Τα "Τρένα της Σιωπής" κυκλοφόρησαν το 2018 από τις εκδόσεις "Γαβριηλίδης", πάντα θυμάμαι με πολλή αγάπη τον Σάμη, βρέθηκαν στον κυκεώνα της εκποίησης ενός ιστορικού εκδοτικού οίκου μετά τον θάνατό του και επανακυκλοφόρησαν το 2023 από τις εκδόσεις "Ταξιδευτής" του Κώστα Παπαδόπουλου.
Τα "Τρένα της Σιωπής" εστιάζουν στο διαμετακομιστικό κέντρο του Τερεζίενσταντ, αλλά κέντρο του θανάτου στην ουσία, στο κολαστήριο-εργοστάσιο πτωμάτων της Τρεμπλίνκα, μέσα στο οποίο εξοντώθηκαν και 'Έλληνες Εβραίοι και, φυσικά, στο σιδηροδρομικό δίκτυο των ναζί για τη μεταφορά των "φορτίων".
Η Πολωνο-Εβραία Άλις Χερτζ Σόμμερ μου άλλαξε τη ζωή και το εννοώ πλήρως. Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχω λάβει μεγάλο αριθμό συνεντεύξεων από Έλληνες Εβραίους, από Εβραίους της Ουγγαρίας, της Πολωνίας, της τότε Τσεχοσλοβακίας και της Ρουμανίας. Επίσης από συγγενείς επιζώντων ρομά του Ολοκαυτώματος της Ρουμανίας. Η συνέντευξη με την Εσθήρ στα Ιωάννινα με συντάραξε. Της φίλησα τα χέρια σαν να ήταν κάτι ιερό. Την επομένη, ημέρα Σάββατο, ζήτησα από τον Τζων να μου ανοίξει το εβραϊκό νεκροταφείο και έμεινα σχεδόν τέσσερις ώρες μόνος μου αναμετρόμενος με την πέτρινη σιωπή.
Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής μου δραστηριότητας άρχισα να μελετώ τη "Γεωμετρία του Εγκλωβισμού", πώς δηλαδή οι ναζί, εφαρμόζοντας στην πράξη απλές έννοιες της Γεωμετρίας κατάφερναν να φυλακίζουν τα θύματά τους νοητικά, προτού τα οδηγήσουν τελικά στα μπούνκερ. Αυτό το ερευνητικό πεδίο το εξέλιξα με τα χρόνια, το ενσωμάτωσα στη διδακτορική διατριβή μου και ένα μέρος του παρουσιάζεται και στη δεύτερη έκδοση του βιβλίου "Τα Τρένα της Σιωπής".
Επίσης έχω υλοποιήσει μεγάλο αριθμό ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ για το Ολοκαύτωμα, σχεδόν ογδόντα, νομίζω τα περισσότερα που έχουν δημιουργηθεί από δημοσιογράφο για τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Έχω δημιουργήσει ιστορικά θέματα για το Ολοκαύτωμα για το κεντρικό δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ και μία ολόκληρη ραδιοφωνική σειρά με 15 επεισόδια για τη Φωνή της Ελλάδας.
Νομίζω ότι μετά από όλα αυτά δεν μπορεί να με χαρακτηρίσει κάποιος ως "αντισημίτη". Έχω μιλήσει μάλιστα για τον αντισημιτισμό και το Ολοκαύτωμα σε μαθητές δημόσιων σχολείων τα προηγούμενα χρόνια.
Όταν με ρωτούσαν ακροατές ή φίλοι γιατί επιμένω τόσο πολύ στη θεματική του Ολοκαυτώματος, τους απαντούσα με τη φράση του Λεοπόλδου Σόμμερ, απευθυνόμενος πίσω από το συρματόπλεγμα στην Άλις: "Ποτέ μην εμπιστεύεσαι τους ναζί"! Η άνοδος των ναζί στην εξουσία, οι δολοφονίες αθώων, οι μαζικοί εκτοπισμοί, τα στρατόπεδα εξόντωσης και η Τελική Λύση ήταν πτυχές ενός από τα μεγαλύτερα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης, η συνεχής έρευνα και η γνώση είναι τα μόνα στοιχεία που μπορούν ίσως να αποτρέψουν ανάλογα εγκλήματα στο μέλλον.
Τόσο στην πρώτη έκδοση του βιβλίου όσο και στην εμπλουτισμένη δεύτερη έκδοση του βιβλίου μου υπάρχει ένα προλογικό σημείωμα από το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο. Όλο το προηγούμενο διάστημα το ΚΙΣ συντάσσεται πλήρως με την πολιτική του καθεστώτος Νεντανιάχου, με αποκορύφωμα την τελευταία ανακοίνωσή του όπου χαρακτηρίζει ως "αντισημίτες" και "ναζί" όλους όσοι δεν συντάσσονται με τη Γενοκτονία στην Παλαιστίνη, ακόμη και τους Εβραίους εντός του Ισραήλ ή τους Εβραίους των λοιπών κοινοτήτων ανά τον κόσμο. Προσωπικά, τη θεωρώ μία απαράδεκτη ανακοίνωση, αλλά δεν θα ήθελα να μετατοπίσω το κέντρο βάρους της επιστολής μου αυτής αναλύοντας περισσότερο το περιεχόμενό της.
Σέβομαι και τιμώ το σύνολο των Ελλήνων Εβραίων και γνωρίζω πολύ καλά το τραύμα των επιζώντων αλλά και τον ρατσισμό που δέχτηκαν. Θα συνεχίσω να ερευνώ το Ολοκαύτωμα με το ίδιο πάθος και την ίδια ερευνητική μεθοδολογία. Αλλά, δυστυχώς, δεν μπορώ να ταυτιστώ με την άποψη του ΚΙΣ. Επίσης, δεν επιθυμώ εντέλει να υπάρχει στο βιβλίο μου ένα σημείωμα από έναν φορέα που αθωώνει ένα φασιστικό καθεστώς, που δικαιολογεί μία Γενοκτονία, που αποσιωπά τα εγκλήματα σε βάρος δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων και χαρακτηρίζει ως "αντισημίτες" και "ναζί" όλους όσοι έχουν διαφορετική άποψη.
Ήμουν από τους πρώτους που καταδίκασα την επίθεση της Χαμάς. Δεν μπορώ να ανεχτώ και να δικαιολογήσω καμία μορφή βίας από κανέναν, ούτε θεωρώ ξαφνικά το Ιράν και την Τουρκία, που υποστηρίζουν τη Χαμάς, ως πρότυπο δημοκρατικού καθεστώτος. Όμως, πολύ περισσότερο, δεν μπορώ να δεχτώ, ως ανθρώπινο ον, το μεγαλύτερο μέχρι στιγμής έγκλημα του 21ου αιώνα σε βάρος της ανθρωπότητας, τη Γενοκτονία του λαού της Παλαιστίνης.
Ζητώ λοιπόν δημόσια από τον εκδότη του βιβλίου να αφαιρέσει άμεσα το προλογικό σημείωμα του ΚΙΣ και στη θέση του να αφήσει δυο λευκές σελίδες. Πώς μπορείς να περιγράψεις με λόγια ένα Ολοκαύτωμα ή μια Γενοκτονία;
Ζητώ επίσης να αφιερώσω τα "Τρένα" στα παιδιά της Παλαιστίνης γιατί ο φασισμός και ο θάνατος έχουν πολλές όψεις.
Τότε ίσως φύγει από πάνω μου το βάρος που κουβαλάω εδώ και καιρό, τότε ίσως ξαναπιάσω το βιβλίο μου στα χέρια μου και συναντηθώ ξανά με τους αναγνώστες του, τότε ίσως να βρω το κουράγιο να ξαναπάω σε ένα σχολείο και να ξαναπώ στα παιδιά, "Ποτέ μην εμπιστεύεσαι τους ναζί".
* δημοσιογράφος και κινηματογραφιστής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας