Το Κέντρο Κινηματογράφου πάλι στον αέρα

«Με τον ήλιο τα μπάζω, με τον ήλιο τα βγάζω, τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;». Η κατάσταση στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου έφτασε για μια ακόμα φορά στο απροχώρητο, εκεί που κανονικά, μετά τόσες κρίσεις, θα ‘λεγε κανείς ότι τα πράγματα δεν υπήρχε λόγος να ξαναστραβώσουν. Ο πιο σημαντικός κινηματογραφικός θεσμός είναι πάλι στον αέρα, ανίκανος να λειτουργήσει στοιχειωδώς. Αιτία; Το Διοικητικό του Συμβούλιο είναι αποδεκατισμένο από παραιτήσεις μελών του, «άγνωστης» αιτιολογίας -από τα εφτά έχουν μείνει τέσσερα. Εχουμε χάσει πια τον λογαριασμό πόσα Δ.Σ. έχουν διοριστεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια, κάθε πότε κάποιοι παραιτούνται, έρχονται καινούργιοι για να φύγουν κι αυτοί μετά από λίγους μήνες.

Η κινηματογραφική κοινότητα στέκεται απηυδισμένη. Γνωστός παραγωγός, που χρειαζόταν επειγόντως ένα πολύ απλό πιστοποιητικό για να πάρει από κορυφαίο ευρωπαϊκό οργανισμό κάποια χρήματα, έφυγε άπραγος. Πώς μετατράπηκε το ΕΚΚ, που θα έπρεπε να πιάνει πουλιά στον αέρα, σε έναν γραφειοκρατικό οργανισμό που παραλύει με το παραμικρό, με τον γενικό διευθυντή περιθωριοποιημένο και το Δ.Σ. (ελεγκτικό από τον νόμο) να αποφασίζει για τα πάντα, ακόμα και για ένα απλό πιστοποιητικό; Μα δεν υπάρχουν στο ΕΚΚ δύο όργανα διοίκησης, ο γενικός διευθυντής (Βασίλης Κοσμόπουλος, από τον Απρίλιο του 2018) και το Δ.Σ.;

Η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά καλείται να δώσει λύση, όπως κάποτε οι προκάτοχοί της, ο Αριστείδης Μπαλτάς και η Λυδία Κονιόρδου, που αντιμετώπισαν κι αυτοί (αν δεν δημιούργησαν) παρόμοιες καταστάσεις. Κατ’ αρχάς, μια απλή και άμεση, ήτοι την αποκατάσταση του Δ.Σ. στην πλήρη του μορφή ή με τον διορισμό τριών νέων μελών ή με την πλήρη ανασύστασή του. Η υπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ζητήσει τις παραιτήσεις των εναπομεινάντων τεσσάρων μελών, για να έχει τα χέρια της ελεύθερα. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα εφαρμοστεί κανονικά ο νόμος και θα διοριστούν άνθρωποι που στην πλειοψηφία τους θα έχουν σχέση με τον κινηματογράφο και όχι νομικοί, ιστορικοί και αρχιτέκτονες, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Ας ελπίσουμε κάτι ακόμα πιο σημαντικό.

Οτι επιτέλους κάποιος, ίσως μια ομάδα ανεξάρτητων νομικών, καθίσει και εξηγήσει σ’ αυτούς τους ανθρώπους (ακόμα και στην ίδια την υπουργό Πολιτισμού) τον ρόλο τους, πώς διοικείται το ΕΚΚ, τι δουλειά κάνει ο γενικός διευθυντής. Να εξηγήσει τον ίδιο τον νόμο, αφού η κυβέρνηση δεν σκέφτηκε ή δεν πρόλαβε ή δεν τόλμησε να τον αλλάξει, κι ας είναι πια ολοφάνερο στην πράξη (όχι στα λόγια) ότι της φαίνεται «προβληματικός». Ολα τα άλλα θα είναι μπαλώματα και την πληρώνει το ελληνικό σινεμά.

Είναι πια σαφές ότι η ευθύνη για τη συνεχή κρίση του ΕΚΚ, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ανήκει αποκλειστικά στο υπουργείο που ανέτρεψε την κανονικότητα, δυσκόλεψε την εφαρμογή του νόμου Γερουλάνου, που διέπει τη λειτουργία του από τον Δεκέμβριο του 2010, εναρμονίζοντάς το με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, και εισήγαγε πρακτικές που ανήκουν στο παρελθόν.

Μια κακώς εννοούμενη «συλλογικότητα», που σε κανέναν άλλο θεσμό (από τα κρατικά θέατρα μέχρι τα Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και Αθηνών) δεν λειτούργησε εις βάρος του ρόλου και της πρωτοκαθεδρίας του διευθυντή (γενικού ή καλλιτεχνικού). Κανένα άλλο Δ.Σ. δεν προχώρησε, όπως αυτά του ΕΚΚ, σε τόσο συχνές κατά μέτωπον συγκρούσεις με τον γενικό διευθυντή και στην εκπαραθύρωσή του με τις ευλογίες του ΥΠΠΟ. Απαριθμούμε. Επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛΛ. εκλέχτηκαν από το Δ.Σ. δύο γενικοί διευθυντές (Καραντινάκης, Βενάκη), οι οποίοι μετά από λίγο αμφισβητήθηκαν από τους ίδιους ακριβώς που τους εξέλεξαν και πήραν την άγουσα.

 Αλλα και ο τρίτος, ο Βασίλης Κοσμόπουλος, εκλεκτός επί πολύ καιρό του συστήματος εξουσίας, δεν πρέπει να νιώθει και πολύ καλά, αφού κι αυτός βλέπει όσους τον προώθησαν, τον εξέλεξαν, τον διόρισαν να μην τον αφήνουν να κάνει τη δουλειά του.

Ο κ. Κοσμόπουλος δεν κρύβει την ανησυχία του και πιέζει το ΥΠΠΟ να ξεκαθαρίσει την κατάσταση. «Ο νόμος Γερουλάνου προϋποθέτει την καλή συνεργασία γενικού διευθυντή και Δ.Σ.», μας είπε. «Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει στο ΕΚΚ. Ο νόμος έχει ορισμένες ασάφειες, τις οποίες ο καθένας μπορεί να ερμηνεύσει όπως θέλει, τραβώντας την κατάσταση μια από δω -υπερεξουσία γενικού διευθυντή-, μια από κει -υπερεξουσία Δ.Σ. Πρέπει να βρεθεί μια ισορροπία».

Και την ίδια στιγμή που το ΕΚΚ βρίσκεται σε συνεχή κρίση, αδυνατώντας να σταθεί στο ύψος της αποστολής του, να στηρίξει δηλαδή τα εγχώρια ταλέντα, από την αντίπερα όχθη του υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής και του ΕΚΟΜΕ (Εθνικό Κέντρο Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας) κόβεται μονέδα χωρίς καλλιτεχνικά κριτήρια σε ολοκληρωμένες ξένες και ελληνικές παραγωγές βάσει του cash rebate (επιστροφή του 30% των εξόδων τους).

Την ίδια στιγμή δε, το ΥΠΠΟ, που δεν σκύβει σοβαρά πάνω στο θέμα «ΕΚΚ», το προικοδοτεί ξαφνικά με νέα κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σύμφωνα με τροπολογία που ψηφίστηκε την περασμένη Τετάρτη, ένα αίτημα του κλάδου που έγινε δεκτό μετά από μεγάλη πίεση. Ισως για να καλυφθεί το κενό της κατάργησης από το γ’ μνημόνιο του μόνου σίγουρου πόρου του ελληνικού σινεμά από την επιστροφή του φόρου επί των εισιτηρίων.