συμβουλίου Ανώτατης Συνεργασίας στις αρχές του νέου έτους στην Αγκυρα που αποτελεί και το σημαντικότερο γεγονός που αναμένεται στον χώρο της εξωτερικής πολιτικής για το 2025.

Εκεί θα επιβεβαιωθεί εάν μάλλον το γεμάτο προσδοκίες 2024, κατά το οποίο έγιναν σημαντικές προσπάθειες για συνεννόηση και σύγκλιση με την τουρκική πλευρά, θα αποτελεί αμετάκλητα παρελθόν.

Μετά τις εξελίξεις στη Συρία και τον ηγεμονικό ρόλο που επιχειρεί να αναλάβει ο Ερντογάν στην ευρύτερη περιοχή, η επιχείρηση «ήσυχα νερά» που ξεκίνησε με τη Διακήρυξη των Αθηνών φαίνεται πως μπαίνει σε νέες περιπέτειες, καθώς το 2025 αναμένεται να κάνει «ποδαρικό» με ταραχώδες τοπίο στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων μετά και την επιβεβαίωση της φημολογίας πως η Τουρκία επιδιώκει μια επερχόμενη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, με την πιθανή συμμετοχή του ψευδοκράτους στην Κύπρο, θέτοντας συνεπώς σε επίπεδο συναγερμού και την ελληνική διπλωματία.

🔴 Ε.Ε.: εξοπλισμοί ή… δασμοί

Ο Τραμπ εγκαθίσταται επισήμως στον Λευκό Οίκο και το δίλημμα που έθεσε στις ευρωπαϊκές ηγεσίες θα πρέπει να απαντηθεί. Θα προτιμήσουν μια ιλιγγιώδη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα αύξηση των στρατιωτικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ (!) ή υψηλούς δασμούς (20% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ); Στο δίλημμα ταιριάζει απόλυτα η έκφραση «Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», καθώς αμφότερες οι επιλογές θα είναι υψηλού κόστους – και όχι μόνο στενά οικονομικού. Δεδομένου ότι οι στρατιωτικές δαπάνες σε χώρες της Ε.Ε. δεν έχουν ακόμη φτάσει, μεσοσταθμικά, στο 2%, η πρώτη επιλογή έχει ένα συνολικό κόστος πάνω από 700 δισ. ευρώ!

Οσο για τη δεύτερη, με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ είναι πλέον ο δεύτερος εμπορικός εταίρος της Ε.Ε. μετά την Κίνα, είναι επίσης πολύ υψηλού κόστους. Η απάντηση που θα δοθεί, σε συνδυασμό με τις απαντήσεις (ή την έλλειψη απαντήσεων) στα υπόλοιπα «υπαρξιακά» διλήμματα της Ε.Ε.-ευρωζώνης, θα είναι κρίσιμη: οικονομικά, πολιτικά, κοινωνικά.

🔴 Χρονιά αλλαγών στα επιδόματα

To 2025, εφόσον δεν θα είναι χρονιά πρόωρων εθνικών εκλογών, θα είναι σίγουρα η χρονιά της αναμόρφωσης των επιδομάτων των οποίων την εποπτεία θα αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου. Σε αυτό θα ενταχθούν και τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, το σύνολο των επιδομάτων του υπουργείου Εργασίας αλλά και το επίδομα θέρμανσης. Να σημειωθεί ότι, σήμερα, το δημόσιο δεν γνωρίζει για παράδειγμα, το συνολικό εισόδημα που προκύπτει από το άθροισμα των επιδομάτων που λαμβάνει κάποιος.

Η εποπτεία του Οικονομίας θα συνδυαστεί με τη συνολική αναμόρφωση και τον περιορισμό των επιδομάτων, για την καταβολή των οποίων θα συντρέχουν και περιουσιακά κριτήρια καθώς και τεκμήρια καταθέσεων και Ι.Χ. αυτοκινήτων, ενώ ακόμη και για το επίδομα παιδιού θα τεθεί ως κριτήριο το ύψος της ακίνητης περιουσίας. Αλλαγές θα γίνουν και στο επίδομα ανεργίας από την άνοιξη του 2025, ώστε να γίνει ακόμη πιο δύσκολο για όλους όσοι δεν έχουν συμπληρώσει 14 μήνες εργασία και λίγο υψηλότερο για εκείνους που έχουν αρκετά χρόνια εργασιακού βίου, ενώ εκπλήξεις αναμένονται και στον νέο κανονισμό αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ.

Χριστίνα Κοψίνη

🔴 Προς μια νέα ενεργειακή κρίση;

Το χρονικό του προαναγγελθέντος οριστικού «διαζυγίου» έθεσε τέλος έπειτα από μισό αιώνα στη ροή του ρωσικού αερίου μέσω του ουκρανικού δικτύου αγωγών προς την Κεντρική Ευρώπη. Δεν εξεπλάγη κανείς, αλλά από τις πρώτες ώρες του 2025 γίνεται προσπάθεια να μετρηθούν οι επιπτώσεις στην ενεργειακή αγορά της Ε.Ε. Οι άλλοι αγωγοί, Nord Stream 1 και 2, είναι εκτός λειτουργίας, το δίκτυο της Πολωνίας κι αυτό κλειστό για το ρωσικό αέριο και απομένει ο πολύ στενότερος Turkstream ως μόνη διέξοδος, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την ενίσχυση της τουρκικής γεωπολιτικής ισχύος. Για τη Ρωσία υπολογίζεται ότι η αποκοπή θα στοιχίσει απώλειες τουλάχιστον έξι δισ. ευρώ τον χρόνο, αλλά για την ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά το κόστος εκτιμάται δεκαπλάσιο. Κι επειδή η ενεργειακή κρίση στην Ε.Ε. ξεκίνησε με ένα ανάλογο περιστατικό, το καλοκαίρι του 2021, πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, δηλαδή με τη ματαίωση του αγωγού Nord Stream 2 που θα διπλασίαζε τις ποσότητες αερίου προς Γερμανία και Ευρώπη, αναρωτιέται κανείς αν η ιστορία θα επαναληφθεί τώρα, με το κλείσιμο της στρόφιγγας στην Ουκρανία. Μια ματιά στην πορεία της τιμής του αερίου TTF την τελευταία πενταετία μάς προϊδεάζει δυσοίωνα.

🔴 Ταμείο Ανάκαμψης: το 2025, χρονιά της μεγάλης αποκάλυψης

Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης είναι κατά γενική ομολογία, μηδέ της κυβερνήσεως εξαιρουμένης, ο σημαντικότερος αιμοδότης της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση, σε αυτούς στηρίζεται το 60% των ρυθμών ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, στις 31 Αυγούστου του 2026 λήγει η προγραμματική περίοδος, οπότε το 2025 θα είναι το κρισιμότερο έτος για την έγκαιρη απορρόφηση των πόρων και την υλοποίηση των έργων. Η εκταμίευση των πόρων έχει ξεπεράσει ελαφρά το 50%, αλλά η πραγματική απορρόφηση είναι πολύ χαμηλή, λιγότερο από 25% – το ότι η κυβέρνηση δεν δημοσιοποιεί τα σχετικά στοιχεία, είναι εύγλωττο. Πόσο ρεαλιστικό είναι στον ενάμιση χρόνο που απομένει να απορροφηθούν τόσο υψηλοί πόροι και να ολοκληρωθούν τα έργα;

Το 2025, λοιπόν, προδιαγράφεται το έτος των απεντάξεων και της συμφιλίωσης με ένα ποσοστό απώλειας πόρων που πιθανότατα θα είναι σημαντικό και δεν θα μπορεί να αποκρυβεί. Η κυβέρνηση ελπίζει σε παράταση, αλλά τυχόν παράταση θα αποδυναμώσει τη θέση της Ελλάδας σε όλα τα υπόλοιπα επίπεδα διαπραγματεύσεων, ενώ είναι πιθανόν να μην αποδειχθεί ούτε αυτή αρκετή στην περίπτωση που δεν είναι... πλουσιοπάροχη.

🔴 Οι 57 νεκροί των Τεμπών ζητούν δικαίωση

Θα πάρει φέτος τον δρόμο για το ακροατήριο η δίκη για το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα; Οι κατηγορούμενοι πλέον αγγίζουν τους 42 –οι περισσότεροι αντιμέτωποι με σοβαρά κακουργήματα– και, δύο χρόνια αργότερα, οι ευθύνες για το έγκλημα των Τεμπών αποδείχθηκαν πολύ πιο πολυδιάστατες από εκείνες που είχαν αποδοθεί τις πρώτες μέρες μετά το δυστύχημα, στους σταθμάρχες και τον επιθεωρητή του ΟΣΕ που κατάρτιζε το πρόγραμμα βαρδιών.

Οι τελευταίες ποινικές διώξεις που ασκήθηκαν λίγο πριν από το τέλος του 2024, από τον εφέτη ανακριτή Λάρισας, Σωτήρη Μπακαΐμη, αφορούσαν την πρόεδρο της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), Ιωάννα Τσιαπαρίκου, και ένα διευθυντικό στέλεχος του υπουργείου Μεταφορών. Σε μια υπόθεση που καθημερινά κρίνεται το κύρος της Δικαιοσύνης, δεκάδες δικηγόροι αναμένεται να δηλώσουν παράσταση προς υποστήριξη κατηγορίας στη δίκη που –ακόμα και αν ξεκινήσει φέτος– θα είναι πολυετής η αναμονή ώς την τελική ετυμηγορία.

Ε.Π.

🔴 Και να τελειώνουμε με το πάρκινγκ

«Αίσχος!» είχε φωνάξει ο Σάμης Ταμπώχ, σχεδόν πριν από δύο χρόνια, στον δήμαρχο Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνο Ζέρβα, που είχε ματαιώσει τα σχέδια για μετατροπή της πλατείας Ελευθερίας σε πάρκο μνήμης για τους Θεσσαλονικείς θύματα και ήρωες του Ολοκαυτώματος, και την είχε ξανακάνει πάρκινγκ, όπως παραμένει μέχρι και σήμερα. Το «αίσχος» του Σάμη, βέβαια, θα πρέπει να ακουστεί μέχρι το βάθος του παρελθόντος χρόνου, από τότε που οι επίσημοι της Θεσσαλονίκης δεν ήθελαν να ακούσουν λέξη για εβραίους, την ύπαρξή τους στην πόλη, την αποτρόπαιη εξόντωσή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα.

Είμαστε δύο χρόνια μετά, ο Γιάννης Μπουτάρης έχει πεθάνει, ο νέος δήμαρχος Στέλιος Αγγελούδης υπόσχεται ότι το πάρκο Μνήμης θα κατασκευαστεί, ότι θα ξεπεραστούν όλα εμπόδια, ότι θα καταφέρουμε να ξεπλύνουμε κάπως στις μέρες μας ένα μέρος από το αίσχος που βαραίνει την πόλη. Ας έχουμε να λέμε ότι έγινε κάτι επί των ημερών μας…

ΛΥΚ

🔴 Διπλό μνημείο για τα Τέμπη

Με ένα μνημείο που υπολογίζεται τους πρώτους μήνες του 2025 να τοποθετηθεί στη συμβολή των οδών Ερμού και Πειραιώς, ο Δήμος Αθηναίων θα τιμήσει τη μνήμη των θυμάτων του εγκλήματος των Τεμπών. Το μνημείο (σχεδιάστηκε από την εικαστικό Μαρία Μανδάκη και θα κατασκευαστεί από τον σιδηρουργό Γιώργο Σαντεξή) θα αποτελείται από ένα δέντρο με 57 κλαδιά, πάνω στα οποία θα βρίσκονται συνολικά 57 πουλιά που θα συμβολίζουν τις ψυχές των ανθρώπων που σκοτώθηκαν. Θα συμβολίζει την ελπίδα για ζωή, θυμίζοντας το συλλογικό αίτημα για δικαιοσύνη.

Το μνημείο αναμένεται να συνδυαστεί με ένα δεύτερο στη Θεσσαλονίκη. Θα είναι και αυτό ένα δένδρο, με τη διαφορά ότι τα 57 πουλιά θα είναι πεσμένα στο έδαφος. Ομως, το δέντρο θα είναι ανθισμένο και θα συμβολίζει την ελπίδα.

ΣΤ.Ζ

🔴 Παιδεία: Δίνεται προς υιοθεσία

Με ανοιχτό κάλεσμα η κυβέρνηση ζητεί κηδεμόνες για όσα δημόσια σχολεία μπορέσει να αναλάβει ο κάθε ενδιαφερόμενος. Για την ακρίβεια, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε «χορηγούς» και «ευεργέτες», ώστε να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις για τις προδιαγραφές της υιοθεσίας. Πρέπει να εξασφαλιστεί ένα καλό μέλλον για κάθε ορφανό από δημόσια φροντίδα. Είναι στενάχωρο «να βλέπεις σχολεία χωρίς ένα γηπεδάκι» ή «να βάζουμε διαδραστικούς πίνακες, ενώ πέφτουν οι σοβάδες», είπε ο τραγικός πατέρας. Προς το παρόν, μόνο το Ιδρυμα Ωνάση έδειξε ενδιαφέρον, αλλά προτιμώντας 22 Πρότυπα Σχολεία. Δίνει μια ελπίδα, όμως, στον τραγικό, πράγματι τραγικό, πατέρα.

Α.ΑΝΔΡ.

🔴 Ανοίξαμε και σας περιμένουμε

Δύσκολη επιχείρηση. Και με ρίσκο. Η κυβέρνηση επένδυσε σ’ έναν αντισυνταγματικό νόμο, σε μια γραφειοκρατική καταιγίδα που δοκίμασε γερά τις δυνατότητες αρκετών υπουργείων και, τέλος, σ’ έναν δυνατό παίκτη της ελληνικής αγοράς, το περιβόητο fund CVC (έστω με μπροστινό το πανεπιστήμιο Λευκωσίας). Ταυτόχρονα, συνάντησε τσουνάμι μαζικών κινητοποιήσεων, επί μήνες, από ένα εκρηκτικό κοινωνικό μωσαϊκό, φοιτητές, μαθητές, πανεπιστημιακούς, γονείς. Δεν μπορεί. Κάποιος θα φανεί. Πέρα από την Κύπρο. Για την «Κορωνίδα της Ν.Δ.», ρε γαμώτο.

Α.ΑΝΔΡ.

🔴 Η δίκη της «Αγίας Σκέπης»

Ορόσημο για την Κρήτη θα είναι η δίκη για τους θανάτους ηλικιωμένων στο γηροκομείο της «Αγίας Σκέπης» στα Χανιά, υπόθεση που αποκαλύφθηκε το 2021 και συγκλόνισε όλη τη χώρα. Από τους σχεδόν 300 θανάτους που καταγράφηκαν στη δομή σε μία εξαετία, στο κατηγορητήριο περιλήφθηκαν μόνο 32 υποθέσεις, για τις οποίες όμως στοιχειοθετήθηκαν οι κατηγορίες της εγκληματικής οργάνωσης και των ανθρωποκτονιών με ενδεχόμενο δόλο, για έξι κατηγορούμενους. Πρόκειται για τις δύο ιδιοκτήτριες, δύο γιατρούς και δύο νοσηλεύτριες της «Αγίας Σκέπης».

Συνολικά, θα καταθέσουν 140 μάρτυρες και η διαδικασία αναμένεται να κρατήσει αρκετούς μήνες, ενώ υπάρχει και πολιτικό υπόβαθρο, καθώς οι οικογένειες των θυμάτων αποδίδουν ευθύνες τόσο στην Περιφέρεια Κρήτης όσο και στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που έχουν την ευθύνη για τον έλεγχο των δομών φιλοξενίας ηλικιωμένων. Ειδικά για την Περιφέρεια, καταπέλτης ήταν το πόρισμα της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, που ασχολήθηκε διεξοδικά με την υπόθεση το 2023.

Μ.Δ.

🔴 Κάμερες παντού!

Οχι μία, ούτε δύο αλλά 1.388 κάμερες έρχονται μέσα στο 2025 στους δρόμους της Αττικής. Στόχος του νέου υπερσύγχρονου συστήματος επιτήρησης του οδικού δικτύου είναι να μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα, ενώ οι κλήσεις στους παραβάτες θα έρχονται με ψηφιακό τρόπο και sms. Ολο το 24ωρο θα καταγράφονται παραβάσεις, όπως η υπέρβαση του ορίου ταχύτητας, η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η χρήση κινητού τηλεφώνου κατά την οδήγηση, η παράνομη χρήση ΛΕΑ, η οδήγηση ανασφάλιστου οχήματος, η παράβαση διάβασης πεζών και η μη χρήση κράνους και ζώνης.

Πιθανό είναι οι κάμερες να χρησιμοποιηθούν από τις Αρχές και για την εξιχνίαση άλλων αδικημάτων. Αρκεί, όμως, η καταστολή μέσω καμερών και όχι η πρόληψη για την αλλαγή κουλτούρας και συμπεριφοράς στον δρόμο;

Μ.-Α.Κ.

🔴 Ουκρανία: Τρία χρόνια αδιεξόδου

Αν δεν μεσολαβήσει κάποια συγκλονιστική εξέλιξη, στις 22 Φεβρουαρίου του 2025 θα συμπληρωθούν τρία χρόνια από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία. Ενας πόλεμος που ο Βλαντίμιρ Πούτιν προέβλεπε αρχικά ότι θα ήταν σύντομος, εξελίχθηκε όμως σε μια σχεδόν «παγωμένη» σύγκρουση, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, εκατομμύρια πρόσφυγες και πλήρη ανατροπή των ώς τότε γεωπολιτικών ισορροπιών. Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η Ουκρανία δυσκολεύεται άσχημα στο πολεμικό μέτωπο, η δε Ρωσία «κρατήθηκε» παρά τις διεθνείς κυρώσεις, ενώ παράλληλα ενίσχυσε τις συμμαχίες της στον υπόλοιπο κόσμο πλην της Δύσης.

Σήμερα, τόσο ο Πούτιν όσο και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνουν σχεδόν πρόθυμοι για συνομιλίες και ειρήνη. Ο πρώτος από θέση ισχύος. Ο δεύτερος συγκρουόμενος με τη σκληρή πραγματικότητα και επιχειρώντας να βγάλει τη χώρα του όσο το δυνατόν λιγότερο ακρωτηριασμένη εδαφικά από αυτόν τον πόλεμο. Καταλύτης των εξελίξεων ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος στις 20 Ιανουαρίου επιστρέφει στον Λευκό Οίκο κι έχει δηλώσει πως σκοπεύει να τερματίσει άμεσα τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οχι τόσο γιατί είναι λάτρης της ειρήνης όσο γιατί αυτός ο πόλεμος στοιχίζει ακριβά στις ΗΠΑ. Προς το παρόν, τμήμα της Ευρώπης βιώνει ήδη τις συνέπειες μιας νέας διαφαινόμενης ενεργειακής κρίσης, μετά την απόφαση του Ζελένσκι να μη δώσει παράταση στη συμφωνία για τη διέλευση ρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της χώρας του.

🔴 Καλλιτεχνική διεύθυνση στο Εθνικό Θέατρο

«Τι Εθνικό θέλουμε;». Αυτό το ερώτημα ήταν ένα από τα κεντρικά κατά τις συζητήσεις στο υπό κατάληψη μεγαλύτερο κρατικό θέατρο της χώρας πέρυσι τον χειμώνα και τελικά μόνο άκαιρο ή άκυρο δεν ήταν. Ενώ από το καλοκαίρι περιμέναμε τι θα συμβεί με τη λήξη της θητείας του Γιάννη Μόσχου, του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου, από το ΥΠΠΟ τηρούνταν σιγή ιχθύος. Κανείς -ούτε ο ίδιος ο κ. Μόσχος- δεν έμαθε ποτέ ούτε τις προθέσεις της κ. Μενδώνη ούτε γιατί υπήρξαν αυτές οι καθυστερήσεις, με αποτέλεσμα ο ίδιος, κατά την ανακοίνωση του προγράμματος του θεάτρου για τη νέα περίοδο, να πάρει σαφή θέση λέγοντας πως δεν πρόκειται να θέσει εκ νέου υποψηφιότητα ούτε να δεχθεί ανανέωση της θητείας του, πέραν της λήξης της, που ήταν πριν από λίγες εβδομάδες. Τότε δηλαδή που έγινε και (τελικά) η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ για τον διαγωνισμό πλήρωσης της θέσης.

Οι αιτήσεις έληξαν στις 27/12/2024, όσο για την Επιτροπή Αξιολόγησης αυτή έχει πρόεδρο τον Γιάννη Μπέζο, ενώ τα υπόλοιπα ονόματα φαίνεται να είναι αυτά του Νίκου Χατζόπουλου, του Ακύλλα Καραζήση και της Αργυρώς Χιώτη. Τελικά ο κ. Μόσχος θα παραμείνει επικεφαλής έως τα τέλη Ιανουαρίου και μένει να δούμε τι θα συμβεί μετά... και ίσως τότε να δούμε και τι Εθνικό θέλει το υπουργείο.

🔴 ΗΠΑ: Πόσο Τραμπ αντέχουμε;

Πολλοί δεν το πίστευαν, άλλοι το απεύχονταν, όμως ο Ντόναλντ Τραμπ επανεκλέχθηκε –και μάλιστα με άνεση– και στις 20 του μήνα θα επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Δύο μήνες μετά την επανεκλογή του έχουν γραφτεί αναλύσεις επί αναλύσεων σχετικά με το τι θα πρέπει να περιμένουν οι Αμερικανοί και ο υπόλοιπος κόσμος από μια δεύτερη θητεία Τραμπ. Τα όσα έχει πει ο ίδιος προαναγγέλλουν μια συγκρουσιακή σχέση με το ΝΑΤΟ, καθώς και με την Ευρωπαϊκή Ενωση, την Κίνα, το Μεξικό και τον Καναδά σε ό,τι αφορά τον εμπορικό ανταγωνισμό. Εχει υποσχεθεί πως θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία (σίγουρα όχι σε μια μέρα, μία από τις πολλές μεγαλοστομίες του), αλλά η ένθερμη υποστήριξή του στον Νετανιάχου και η εχθρότητά του προς το Ιράν δεν προμηνύουν κάποια θετική εξέλιξη στο καζάνι της Μέσης Ανατολής.

Στο εσωτερικό έρχεται με ακόμα πιο άγριες διαθέσεις. Υπόσχεται μαζικές απελάσεις παράτυπων μεταναστών, σαρωτικές αλλαγές στο Δημόσιο, ετοιμάζεται για νέα φάση συγκρούσεων με τον Τύπο, αλλά και με το Κογκρέσο και έχει επιλέξει τους πιο ακατάλληλους ανθρώπους για τις πιο ακατάλληλες θέσεις. Ολα αυτά, υπό τη σκιά του ακροδεξιού μεγιστάνα Ιλον Μασκ σε ρόλο «υπερυπουργού». Κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει με τον αλλοπρόσαλλο Τραμπ πόσα από όλα αυτά θα υλοποιηθούν. Μέχρι νεωτέρας, η μόνη αρμόζουσα προτροπή είναι «Προσδεθείτε!».

🔴 Μέση Ανατολή: Θα σταματήσει η σφαγή;

Μια «νέα» Μέση Ανατολή, ακόμη πιο κατακερματισμένη, πιο αιματοβαμμένη και πιο ασταθή κληροδότησε το 2024 στο 2025. Η συνεχιζόμενη σφαγή δεκάδων χιλιάδων Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας από το Ισραήλ ορίζει τι σημαίνει επίγεια Κόλαση, στις αρχές του 21ου αιώνα. Ο «άξονας της αντίστασης», τον οποίο έστησε το Ιράν μέσω του ανατραπέντος Σύρου δικτάτορα Μπασάρ αλ Ασαντ, της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, της Χαμάς στη Γάζα και των ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, κλονίστηκε ανεπανόρθωτα.

Ο καταζητούμενος ως εγκληματίας πολέμου, Μπενιαμίν Νετανιάχου, παραμένει πολιτικά αβύθιστος στο Τελ Αβίβ, παρά την οργή της ισραηλινής κοινής γνώμης για τους όμηρους που παραμένουν στα χέρια της Χαμάς, μετά την αποφράδα 7η Οκτωβρίου 2023. Η Συρία ξαναγίνεται πυριτιδαποθήκη της περιοχής. Και το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης αντιμετωπίζει υπαρξιακή κρίση.

Η βία, η απανθρωπιά, η παραπληροφόρηση και το χαμένο δίκιο κάθε πλευράς μοιάζουν συστημικά γνωρίσματα ενός απέραντου πεδίου βολής απ’ τη χερσόνησο του Σινά ώς την Αραβική Θάλασσα και απ’ τη Ροζάβα ώς τον Κόλπο του Αντεν.

🔴 Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών

Ηταν ένα από τα αιτήματα των καλλιτεχνών, το οποίο επανήλθε με όρους κατεπείγοντος πέρυσι με τις μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες που έγιναν μετά την υποβίβαση των σπουδών τους με το περιβόητο προεδρικό διάταγμα. Η Ανώτατη Σχολή Παραστατικών Τεχνών, βέβαια, μόνο νέο αίτημα δεν αποτελεί, καθώς έχουν κατατεθεί και σχέδια κατά το παρελθόν για τη δημιουργία της από εξαιρετικούς δασκάλους και θεατρανθρώπους (όπως π.χ. ο Θόδωρος Τερζόπουλος), τα οποία έχουν «χαθεί» και κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν.

Τώρα, το υπουργείο Παιδείας και το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσαν τη δημιουργία της ΑΣΠΤ, που θα είναι τετραετούς φοίτησης και θα έχει τρία τμήματα ή κατευθύνσεις: θεάτρου, μουσικής και χορού. Και ήδη έχουν ξεκινήσει τα προβλήματα, καθώς ο όποιος σχεδιασμός (που ακόμη δεν έχει γίνει πλήρως ξεκάθαρος) φέρει πολλά «θολά» σημεία που έχουν επισημάνει σωματεία του χώρου, καθώς και πρυτάνεις και καθηγητές σχολών που έχουν ήδη καλλιτεχνική κατεύθυνση. Το ζήτημα είναι πως κανένας τους δεν έχει κληθεί ακόμη σε διαβούλευση από τα δύο υπεύθυνα υπουργεία. Μένει να φανεί αν όλο αυτό το σχέδιο θα εξυπηρετεί κάποιους «ημετέρους» κάνοντας ακόμη ένα άνοιγμα σε ιδιωτικά ιδρύματα πολιτισμού ή θα γίνει πράγματι μια σχολή σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες του χώρου.

🔴 Ευρωμπάσκετ

Στα τέλη Φεβρουαρίου, η Εθνική Ελλάδος αναμένεται να σφραγίσει την πρόκρισή της στο Ευρωμπάσκετ, που θα διεξαχθεί από τις 27 Αυγούστου ώς τις 14 Σεπτεμβρίου. Ετσι, δεν θα χάσει το μεγάλο ραντεβού του ευρωπαϊκού μπάσκετ που θα γίνει σε Κύπρο, Φινλανδία, Πολωνία, με τη Λετονία να έχει αναλάβει τη διεξαγωγή της τελικής φάσης.

Πάντοτε το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα στοχεύει σε ένα μετάλλιο και μένει να δούμε αν οι ελπίδες θα αυξηθούν. Αυτό θα εξαρτηθεί από την παρουσία του Γιάννη Αντετοκούνμπο, ο οποίος θα αποφασίσει –προφανώς– την τελευταία στιγμή. Πάντως, ο ίδιος έχει δηλώσει πως θέλει ένα μετάλλιο με τη «γαλανόλευκη» και το Ευρωπαϊκό μάλλον συνιστά την πιο βατή λύση.

🔴 Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων

Κάθε χρόνο οι απανταχού ποδοσφαιρόφιλοι περιμένουν τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ και κάθε τέσσερα χρόνια είτε το Μουντιάλ είτε το EURO. Αυτό το καλοκαίρι, πρώτη φορά θα διεξαχθεί μια νέα διοργάνωση, το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων. Διευρυμένο, με 32 ομάδες, μια… φαεινή ιδέα του προέδρου της FIFA, Τζάνι Ινφαντίνο. Κοινώς οι παίκτες είναι… αναγκασμένοι να αγωνιστούν για έναν ολόκληρο μήνα (14/6 με 13/7) στα γήπεδα των ΗΠΑ, στερούμενοι πολύτιμες μέρες ξεκούρασης.

Εχει ενδιαφέρον να δούμε πόσο θα «ψηθούν» οι φίλαθλοι, αλλά και οι ίδιες οι ομάδες γι’ αυτό το τουρνουά. Για το οποίο με το ζόρι βρέθηκαν παγκόσμιος τηλεοπτικός πάροχος (η πλατφόρμα DAZN που θα δείξει τα ματς δωρεάν) και μερικοί χορηγοί…

🔴 Φάιναλ φορ Ευρωλίγκας

Η χώρα μας έχει μπόλικο και φανατικό μπασκετικό κοινό, οπότε κάθε χρόνο το φάιναλ φορ για την ανάδειξη του πρωταθλητή Ευρώπης έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον. Ειδικά από τη στιγμή που έχουμε δύο ομάδες μας (Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό) να πρωταγωνιστούν. Το φετινό… παράδοξο-σημείο των καιρών είναι ότι οι τελικές μάχες για την κατάκτηση της Ευρωλίγκας δεν θα γίνουν στην Ευρώπη.

Το ραντεβού για τις 23-25 Μαΐου έχει δοθεί για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και συγκεκριμένα το Αμπου Ντάμπι. Βλέπετε, σχεδόν όλη η υπόλοιπη Ευρώπη δεν δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον με τους Ελληνες οπαδούς, άρα τα… πετροδόλαρα είναι αναγκαία για την επιβίωση του θεσμού.