ΟΚρις Μαρκέρ δεν ήταν «ένας σκηνοθέτης». Ηταν ένας από τους σπουδαιότερους ανθρώπους της διανόησης και της τέχνης που πέρασαν από την Ευρώπη του περασμένου αιώνα. Συγγραφέας, φωτογράφος, ντοκιμαντερίστας, καλλιτέχνης πολυμέσων πριν ακόμα αυτό οριστεί ως είδος, είχε το χάρισμα να παρατηρεί το αντικείμενό του, όποιο κι αν ήταν αυτό, πολυπρισματικά και να μοιράζεται τα συμπεράσματά του με την ίδια απέχθεια στο απόλυτο.
Αυτή η εκπληκτική σ’ ένα δημιουργικό μυαλό ιδιότητά του είναι που κάνει το ντοκιμαντέρ του, «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», ένα τόσο σημαντικό κινηματογραφικό δοκίμιο, ένα στοχαστικό φιλοσόφημα, για το ποτάμι της Αριστεράς και όλες του τις διακλαδώσεις.
Χωρισμένη σε δύο μέρη, τα «Εύθραυστα χέρια» και τα «Κομμένα χέρια», συνολικής διάρκειας τριών ωρών, η ταινία είναι ένα προσιτό εικαστικό και φιλοσοφικό κολάζ με μοναδική συνοχή.
Στο μεγαλύτερο μέρος της αποτελούμενη από ρεπορταζιακό υλικό που ο Μαρκέρ βρήκε αναζητώντας πηγές ή τράβηξε ο ίδιος στο διάστημα μιας δεκαετίας, η ταινία έχει ως συνδέσμους της κινηματογραφικά αποσπάσματα με ιδιαίτερο νόημα, όπως από το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» του Σεργκέι Αϊζενστάιν, τη συναισθηματικά κατευθυντήρια μουσική του Λουτσιάνο Μπέριο, την αφήγηση μιας ομάδας ηθοποιών, από τον Ιβ Μοντάν ώς τη Σιμόν Σινιορέ.
Ενας προσεκτικά δομημένος «μονόλογος», καταγράφει τη συγκρουσιακή ιστορία της Αριστεράς, εντοπίζοντας στη Γαλλία και τη Λατινική Αμερική, με άξονα τη δεκαετία 1967-1977, με στόχο όχι να πείσει, όχι να διδάξει, αλλά, αντίθετα, να γεφυρώσει χάσματα.
Για κάθε σκηνή ριζοσπαστικού αγώνα υπάρχει η ηρωική σιγουριά. Για κάθε «κατηγορώ» στον αυταρχισμό υπάρχει μία γέννηση ελπίδας. Για κάθε στιγμή σκεπτικισμού, ένας πολιτικός ρομαντισμός καλλιεργημένος χρόνια, όχι μόνο στη σκέψη του ίδιου τού, βαθιά και πάντα αριστερού, Κρις Μαρκέρ, αλλά κι ολόκληρης της δικής του γενιάς διανόησης, που δεν φοβήθηκε ούτε τη βεβαιότητα αλλά ούτε και την αυτ-αμφισβήτηση.
Ταξιδεύοντας με την κάμερα και τη σκέψη του από το Παρίσι του Μάη του ’68 στο Σαντιάγο, από το Μπέρκλεϊ στην Αβάνα, ο Μαρκέρ επιβάλλει τη δική του ματιά, ανοίγοντας όμως τα μάτια διάπλατα. Το μοντάζ του είναι δημιουργικό, είναι αυτό που καθορίζει την ταινία, αλλά όχι έτσι ώστε να κατευθύνει, αλλά για να περιλαμβάνει όσο μπορεί περισσότερες αντιθέσεις μέσα στο ίδιο σχήμα.
«Ο κύριος εχθρός δεν είναι πια μια αφηρημένη έννοια της Εξουσίας», θα πει στην ταινία του ο Μαρκέρ, «αλλά η άλλη παράταξη, η άλλη σέκτα, η άλλη φράξια». Γι’ αυτό και το ντοκιμαντέρ του, «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», παρότι τόσο στιγματισμένο από την εποχή του, παραμένει διαχρονικό, ακόμα και επίκαιρο: επειδή αρνείται να κλείνει τα μάτια, προσκαλεί την πολυφωνία, χαίρεται να λυπάται και πιστεύει όταν προδίδεται.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας