Αθήνα, 12°C
Αθήνα
Αυξημένες νεφώσεις
12°C
12.6° 10.2°
0 BF
84%
Θεσσαλονίκη
Αραιές νεφώσεις
9°C
10.0° 7.6°
1 BF
85%
Πάτρα
Αυξημένες νεφώσεις
10°C
9.9° 8.8°
1 BF
91%
Ιωάννινα
Αυξημένες νεφώσεις
7°C
6.9° 6.9°
2 BF
100%
Αλεξανδρούπολη
Αραιές νεφώσεις
9°C
8.9° 8.9°
0 BF
93%
Βέροια
Αυξημένες νεφώσεις
8°C
8.2° 8.2°
2 BF
81%
Κοζάνη
Αυξημένες νεφώσεις
3°C
3.4° 3.4°
1 BF
93%
Αγρίνιο
Αραιές νεφώσεις
8°C
8.4° 8.4°
1 BF
89%
Ηράκλειο
Σποραδικές νεφώσεις
12°C
11.8° 10.8°
4 BF
87%
Μυτιλήνη
Αυξημένες νεφώσεις
12°C
11.5° 11.5°
1 BF
78%
Ερμούπολη
Αυξημένες νεφώσεις
14°C
14.4° 14.4°
3 BF
72%
Σκόπελος
Αυξημένες νεφώσεις
12°C
12.0° 12.0°
2 BF
81%
Κεφαλονιά
Αυξημένες νεφώσεις
11°C
10.9° 10.9°
3 BF
61%
Λάρισα
Αραιές νεφώσεις
7°C
6.9° 6.9°
0 BF
100%
Λαμία
Αυξημένες νεφώσεις
10°C
11.7° 7.8°
1 BF
85%
Ρόδος
Σποραδικές νεφώσεις
14°C
13.8° 12.8°
1 BF
84%
Χαλκίδα
Ελαφρές νεφώσεις
9°C
11.1° 8.8°
0 BF
93%
Καβάλα
Αυξημένες νεφώσεις
8°C
8.3° 8.3°
1 BF
87%
Κατερίνη
Αυξημένες νεφώσεις
8°C
7.5° 7.5°
1 BF
91%
Καστοριά
Ασθενείς βροχοπτώσεις
4°C
4.1° 4.1°
0 BF
94%
ΜΕΝΟΥ
Σάββατο, 15 Φεβρουαρίου, 2025
Περσεφόνη
Περσεφόνη

Η Περσεφόνη ως σύμβολο αναγέννησης

Ευρηματικό, Ατμοσφαιρικό, Ανατρεπτικό. Αν έπρεπε να χαρακτηρίσω το νέο βιβλίο της Δήμητρας Λουκά, με τίτλο «Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου» (Εκδόσεις Κίχλη), αυτές οι τρεις λέξεις θα ήταν οι πιο κατάλληλες.

Η Δήμητρα Λουκά, αξιοποιώντας τον διαχρονικό μύθο της Περσεφόνης ως αφηγηματικό όχημα, πλέκει ένα πολυδιάστατο αφήγημα που ισορροπεί ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Άλλοτε τρυφερές και άλλοτε σκληρές, άλλοτε φωτεινές και άλλοτε σκοτεινές, οι ιστορίες της φωτίζουν σύγχρονα ζητήματα μέσα από τον παραμορφωτικό φακό ενός πανάρχαιου μύθου. Οι αναγνώστες γρήγορα συνειδητοποιούν ότι αυτό το βιβλίο δεν αφορά μόνο μια μυθική ηρωίδα. Η Περσεφόνη μετατρέπεται σε σύμβολο κάθε γυναίκας, σε σύμβολο κάθε ανθρώπου, που παλεύει να ξεφύγει από ό,τι τον παγιδεύει. Η συγγραφέας ανατέμνει τον αρχαίο μύθο με σύγχρονη ματιά, δίνοντάς του βάθος και νοηματοδοτώντας τον εκ νέου μέσα από τις εμπειρίες και τις προσλαμβάνουσες που η ίδια έχει αποκτήσει στη σημερινή εποχή.

Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στο διήγημα «Τον Μπανόφσκι ή τίποτα», όπου μια φράση – κλειδί συνοψίζει ολόκληρη την αγωνία μιας γυναίκας παγιδευμένης σε κακοποιητική σχέση: «Ήταν κυρίως ότι δεν μπορούσε να αποτινάξει το βάρος της εμμονής, που της είχε καρφωθεί στο κεφάλι, ότι αυτός ο άνδρας ήταν η μοίρα της». Εδώ, η συγγραφέας σκιαγραφεί με οξυδερκή τρόπο τις κοινωνικές πιέσεις που κρατούν γυναίκες εγκλωβισμένες σε τοξικές σχέσεις. Αποτυπώνει τις δυναμικές εξουσίας, εστιάζοντας τόσο στη στάση των ανδρών όσο και στους λόγους που κρατούν τις γυναίκες εγκλωβισμένες σε τέτοιες σχέσεις. Εξηγεί πως συχνά οι γυναίκες αυτές πείθονται, είτε από την κοινωνία είτε από την οικογένειά τους, ότι δεν μπορούν να αποδράσουν, ότι είναι υποχρεωμένες να υπομείνουν τη «μοίρα» τους και όχι να κάνουν αυτό που λαχταρά η καρδιά τους.

Η Περσεφόνη, όπως την αναπλάθει η Δήμητρα Λουκά, δεν περιορίζεται σε μια μυθική μορφή του κάτω κόσμου. Γίνεται το σύμβολο κάθε ανθρώπου που, εγκλωβισμένος στο σκοτάδι, παλεύει να βρει το φως. Ο «λύκος» εδώ δεν είναι μόνο μια κακοποιητική σχέση. Μπορεί να είναι μια απαιτητική δουλειά, η οικονομική ανασφάλεια ή οι κοινωνικές προκαταλήψεις που μας βαραίνουν καθημερινά.

Στην ιστορία «Μάργκαρετ Φούλερ Σλακ», συναντάμε την εξής γλαφυρή περιγραφή: «Η Μάργκαρετ είχε πατήσει τα είκοσι τρία. Ήταν σε ηλικία που είτε θα παντρευόταν είτε θα τραβολογιόταν είτε θα έμενε στο ράφι». Η φράση αυτή αναδεικνύει με δηκτικό τρόπο πόσο ανθεκτικά είναι τα στερεότυπα γύρω από τις γυναίκες, ακόμη και σήμερα, παρά τις κοινωνικές αλλαγές.

Η συγγραφική δεινότητα της Δήμητρας Λουκά ξεχωρίζει τόσο για τον αφηγηματικό της πλούτο όσο και για τη γλωσσική της αρτιότητα. Κάθε λέξη, κάθε εικόνα και κάθε συναίσθημα υπηρετούν με ακρίβεια τον σκοπό της κάθε ιστορίας. Το ύφος της είναι πλούσιο, αλλά ποτέ φορτωμένο. Ζωντανό, αλλά όχι επιτηδευμένο. Ταυτόχρονα, το βιβλίο ισορροπεί ανάμεσα στη σοβαρότητα και το χιούμορ, δίνοντας στον αναγνώστη τη δυνατότητα να αναπνεύσει μέσα από τις έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις. Ο αναγνώστης καταφέρνει να αναλογιστεί μέσα από τις ιστορίες την ίδια του τη ζωή, τις σχέσεις του, την καθημερινότητά του, τα λάθη και τις υπερβολές του, τις υποχρεώσεις του απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.

Όπως ήδη το χαρακτήρισα στην αρχή, το βιβλίο είναι ευρηματικό, γιατί η συγγραφέας κατορθώνει να αναδείξει έναν κλασικό μύθο με έναν απολύτως σύγχρονο τρόπο. Είναι επίσης ατμοσφαιρικό, καθώς οι ιστορίες δημιουργούν έναν κόσμο γεμάτο ένταση, πάθος και υποδόρια σύγκρουση. Η Δήμητρα καταφέρνει να συνθέσει, να αποσυνθέσει και να ανασυνθέσει αγωνίες, πάθη, παράδοξα και συναισθηματικές εντάσεις που δημιουργούν ένα πολυεπίπεδο αφηγηματικό σύμπαν που περιστρέφεται γύρω από τη σχέση μάνας και κόρης. Τέλος, το βιβλίο είναι ανατρεπτικό, επειδή αποδομεί παγιωμένες αντιλήψεις, αναγκάζοντας μας να αναλογιστούμε τη θέση της γυναίκας μέσα σε διάφορα κοινωνικά πλαίσια.

Η Δήμητρα Λουκά δεν μένει σε μια απλή αναδιήγηση του μύθου. Προσθέτει στοιχεία υπαρξιακής αγωνίας, αναγκάζοντας τους ήρωές της να αντιμετωπίσουν τα όριά τους. Ορισμένοι τα υπερβαίνουν, άλλοι βυθίζονται στην απόγνωση. Ωστόσο, διαρκώς υποβόσκει η αίσθηση ότι κάθε κρίσιμη απόφαση καθορίζεται από την αναμέτρηση με τον φόβο, αλλά και την ανάγκη για λύτρωση.

Το σημαντικότερο ίσως επίτευγμα του βιβλίου είναι ότι προκαλεί τον αναγνώστη να στοχαστεί γύρω από θέματα όπως η ελευθερία, η ψυχική και σωματική καταπίεση, η επιλογή και η ενσυναίσθηση. Με τρόπο άμεσο αλλά και ποιητικό, η συγγραφέας εγείρει ερωτήματα για σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα, όπως η έμφυλη βία, η πατριαρχία και οι ανισότητες, καθιστώντας το έργο της βαθιά ανθρώπινο και εξαιρετικά επίκαιρο.

Αυτά τα ζητήματα αναδεικνύονται ιδιαίτερα μέσα από έντονες σκηνές που αποτυπώνουν τη σκληρή πραγματικότητα, όπως στο διήγημα «Απόβραδο στην άκρη του δρόμου», όπου η ηρωίδα καταγγέλλει τον άνδρα που τη βίασε, νομίζοντας ότι θα βρει το δίκιο της: «Οι δικαστές δεν την πίστεψαν. Συμφώνησαν ότι οι γυναίκες είναι πονηρή φάρα, ότι μπορούν να λένε ψέματα και να κλαίνε όποτε θέλουν, αρκεί να το αποφασίσουν. Πρόσθεσαν ότι ο Λιμόζ, όπως βεβαίωνε το ντύσιμό του, οι μαρτυρίες των γειτόνων του και η ίδια του η σπιτονοικοκυρά, που δεν είχε χάσει ως τότε ένα νοίκι, ήταν πραγματικός τζέντλεμαν».

Η συγγραφέας, με βαθιά ενσυναίσθηση και οξυδερκή παρατήρηση της κοινωνικής πραγματικότητας, καταφέρνει να μιλήσει για τη θέση της γυναίκας σήμερα, προσφέροντας ένα απολαυστικό βιβλίο, που αποδεικνύει ότι ένας μύθος δεν είναι απαραίτητα κάτι παρωχημένο, αλλά μπορεί να είναι διαχρονικός, συνδεδεμένος άρρηκτα με τις σύγχρονες ανθρώπινες ανάγκες και εμπειρίες.

Η Περσεφόνη, ως σύμβολο αναγέννησης, γίνεται η φωνή όλων εκείνων που αισθάνονται παγιδευμένοι. Η διαρκής μάχη της να βγει από το «στόμα του λύκου» αντικατοπτρίζει την προσπάθεια των γυναικών να υπερβούν τις αντιξοότητες, να ξεπεράσουν πατριαρχικά στεγανά και να αποκτήσουν την ελευθερία τους.

«Στην Περσεφόνη άρεσαν πολύ τα παραμύθια. Με εκείνα ισοζύγιαζε τη μαυρίλα του κάτω κόσμου με το φως τού επάνω». Αυτή η φράση από την ιστορία «Η Περσεφόνη διαβάζει παραμύθια» συμπυκνώνει την ουσία του βιβλίου: το αιώνιο ανθρώπινο αίτημα για φως και ελπίδα, ακόμη και μέσα στις πιο δύσκολες καταστάσεις.

Η Δήμητρα Λουκά δεν περιορίζεται απλώς στη συγγραφή ιστοριών, αλλά δημιουργεί κόσμους που συνομιλούν με τις βαθύτερες ανθρώπινες ανησυχίες. Κόσμους στους οποίους το φως της ελπίδας παλεύει να διαπεράσει το σκοτάδι. Με το έργο αυτό, όχι μόνο αποδεικνύει τη λογοτεχνική της αρτιότητα, αλλά και μας υπενθυμίζει ότι οι μύθοι, όταν ειδωθούν μέσα από σύγχρονα μάτια, μπορούν να είναι εξίσου επίκαιροι και διδακτικοί με κάθε σύγχρονο αφήγημα.

Αναμφίβολα, πρόκειται για ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, καθώς δεν προσφέρει μόνο αισθητική απόλαυση, αλλά και τροφή για σκέψη. Ένα έργο ώριμο, πλήρες, που επιβεβαιώνει τη συγγραφική εξέλιξη της Δήμητρας Λουκά.

Περσεφόνη

*Συγγραφέας-δημοσιογράφος

Google News ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS
Η Περσεφόνη ως σύμβολο αναγέννησης

ΣΧΕΤΙΚΑ ΝΕΑ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.

Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.

Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.

Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.

Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας