Αθήνα, 11°C
Αθήνα
Ελαφρές νεφώσεις
11°C
12.2° 7.3°
2 BF
81%
Θεσσαλονίκη
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.9° 5.8°
1 BF
86%
Πάτρα
Αίθριος καιρός
11°C
11.0° 9.3°
2 BF
77%
Ιωάννινα
Αυξημένες νεφώσεις
3°C
2.9° 2.9°
1 BF
100%
Αλεξανδρούπολη
Αίθριος καιρός
3°C
2.9° 2.9°
0 BF
93%
Βέροια
Αραιές νεφώσεις
7°C
7.1° 5.7°
2 BF
86%
Κοζάνη
Αραιές νεφώσεις
3°C
3.7° 3.4°
2 BF
87%
Αγρίνιο
Ελαφρές νεφώσεις
7°C
6.8° 6.8°
1 BF
95%
Ηράκλειο
Ελαφρές νεφώσεις
12°C
11.8° 11.1°
2 BF
76%
Μυτιλήνη
Αραιές νεφώσεις
9°C
8.8° 8.5°
1 BF
91%
Ερμούπολη
Αραιές νεφώσεις
11°C
11.4° 11.4°
2 BF
82%
Σκόπελος
Σποραδικές νεφώσεις
11°C
10.7° 10.7°
2 BF
73%
Κεφαλονιά
Ελαφρές νεφώσεις
9°C
9.2° 9.2°
1 BF
59%
Λάρισα
Ομίχλη
2°C
5.7° 1.9°
0 BF
100%
Λαμία
Αίθριος καιρός
7°C
7.3° 6.5°
2 BF
92%
Ρόδος
Ελαφρές νεφώσεις
12°C
12.1° 10.8°
1 BF
89%
Χαλκίδα
Σποραδικές νεφώσεις
9°C
10.4° 7.0°
1 BF
82%
Καβάλα
Σποραδικές νεφώσεις
8°C
8.3° 8.3°
1 BF
88%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
6°C
7.8° 6.4°
1 BF
100%
Καστοριά
Σποραδικές νεφώσεις
4°C
4.1° 4.1°
1 BF
86%
ΜΕΝΟΥ
Πέμπτη, 23 Ιανουαρίου, 2025
skini theatro
Νομοσχέδιο για τα οπτικοακουστικά

Ερχεται υπερ-φορέας με ενός (τεχνοκράτη) ανδρός αρχή

Μόνο αισιοδοξία δεν καλλιεργεί στον κινηματογραφικό κόσμο η προαναγγελθείσα συγχώνευση του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (ΕΚΚ) με το Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ) που, από ό,τι αποδεικνύει η διαρροή των προσχεδίων μέχρι στιγμής, θα είναι σε βάρος του πρώτου και του art house cinema των δημιουργών.

Το περασμένο καλοκαίρι, λίγο μετά τις εκλογές, «έσκασε» ως είδηση που συζητιόταν ανάμεσα σε δημοσιογράφους και καλλιτέχνες: το ΕΚΟΜΕ χρωστάει εκατομμύρια. Λίγο μετά, και συγκεκριμένα στις 15 Οκτωβρίου 2023, ο υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, κ. Δήμας, ανέφερε σε συνέντευξή του ότι «αναμένεται νομοσχέδιο για τη συγχώνευση του Εθνικού Κέντρου Κινηματογράφου, του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας και του Οργανισμού Πνευματικής Ιδιοκτησίας» (έχουμε γράψει αναλυτικά σχετικά. Δείτε: 5/12, «Συγχωνεύουν φορείς-κλειδιά, "τελειώνουν" τους δημιουργούς»).

Τις προθέσεις αυτές του υπουργείου Πολιτισμού τις επανέλαβε ο ίδιος και κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας διεθνούς σύμβασης αρμοδιότητας υπουργείου Πολιτισμού, στις 24 Οκτωβρίου 2023, σε συνεδρίαση της Διαρκούς Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής.

Οπως είναι αναμενόμενο, οι αναφορές αυτές θορύβησαν έντονα δημιουργούς περιεχομένου κάθε είδους, καλλιτέχνες, εικαστικούς, σκηνοθέτες και όλους όσοι σχετίζονται με τον κινηματογραφικό χώρο. Προφανώς, επειδή «η αναδιάταξη των φορέων υλοποίησης της οπτικοακουστικής πολιτικής πρέπει να προχωρήσει μόνο μέσα από διαβούλευση με τους φορείς του χώρου», όπως είχε δηλώσει τότε η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ Κυριακή Μάλαμα (η οποία έκανε και σχετική επίκαιρη ερώτηση στη Βουλή), φορείς και σωματεία ξεκίνησαν τις ανακοινώσεις και μια προσπάθεια αφ' ενός να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει, αφ' ετέρου να αντιδράσουν σε όσα έβλεπαν πως πρόκειται να συμβούν.

Το νομοσχέδιο

Το νομοσχέδιο για τη σύσταση του εν λόγω υπερ-φορέα δεν έχει έρθει καν σε διαβούλευση (ήταν να γίνει τις προηγούμενες εβδομάδες, ωστόσο ακόμη δεν έχει κατατεθεί επίσημα), αλλά έχουν διαρρεύσει δύο προσχέδιά του... με τα σωματεία να έχουν πάρει ήδη θέση γιατί όχι μόνο αλλάζει τελείως την εικόνα της κινηματογραφικής παραγωγής της χώρας, όχι μόνο δεν λύνει άλυτα έως τώρα προβλήματα, αλλά κυρίως απαξιώνει τον σύγχρονο κινηματογράφο και ευρύτερα τον οπτικοακουστικό τομέα, στην κατεύθυνση που έχει ήδη δώσει η κ. Μενδώνη (δηλαδή ο πρωθυπουργός) σε όλο τον πολιτισμό: «Δημιουργική Ελλάδα», «Τουρισμός-Πολιτισμός».

Ο ρόλος του προέδρου του ΕΚΟΜΕ

Δεν είναι τυχαίο πως, σύμφωνα με πληροφορίες, ο βασικός εκτελεστής και εμπνευστής του εν λόγω νομοσχεδίου (δεν είναι διόλου λίγοι οι άνθρωποι του χώρου που το χαρακτηρίζουν «τερατούργημα» σύμφωνα με το ρεπορτάζ) είναι ο ίδιος ο πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, Λεωνίδας Χριστόπουλος. Ενας άνθρωπος που ήταν γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και μετά ανέλαβε πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ. Δεν γνωρίζουμε τις πολιτικές του βλέψεις, αν ήθελε ή θέλει να γίνει υφυπουργός ή υπουργός, αλλά σίγουρα φέρει κομμάτι της ευθύνης για το εν λόγω σχέδιο νόμου και έχει ήδη ανακοινωθεί πως αυτός θα είναι ο πρόεδρος του νέου υπερ-φορέα που ετοιμάζει το ΥΠΠΟΑ. Δεν είναι βέβαια τυχαίο πως συνομίλησε ο ίδιος με σωματεία του χώρου, κάτι που έγινε και με τον υφυπουργό Σύγχρονου Πολιτισμού.

Διαρροές, προβληματισμοί και βασικές ενστάσεις

Σε μία από αυτές τις συναντήσεις με την Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ) συγκεκριμένα (στις 22/1), ύστερα από αίτημα της ίδιας της Ενωσης και όχι έπειτα από πρόσκληση του υφυπουργού, συζητήθηκαν:

● Το θέμα του τίτλου. Σύμφωνα με στοιχεία του ρεπορτάζ, τους ανακοινώθηκε ότι κατά τα όσα ορίζει το νομοσχέδιο ο τίτλος του νέου φορέα θα είναι «Εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας». Στα αγγλικά: «National Film and Audiovisual Center - Creative Greece». Οι ίδιοι επέμειναν στον τίτλο «Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας», επιχειρηματολογώντας για τη σημασία που έχει να διατηρηθεί στο εξωτερικό το όνομα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου («Greek Film Center»). Τελικά αυτό που έγινε αποδεκτό από τον κ. Χριστόπουλο ήταν το «Greek Film and Αudiovisual Center - Creative Greece». Παρ' όλα αυτά στο νομοσχέδιο που θα έρθει σε διαβούλευση, σύμφωνα με πληροφορίες, ο όρος «Εθνικό» δεν έχει αντικατασταθεί από τον όρο «Ελληνικό/Greek».

● Στην παρατήρηση των εκπροσώπων της ΕΕΝ ότι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ΕΚΚ) υποχρηματοδοτείται, ο κ. Χριστόπουλος δήλωσε ότι το επιλεκτικό πρόγραμμα (νυν ΕΚΚ) θα έχει ξεχωριστό λογαριασμό που θα προέρχεται κυρίως από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΠΟ, ενώ το cash rebate (νυν ΕΚΟΜΕ) θα έχει κύρια πηγή χρηματοδότησης το ΕΣΠΑ. Ωστόσο το ταμείο θα είναι κοινό. Προφανώς οι γραφειοκρατικές δυσκολίες που προκύπτουν από τη χρήση του ΕΣΠΑ είναι τεράστιες και μόνο δυσλειτουργίες θα δημιουργήσουν στην ομαλή εξέλιξη της χρηματοδότησης ειδικά για το ντοκιμαντέρ (αναφερόμαστε αναλυτικά παρακάτω και γι' αυτό). Φαίνεται πως ο κ. Χριστόπουλος συμφώνησε σε αυτό, ωστόσο οι διαρροές για το νέο νομοσχέδιο άλλα δείχνουν ότι ισχύουν!

● Συζητήθηκε το πολύ σημαντικό ζήτημα της χρηματοδότησης του νέου φορέα, με την ΕΕΝ να αναφέρεται στο γεγονός ότι τα ιδιωτικά κανάλια δεν αποδίδουν το 1,5% και ότι γι’ αυτόν τον λόγο πρέπει να αποκλείονται πλέον από την ενίσχυση του cash rebate. Φαίνεται πως η κυβέρνηση σχεδιάζει μέρος των πόρων του νέου υπερ-φορέα να είναι και τμήμα από τα τέλη για τη συνδρομητική τηλεόραση (με ό,τι σημαίνει αυτό). Ωστόσο δεν διευκρινίστηκε το πού θα πηγαίνουν τελικά αυτά τα χρήματα (στο cash rebate ή στο επιλεκτικό πρόγραμμα του ΕΚΚ - εξηγούμε αναλυτικά παρακάτω).

● Ως προς τη διοικητική δομή του φορέα, υπήρξε μια αρχική διαβεβαίωση πως στον καινούργιο οργανισμό θα διατηρηθεί η αυτονομία του «Επιλεκτικού προγράμματος» (ΕΚΚ) ως έχει με τις επιμέρους διευθύνσεις του, τον τρόπο που μέχρι τώρα γίνονται οι αξιολογήσεις και με τον υπάρχοντα χρηματοδοτικό κανονισμό (κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει στο νομοσχέδιο, όπως έχει διαρρεύσει, και οι καλλιτέχνες επιμένουν στο ότι είναι προβληματική η διάταξη). Ως προς τη θέση του γενικού διευθυντή του «Επιλεκτικού προγράμματος» του ΕΚΚ (σ.σ.: το πρόγραμμα που στηρίζει τις ποιοτικές ταινίες, art house παραγωγές και καινοτόμα οπτικοακουστικά δημιουργήματα) ζητήθηκε η επιλογή να γίνεται με βάση τις διαδικασίες που υπάρχουν και σήμερα στο ΕΚΚ. Ως προς τα μέλη του Δ.Σ. ζητήθηκε να επιλεγούν πρόσωπα που ανήκουν στον κινηματογραφικού χώρο. Ωστόσο, όλα αυτά είναι υπό διαπραγμάτευση και ό,τι διαφαίνεται είναι πως, ναι μεν θα υπάρχει Δ.Σ. στον νέο φορέα, αλλά ο πραγματικός άνθρωπος που θα φέρει τις εξουσίες και θα παίρνει τις αποφάσεις θα είναι ο ίδιος ο πρόεδρος (ο κ. Χριστόπουλος εν προκειμένω).

Ανησυχία για στυγνά τεχνοκρατικά κριτήρια κερδοφορίας

Ηδη, εν τω μεταξύ, από τον Νοέμβριο του 2023, ο Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Εργων (ΣΑΠΟΕ), η Ενωση Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΠΑΚΤ), η Ενωση Σκηνοθετών-Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ) και η Ενωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ) έχουν βγάλει σχετική ανακοίνωση για τα ζητήματα του ΕΚΟΜΕ και όχι μόνο, στην οποία καταλήγουν ως εξής:

«Εκφράζουμε την αμφιβολία μας για το αν η επαγγελματική μας αξιοπιστία αρκεί για να διασώσει την εθνική μας ανεπάρκεια να ανταποκριθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να εξακολουθούμε να μιλάμε για τη χώρα μας ως “υπολογίσιμη δύναμη στην παγκόσμια σκηνή” των οπτικοακουστικών, όπως δικαίως τη χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός στον περσινό του χαιρετισμό στο ΦΚΘ».

Θυμίζουμε στο σημείο αυτό πως πέρυσι ο Κ. Μητσοτάκης ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη και σε σχετική συνέντευξη Τύπου που έδωσε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κινηματογράφου (όχι, δεν είδε ούτε μία ταινία) ήταν αναφανδόν υπέρ της γραμμής «τεχνοκρατικά κριτήρια στον πολιτισμό», «πολιτισμός-μπίζνα», και από τα πάνω από 60 χρόνια του φεστιβάλ δεν βρήκε να κάνει μνεία παρά μόνο στον Χριστόφορο Παπακαλιάτη και σε κανέναν άλλον καλλιτέχνη. Δίχως καμία νύξη για το πρόσωπο και την καλλιτεχνική επάρκεια του συγκεκριμένου δημιουργού, αυτή η αναφορά ήταν ενδεικτική της κινηματογραφικής πολιτικής που θα ακολουθούσε η κυβέρνηση.

Ξαναλέμε, το νομοσχέδιο αναμένουμε από βδομάδα σε βδομάδα να έρθει σε διαβούλευση. Ωστόσο έχουν ήδη διαρρεύσει δύο προσχέδιά του και τα σωματεία έχουν κάνει ήδη συναντήσεις με τους αρμόδιους φορείς. Φυσικά, σαν έρθει σε διαβούλευση, μαθαίνουμε πως θα κάνουν μια συνέντευξη Τύπου (μαζί τα σωματεία ή κατά μόνας) ώστε να ενημερώσουν για το τι συμβαίνει και κάποιοι είναι ήδη έτοιμοι να προχωρήσουν σε ολομέτωπη επίθεση, καθώς πρόκειται όχι μόνο για τη δουλειά τους αλλά και για την ίδια τους τη ζωή. Ο καλλιτέχνης δεν είναι τεχνοκράτης. Ωστόσο απαιτείται η κρατική στήριξη, αλλά προς την κατεύθυνση του πολιτισμού και όχι μόνο του κέρδους, με τον πολιτισμό να γίνεται ακόμη ένα προϊόν «καπιταλιστικής κατανάλωσης».

Υπουργικές προθέσεις για συγκεντρωτικό υπερ-φορέα

Αυτό που θέλει να κάνει το ΥΠΠΟ (ο κ. Δήμας τελικά αποδεικνύεται άξιος συνεχιστής του κ. Γιατρομανωλάκη) είναι να δημιουργήσει έναν εξαιρετικά συγκεντρωτικό υπερ-φορέα, όπου όλες οι εξουσίες θα συγκεντρώνονται σε ένα πρόσωπο (που θα είναι ο πρόεδρος του οργανισμού, δηλαδή ο κ. Χριστόπουλος). Υπάρχει και το σενάριο να τοποθετηθεί και ένας διευθύνων σύμβουλος, ωστόσο αυτό δεν αλλάζει πολύ τα πράγματα.

Το μεγαλύτερο βάρος θα πέσει στο λεγόμενο «cash rebate» μέσω του οποίου θα χρηματοδοτούνται ξένες παραγωγές και σειρές στην τηλεόραση, ως προς αυτές αλλάζοντας, όμως, τα κριτήρια χρηματοδότησης: δεν θα μπορούν να είναι σειρές χαμηλού προϋπολογισμού, δεν θα μπορούν να έχουν πολλά επεισόδια (όπως για παράδειγμα η γελοιότητα της χρηματοδότησης από το ΕΚΟΜΕ της σειράς «Οικογενειακές ιστορίες») και αν μια σειρά πάει και δεύτερη σεζόν, θα λάβει μικρότερη χρηματοδότηση για τα καινούργια επεισόδια. Αυτές είναι οι σχετικές πληροφορίες μέχρι στιγμής.

Γενικά πάντως, παρότι τα κριτήρια φαίνεται να αυστηροποιούνται (θα δούμε αν θα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και τι «παραθυράκια» θα μείνουν ανοιχτά), ο μεγάλος χαμένος φαίνεται να είναι το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και ειδικά το κομμάτι του που αφορά τη χρηματοδότηση ταινιών art house, καινοτόμων, πρωτοποριακών κ.λπ. Αυτό είναι ένας από τους βασικούς πυλώνες ύπαρξης οποιουδήποτε Κέντρου Κινηματογράφου στον κόσμο, καθώς από εκεί αναδύεται ό,τι νέο μπορεί να υπάρξει στον χώρο. Ενδεικτική είναι η εικόνα και μόνο από το πόσες γραμμές «αφιερώνουν» σε αυτό το τμήμα του ΕΚΚ οι εμπνευστές του νομοσχεδίου (στη μορφή που έχει διαρρεύσει): δύο σειρές μόνο, ενώ για το cash rebate είναι πάνω από δέκα σελίδες! Με αναλυτικά άρθρα, οδηγίες κ.λπ.

Ηδη αποδυναμωμένο το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου

Οσο καλοπροαίρετοι κι αν θέλουμε να είμαστε, όλο αυτό δεν μπορεί παρά να προδίδει πως όλο το κινηματογραφικό σκηνικό αλλάζει, με ποιοτικές και πρωτοποριακές παραγωγές να θεωρούνται «ανώφελες», αν όχι «άχρηστες» και τα χρήματα να πηγαίνουν μόνο σε ό,τι ο εκάστοτε πρόεδρος, η κυβέρνηση δηλαδή, επιλέξει.

Σε κάθε περίπτωση, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου χάνει τουλάχιστον τη μισή του δυναμική και δεν θα μπορεί να επιτελέσει έναν από τους βασικότερους στόχους του. Στην καλύτερη περίπτωση, θα είναι σοβαρά υποβαθμισμένο. Αρκεί να παραθέσουμε τα όσα έχει ανακοινώσει ήδη το ΣΑΠΟΕ για το ΕΚΚ: «Εχουμε το παράδοξο ενός οργανισμού (σ.σ.: ΕΚΚ) που, βάσει νόμου, είναι προορισμένος για τη χάραξη της εθνικής πολιτικής για τον κινηματογράφο, έχει περάσει από σωρεία τρικυμιών για δεκαετίες κι έχει καταφέρει να βρει -τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον και υπό τη διοίκηση του Δ.Σ. του Μάρκου Χολέβα- έναν σταθερό βηματισμό, παραμένοντας ωστόσο εξόχως υποχρηματοδοτούμενος.

Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου κατέχει μια θλιβερή πανευρωπαϊκή πρωτιά, δηλαδή να είναι το φτωχότερο εθνικό Κέντρο Κινηματογράφου σε σχέση με το ΑΕΠ της εκάστοτε χώρας. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι η Τσεχία, μια χώρα ιδιαίτερα ανταγωνιστική ως προορισμός γυρισμάτων οπτικοακουστικών έργων, διαθέτει ετησίως το ποσό των 15 εκατ. ευρώ για το εθνικό της Κέντρο Κινηματογράφου, ήτοι 0,0058 του ΑΕΠ της, σε αντίθεση με την Ελλάδα που διαθέτει 3,5 εκατ. ευρώ στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, δηλαδή 0,0016 του ΑΕΠ».

O πρόεδρος του ΕΚΟΜΕ, Λεωνίδας Χριστόπουλος και ο πρόεδρος του ΕΚΚ, Μάρκος Χολέβας

Ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας

● Επειτα από μεγάλο αγώνα των κινηματογραφιστών και των σωματείων όσων εργάζονται στον κινηματογραφικό χώρο, κατορθώθηκε στον ενιαίο αυτό φορέα, σε αυτόν τον υδροκέφαλο υπερ-οργανισμό, να μην ενταχθεί ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΟΠΙ), όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Θυμίζουμε πως αυτή ήταν από μόνη της ακόμη μία σκανδαλώδης διάταξη του νομοσχεδίου, καθώς ο ΟΠΙ είναι φορέας-επόπτης και μπαίνοντας στον ενιαίο φορέα θα γινόταν από επόπτης εποπτευόμενος.

Ουσιαστικά θα έχανε κάθε λόγο ύπαρξης και θα διαλυόταν. Αυτό δεν είναι κάτι διόλου απλό ή ανάξιο προσοχής: μια τυχόν υποβάθμιση ή κατάργηση επί της ουσίας του ΟΠΙ θα σήμαινε πως όσοι δημιουργούν το οτιδήποτε (από έναν πίνακα, μια ταινία έως ένα άρθρο σε εφημερίδα) δεν θα έχουν πνευματικά δικαιώματα επάνω του ή, αν έχουν και δεν τους έχουν ζητήσει να τα απολέσουν ως προϋπόθεση για να εργαστούν στο όποιο project (κάτι που συμβαίνει ήδη ακόμη και εκ μέρους μεγάλων ιδιωτικών ιδρυμάτων που ζητούν από σκηνοθέτες ή καλλιτέχνες να δημιουργήσουν καλλιτεχνικό έργο για τα ίδια παραχωρώντας τα δικαιώματά τους), αυτά δεν ξέρει κανείς πώς θα μπορούν να τα διεκδικήσουν.

Υπάρχει βέβαια και το ηθικό δικαίωμα του δημιουργού: το ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το έργο του αν δεν δώσει τη γραπτή συγκατάθεσή του. Αυτό προστατεύεται με νόμο. Τι μπορεί να κάνει η κυβέρνηση; Να υποβιβάσει τόσο τον δημιουργό, ώστε πουλώντας το αντίγραφο του έργου του (το δικαίωμα δηλαδή αναπαραγωγής του), αυτό να συνοδεύεται με την εκχώρηση και του ηθικού του δικαιώματος! Με απλά λόγια, η κυβέρνηση επιδιώκει να απαξιώσει πλήρως το έργο του δημιουργού και να τον «υποχρεώσει» να μην έχει απολύτως κανένα δικαίωμα πάνω του. Το μόνο που αξίζει για τη Ν.Δ. και το ΥΠΠΟ είναι το καλλιτεχνικό έργο ως «εμπόρευμα», ως «προϊόν» και ως τέτοιο το αναφέρει και στο εν λόγω νομοσχέδιο.

Η «τρύπα» του ΕΚΟΜΕ

● Η μεγάλη οικονομική «τρύπα» του ΕΚΟΜΕ, κάτι που όλοι γνωρίζουν αλλά δεν λέγεται δημόσια καθώς οι ίδιοι δεν δίνουν σχετικά στοιχεία (και γιατί να το κάνουν; Ο μόνος που μπορεί να τους υποχρεώσει ως οφείλει είναι η κυβέρνηση, αλλά έχει όλους τους λόγους να κάνει το εντελώς αντίθετο!), δεν είναι τόσο οι μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές του εξωτερικού (μεγάλες μεν, όχι πάντα ποιοτικές και σοβαρές δε - όλοι ξέρουμε τι σημαίνει «βιομηχανία του σινεμά»), αλλά οι τηλεοπτικές. Μιλάμε για τουλάχιστον 140 εκατομμύρια «τρύπα».

Οι ίδιοι δεν μιλάνε γι' αυτό και όταν προσπάθησε η τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ, Κυριακή Μάλαμα, να ρωτήσει να μάθει, δεν πήρε απαντήσεις. Υποστηρίζουν ότι δεν είναι «τρύπα» και πως το όποιο ποσό θα καλυφθεί. Και ίσως πράγματι καλυφθεί. Ωστόσο έχει αξία να τονίσουμε πως αυτό το ποσό της «τρύπας» προέρχεται από τη χρηματοδότηση τηλεοπτικών σειρών χρόνων και σίριαλ με πάρα πολλά επεισόδια. Ταυτόχρονα, το ΕΚΟΜΕ έχει εκτεθεί τόσο σε ξένες όσο και σε ελληνικές παραγωγές. Φυσικά αυτά τα χρήματα θα πληρωθούν, αλλά από τον τακτικό προϋπολογισμό προφανώς. Δηλαδή, από εμάς τους πολίτες.

Το ελληνικό ντοκιμαντέρ

● Τι γίνεται ειδικά με τα ντοκιμαντέρ: Σύμφωνα με τα όσα γνωρίζουμε έως τώρα, αυτό που σχεδιάζουν είναι να ανέβει το λεγόμενο «επιλέξιμο όριο δαπανών» για το ντοκιμαντέρ. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το ΕΚΟΜΕ θα χρηματοδοτεί μόνο πολύ ακριβές παραγωγές ντοκιμαντέρ, κάτι που δεν ισχύει στην Ελλάδα. Εχουμε εξαιρετικούς ντοκιμαντερίστες, αλλά δεν υπάρχουν τόσο ακριβά ντοκιμαντέρ - και δεν χρειάζεται κιόλας πάντα! Ολα αυτά είναι υπό διαπραγμάτευση φυσικά και οι ντοκιμαντερίστες ζητούν το όριο να φτάσει στα 40.000 ευρώ, ένα απολύτως λογικό ποσό για τα ελληνικά δεδομένα.

Χρηματοδότηση ταινιών μέσω ΕΣΠΑ!

● Στις συζητήσεις με τα σωματεία, αναφέρθηκε πως μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης ταινιών θα γίνεται μέσω ΕΣΠΑ. Κάτι που είναι εξαιρετικά χρονοβόρο και το πλέον ακατάλληλο μέσο χρηματοδότησης κινηματογραφικής παραγωγής. Το να φτιάξεις μια ταινία δεν είναι μια εκδήλωση ή ένα ερευνητικό πρόγραμμα ή ένα φεστιβάλ.

Το δυσοίωνο μέλλον του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου

● Επιστρέφοντας στα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, είναι που είναι υποχρηματοδοτημένο αν και ο κ. Χολέβας και η διοίκηση των τελευταίων χρόνων κάνουν ό,τι μπορούν, πλέον με το νέο σχέδιο νόμου η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη. Η ίδια του η δυναμική καταλύεται σε μεγάλο βαθμό, η χρηματοδότηση επίσης θα είναι με ποσόστωση (τα περισσότερα χρήματα θα πηγαίνουν στο cash rebate και ελάχιστα, αν μένουν, στις ποιοτικές, art house παραγωγές) και ο πρόεδρος του Κέντρου θα είναι ένα μέλος του Δ.Σ. του υπερ-φορέα. Ενός Δ.Σ. που ακόμα δεν ξέρουμε την πραγματική δύναμή του, αλλά απ' ό,τι φαίνεται από το νομοσχέδιο που έχει διαρρεύσει, ο πρόεδρος θα είναι αυτός που θα παίρνει τις αποφάσεις! Επίσης, το ανανεωμένο (υπό διαρροή) νομοσχέδιο έχει μόνο δύο γραμμές για το «Επιλεκτικό πρόγραμμα» του ΕΚΚ.

Επίκειται κλιμάκωση...

Είναι πολλά τα άλυτα ζητήματα και ακόμη περισσότερα τα όσα προκύπτουν. Από τη μια η δημιουργία υπερ-φορέα, από την άλλη η κατεύθυνση στο δίπολο «Τουρισμός-Πολιτισμός», επιπλέον το ότι οι άνθρωποι που αποφασίζουν για όλα αυτά εν τέλει είναι εκτός καλλιτεχνικού χώρου: Ο Λεωνίδας Χριστόπουλος είναι ένας άνθρωπος που έχει τις πολιτικές του φιλοδοξίες και ήταν γενικός γραμματέας Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών (σ.σ.: «απλούστευσης διαδικασιών»... εξαιρετικός τίτλος και χαρακτηριστικός της παρούσας κυβέρνησης) και από εκεί πέρασε στη διοίκηση του ΕΚΟΜΕ.

Οσο για τον υφυπουργό Σύγχρονου Πολιτισμού, ο κ. Δήμας είναι νομικός. Ναι μεν άκουσε επί ώρα τους φορείς και τα σωματεία, αλλά και ο ίδιος δεν γνωρίζει καθόλου τον χώρο και είναι υπόλογος στην κυβέρνηση, δίχως καμία περαιτέρω προσωπική πολιτική δυναμική (ίσως και ικανότητα).

Δεν είναι λίγοι από τον χώρο του κινηματογράφου που μας είπαν πως ναι μεν τους άκουσαν, αλλά μάλλον ήταν απλώς για να «γεμίζει ο χρόνος». Το μόνο βέβαιο είναι πως πέρα από τις διαπραγματεύσεις που κάνουν τα σωματεία, θα επέλθει κλιμάκωση και στις ενέργειες και δράσεις που θα επιδιώξουν δημιουργοί και επαγγελματίες ώστε να μη χαθούν όλα τελικά και στον κινηματογραφικό, οπτικοακουστικό τομέα του πολιτισμού εξαιτίας μιας πλήρους νεοφιλελεύθερης πολιτικής που δεν αφορά σε τίποτα τον πολιτισμό.

Το υπουργικό Bachelor of Silence του Πιερρακάκη

Του Λευτέρη Κρέτσου*

Η κατάσταση που παραλάβαμε ως κυβέρνηση το 2015 ήταν τραγική. Ο οπτικοακουστικός τομέας ήταν παγιδευμένος για πολλά χρόνια σε μια σπείρα περιορισμένης ζήτησης, αποεπένδυσης και θεσμο-ρυθμιστικής αδράνειας, με αποτέλεσμα την απώλεια κατά την περίοδο 2008-2014 του 60% της προστιθέμενης αξίας του και του 50% του κύκλου εργασιών του αντίστοιχα. Ο ιδρυτικός νόμος του ΕΚΟΜΕ και η θεσμοθέτηση των κινήτρων για την ενίσχυση της οπτικοακουστικής παραγωγής πέτυχαν πολύ γρήγορα τους στόχους τους.

Οι νόμοι και οι λοιπές διατάξεις για το ΕΚΟΜΕ και τα χρηματοδοτικά και φορολογικά κίνητρα της οπτικοακουστικής παραγωγής δεν αύξησαν μόνο τον κύκλο εργασιών και την απασχόληση στον χώρο της τηλεόρασης και του κινηματογράφου. Εκαναν κάτι περισσότερο. Δημιούργησαν ένα οικοσύστημα παραγωγής αξίας που διαχύθηκε στις τοπικές κοινωνίες, ενώ συνέβαλε στην εισροή επενδύσεων από το εξωτερικό και στην αλλαγή της εικόνας βάζοντας την Ελλάδα στον χάρτη της διεθνούς οπτικοακουστικής βιομηχανίας.

Και αυτό γιατί η Ελλάδα είχε πλέον ένα σταθερό και διεθνώς ανταγωνιστικό χρηματοδοτικό πλαίσιο, αλλά και γιατί μαζί με τις προθεσμίες, την ταχύτητα και την ευελιξία στην εφαρμογή των κινήτρων οπτικοακουστικής παραγωγής υπήρχαν σημαντικά εχέγγυα διαφάνειας, όπως ο διπλός έλεγχος τιμολογίων, το ηλεκτρονικό σύστημα κατάθεσης αιτήσεων και δικαιολογητικών, η έκδοση ΦΕΚ με υπογραφή υπουργού, ώστε να παρέχεται μεγαλύτερο αίσθημα ασφάλειας προς τον επενδυτή, αλλά και υψηλότερη αίσθηση ευθύνης του πολιτικού προσωπικού για τον έλεγχο των δικαιολογητικών.

Θέλαμε και καταφέραμε να δώσουμε στους δημιουργούς και στο σύνολο της οπτικοακουστικής βιομηχανίας τα εργαλεία να μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα, να γίνουν πιο ανταγωνιστικοί σε διεθνή projects και πιο τολμηροί στην εγχώρια αγορά. Θέλαμε και καταφέραμε να φτάσουμε στο σημείο να εξαγάγουμε μυθοπλασία και να τονώσουμε την εγχώρια οπτικοακουστική βιομηχανία.

Θέλαμε και το καταφέραμε να μειωθεί η ανεργία και η επισφάλεια των εργαζόμενων του κλάδου. Το καταφέραμε γιατί ο κλάδος στο σύνολό του ανταποκρίθηκε με θέληση για δημιουργία και όρεξη για δουλειά. Πήρε το εργαλείο και τον θεσμό του ΕΚΟΜΕ στα χέρια του. Και τα projects ήρθαν και η ελληνική μυθοπλασία άρχισε να ταξιδεύει πιο συχνά στο εξωτερικό και στις μεγάλες πλατφόρμες παρά το γεγονός ότι χρειαζόταν να δοθεί παράλληλα μεγάλη έμφαση στη δημιουργία υποδομών και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων.

Η διάθεση όμως για φιέστες και θετική δημοσιότητα, αλλά και οι παλαιοκομματικής κοπής ρυθμίσεις-εξυπηρετήσεις που έφερε η κυβέρνηση Μητσοτάκη έφεραν προβλήματα. Aρχικά μειώθηκε το κόστος παραγωγής ανά επεισόδιο, για καταλήξουμε στο σημείο να πληρώνουν οι φορολογούμενοι και τις «Οικογενειακές ιστορίες». Ο υπουργός Πιερρακάκης έβγαλε τις ευθύνες από πάνω του και τα πέρασε όλα στον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΕΚΟΜΕ. Στη συνέχεια ακολούθησε η κατάργηση του διπλού ελέγχου για την υπαγωγή αλλά και την εκταμίευση των επιστρεφόμενων ποσών, μετά ήρθε η αποδοχή ξένων τιμολογίων έως το 50% του κόστους παραγωγής· το γαϊτανάκι των λαθών συνεχίστηκε ακατάπαυστα.

Οι καθυστερήσεις στην επιστροφή των ποσών (κάποιοι μιλούν για 200 εκατ.) έφεραν πρόσθετες περικοπές και αύξηση του επιχειρηματικού και ατομικού ρίσκου. Υπάρχουν παραγωγοί που πλέον συσσωρεύουν χρέη αντί για κέρδη. Ολα αυτά, σε συνδυασμό με την ουσιαστική κατάργηση του ΣΕΠΕ και των ελεγκτικών μηχανισμών εφαρμογής της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, μας οδήγησαν σε καταγγελίες από τα συνδικάτα του χώρου και άλλους φορείς ότι οι μισθοί των ηθοποιών, των σκηνοθετών, των σεναριογράφων, των τεχνικών και άλλων εργαζομένων στη βιομηχανία κινούνται πλέον σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που απαιτεί η αξιοπρεπής διαβίωση.

Οι ρυθμίσεις και κυρίως η απουσία ρυθμίσεων από την κυβέρνηση Μητσοτάκη ανάγκασαν το ΕΚΟΜΕ να μεταβληθεί σε όργανο εξυπηρέτησης των ιδιοκτητών τηλεοπτικών σταθμών και άλλων οικονομικών παραγόντων που στηρίζουν την κυβέρνηση. Από το 2020 τόνιζα ότι ο δρόμος που άνοιξαν οι τροπολογίες Πιερρακάκη απειλεί τη βιωσιμότητα του μέτρου. Οι πονηριές και η κυβερνητική ανικανότητα έχουν πλέον κάνει μεγάλη ζημιά στη φήμη της χώρας ως ελκυστικού προορισμού εγκατάστασης οπτικοακουστικών επενδύσεων.

Πολλοί ξένοι παραγωγοί κοιτούν άλλες αγορές και κίνητρα, καθώς η Ελλάδα δεν εκπέμπει σήμα αξιόπιστου προορισμού κινηματογράφησης και καλλιτεχνικής δημιουργίας που συνδυάζει πολλά πλεονεκτήματα εκτός των οικονομικών κινήτρων, συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια. Αν καταργηθεί ο θεσμός του ΕΚΟΜΕ, το αρνητικό αυτό συναίσθημα και οι αμφιβολίες θα γίνουν ακόμη πιο έντονες. Η φήμη μας σε αυτή τη βιομηχανία αποτελεί πολύτιμο άυλο κεφάλαιο. Αν, επομένως, δεν ληφθούν σοβαρά μέτρα ενίσχυσης και όχι κατάργησης του ΕΚΟΜΕ, οδηγούμαστε σε μια νέα περίοδο αποεπένδυσης και στη συνήθεια να γίνονται τα γυρίσματα στην Κύπρο ή στη Βουλγαρία για λόγους χαμηλότερου κόστους, με αποτέλεσμα σημαντική απώλεια σε θέσεις εργασίας και σε φορολογικά έσοδα.

*Πρώην υφυπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης

 

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Ερχεται υπερ-φορέας με ενός (τεχνοκράτη) ανδρός αρχή

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας