Η Μπιενάλε της Αθήνας ξέρει να κρατάει τις «παραδόσεις» της, ενώ βρίσκεται μέσα και μπροστά από την εποχή μας. Κατ' αρχάς ενεργοποιεί εμβληματικά, εγκαταλειμμένα κτίρια του αθηναϊκού κέντρου, δίνοντάς τους νέα πνοή και προοπτική με τη δύναμη της σύγχρονης τέχνης. Δεύτερον, προτείνει πρωτοποριακά έργα, ριζοσπαστικές παρεμβάσεις κυρίως από νέους και ανερχόμενους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, που θα συζητηθούν. Τρίτον, θέτει επί τάπητος και διερευνά κρίσιμα θέματα που απασχολούν τη διεθνή κοινότητα, με τολμηρή οπτική, καλλιεργώντας προβληματισμό και συζητήσεις.
Τέλος, σε ό,τι αφορά την επικοινωνία με τους πολιτιστικούς συντάκτες οργανώνει ένα «pre-preview» (όπως θα λέγαμε στα... ελληνικά), λίγες μέρες πριν από τα επίσημα εγκαίνια, για μια πρώτη «ώσμωση», όπου συμβαίνει το εξής εκπληκτικό: τα κτίρια που θυμίζουν εργοτάξιο μεταμορφώνονται «εν μιά νυκτί» σε λειτουργικούς εκθεσιακούς χώρους...
Αυτό το «θαύμα» ζήσαμε χθες, όταν επισκεφτήκαμε «τροχάδην» τα τρία βασικά κτίρια της φετινής 7ης Μπιενάλε στην καρδιά της Αθήνας, με τίτλο «Eclipse/Εκλειψη» που οργανώνεται από 24 Σεπτεμβρίου έως 28 Νοεμβρίου, με τη συμμετοχή περισσότερων από 80 καλλιτεχνών με έδρα τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη.
Το πρώην πολυκατάστημα Fokas στη Σταδίου, «που λειτουργεί ως σύμβολο της πτώχευσης της σύγχρονης Ελλάδας και μιας ενδεχόμενης μετα-καπιταλιστικής εποχής», όπως τονίζει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Μπιενάλε Poka-Yio, είναι ο κεντρικός εκθεσιακός χώρος. Στο ισόγειο, με τα λευκά και μαύρα μάρμαρα, εκτελούνται ακόμα ξυλουργικές εργασίες, οι τοίχοι βάφονται, πυροσβεστήρες συνυπάρχουν με παρκαρισμένα μηχανάκια μέσα στην είσοδο... Στα κάποτε πολυσύχναστα οχτώ επίπεδά του, υπάρχουν ενδείξεις, όπως διαφημίσεις με χαμογελαστά μοντέλα και καθρέφτες στα δοκιμαστήρια, που συνεχίζουν να μαρτυρούν την εμπορική του χρήση, ενώ συνυπάρχουν με τα εικαστικά έργα.
Εκεί είδαμε τη νέα συμμετοχική τελετουργική με ταρό εγκατάσταση των Omsk Social Club -που έχουν τη συνεπιμέλεια της 7ης Μπιενάλε μαζί με τον Larry Ossei-Mensah-, τις χρωματιστές ζωόμορφες πολυθρόνες της Nuri Koerfer, τους ακέφαλους «νάρκισσους» του διεμφυλικού Claude Eigan, τα έργα του Samson Kambalu με αναφορές στις επαναστάσεις των Αφρικανών, τα υλικά της περφόρμανς του Astrit Ismaili ο οποίος αφηγείται ιστορίες επιβίωσης, τις συνθέσεις του Πέτρου Μώρη με τίτλο «Η φύση της μετάφρασης», αλλά και τα γλυπτά χέρια μέσα σε βαλίτσα του Andrew Roberts που σχολιάζουν τα fake news.
Ακριβώς απέναντι από το πρώην πολυκατάστημα, τα επίσης εγκαταλειμμένα Δικαστήρια Σανταρόζα. Δείγμα πρώιμου κλασικισμού, το κτίριο λειτούργησε ως το πρώτο κρατικό τυπογραφείο και έπειτα ως δικαστήριο το οποίο, μεταξύ άλλων, δίκασε τον Νίκο Μπελογιάννη. Εξωτερικά διατηρεί την αίγλη του, εσωτερικά ωστόσο το κέλυφός του είναι απογυμνωμένο - φαίνονται οι πέτρες και τα τούβλα... Ι
δανικό σκηνικό για την «ανασκαφή» της Zuzanna Czebatul, με τα αυθεντικά χολιγουντιανά αγάλματα από τις «Δέκα εντολές» του Σεσίλ ντε Μιλ και αναφορές στο πώς κατασκευάζεται η Ιστορία. Αλλά και για τα εμβληματικά έργα της Ana Mendieta, η οποία ασχολήθηκε με το «γήινο σώμα», ή για τα γεμάτα μυστικισμό και συμβολισμούς σχέδια της Zuzanna Czebatul.
Στην ίδια ευθεία, στην Πανεπιστημίου, το «φάντασμα» του εκλεκτικού-νεομπαρόκ Μεγάρου Σλήμαν-Μελά, με περίτεχνα ταβάνια, χώρους γραφείων αλλά και με λαϊκή αυλή. Σκοτεινό και μυστηριώδες, θα ζωντανέψει από εικόνες και ήχους, όπως το βίντεο του διάσημου Christoph Draeger με επίκεντρο τη «Σφαγή του Μονάχου» που έγινε κατά τη διάρκεια των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 1972, όταν μέλη της ισραηλινής αποστολής έπεσαν θύματα απαγωγής από την παλαιστινιακή τρομοκρατική οργάνωση «Μαύρος Σεπτέμβρης».
Η «Εκλειψη» κινείται από το σκοτάδι στο φως και αντίστροφα. Αφηγήσεις από σύγχρονες μαύρες, κουίρ, μελλοντολογικές και ριζοσπαστικές φωνές συνδιαλέγονται με πρακτικές τελετουργίας, κατασκευής κόσμων και αλληλοσυνδέσεων. Ζητήματα ταυτότητας, ιστορίας και πολιτισμικής πολυπλοκότητας προσεγγίζονται, πτυχές της μεταβατικής εμπειρίας που βιώνουμε σήμερα φανερώνονται, η φαντασία των θεατών ενεργοποιείται.
Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας οργανώνεται με την υποστήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία φιλοξενεί στον εκθεσιακό της χώρο τον σταρ της φετινής διοργάνωσης. Είναι ο Steve McQueen, βραβευμένος με Οσκαρ σκηνοθέτης των ταινιών «Shame» και «12 χρόνια σκλάβος», ο οποίος παρουσιάζει την εικαστική εγκατάσταση «End Credits», 2012-ongoing, έναν φόρο τιμής στον Αφροαμερικανό τραγουδιστή, ηθοποιό, κοινωνικό ακτιβιστή και αστέρα του αμερικανικού φούτμπολ Paul Robeson (1898-1976), ο οποίος τη δεκαετία του 1950 βρέθηκε στη μαύρη λίστα του FBI για τον αγώνα του κατά του ρατσισμού.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας