Είναι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ3 που ένα μέρος του παρακολούθησα την περασμένη Κυριακή. Το θέμα του: καταγραφές της σκληρής σαν την πέτρα αλλά ζωντανής μνήμης εβδομήντα γυναικών απ’ όλη την Ελλάδα, οι οποίες μιλούν με μια ακρίβεια, λιτότητα και διαύγεια που κάνει τον λόγο τους επίγραμμα. Γυναίκες που έζησαν την απώλεια μέσα στον εφιάλτη της τριπλής Κατοχής που γνώρισε η χώρα μας στα χρόνια του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Εναν εφιάλτη που ανακαλούν στη μνήμη μας οι πόλεμοι, κοντινοί και μακρινοί, που ξεσπούν και δεν λένε να ησυχάσουν.
Γυναίκες με πετρωμένη μνήμη. Σαν την αρχαία Νιόβη που έχασε εφτά γιους και εφτά κόρες από τα βέλη του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος και από τον πόνο της έγινε στο όρος Σίπυλος ένας βράχος με μορφή γυναίκας που δεν έπαψε ποτέ να δακρύζει. Οι γυναίκες που είδαμε κρύβουν τα δάκρυά τους. Ισως γι' αυτό φέρνουν το δάκρυ στα μάτια μας. Επαναλαμβάνοντας ανεπίγνωτα και γι' αυτό πιο αυθεντικά αυτό που μπορούν να κάνουν μόνον οι καλοί τραγωδοί: να μας συγκλονίζουν χωρίς να παραδίδονται στην υπερβολή του πάθους.
Οι αφηγήσεις απλές. Οι έγκλειστες γυναίκες που ακούν το τερέτισμα των βουλγαρικών πολυβόλων στο Δοξάτο και λένε, αν θυμάμαι: «Τώρα σκοτώνουν τους δικούς μας». Ο πατέρας, που όπως θυμάται η κόρη του, μαθαίνοντας την επίθεση των αλεξιπτωτιστών του Χίτλερ, δεν γυρεύει να σωθεί με τη φυγή αλλά δηλώνει «θα σταθώ να πολεμήσω» και πεθαίνει. Η χήρα του, που θρηνώντας για τον σκοτωμένο άντρα της τραγουδά ένα ερωτικό μοιρολόι μιλώντας στον Χριστό.
Διαβάζουμε κάθε τόσο αναλύσεις για την κακή επίδραση της τηλεόρασης που οδηγούν στη σκέψη ότι αυτό το γυαλί είναι ένοχο για όλα τα κακά της ζωής μας, από την πολυκέφαλη Λερναία Υδρα της βίας μέχρι τον κυνισμό και το χαμηλό επίπεδο πολλών πτυχών του ιδιωτικού και του δημόσιου βίου μας.
Δεν χρειάζεται να προσθέσω ότι πλήθος από τα προϊόντα που προσφέρονται στον τηλεθεατή θέλουν να τον μετατρέψουν σε άνευρο και απολιτικό καταναλωτή. Αν όμως αποδεχθούμε άκριτα τη γενίκευση τέτοιων απόψεων, κινδυνεύουμε να υποπέσουμε σε ένα διπλό σφάλμα. Το πρώτο θα ήταν να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η διαγραφή κάθε θετικού στοιχείου στο πεδίο της μεσολαβημένης επικοινωνίας, όπως και σε κάθε άλλον τομέα του δημόσιου βίου, προσφέρει δικαιολογίες σε όσους για διαφορετικούς λόγους βολεύονται μέσα στο τέλμα του. Το δεύτερο, να μη συνειδητοποιήσουμε ότι το ντοκιμαντέρ αυτό της Κυριακής δείχνει με την αυθεντικότητά του δρόμους διαχείρισης της μνήμης που θα μπορούσαν να ενδιαφέρουν και το υπουργείο Παιδείας. Η δουλειά που έχει γίνει για την Κατοχή στην Ελλάδα είναι ένας πλούτος που πρέπει να γίνει γνωστός και σε κάποιους που έρχονται να μας διδάξουν την Ιστορία μας.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας