Ποιος ευθύνεται για τη γενοκτονία στη Γάζα; Ο ηθικός αυτουργός ή ο θύτης;

Ο Γκιντεόν Λεβί, δημοσιογράφος της εφημερίδας Haaretz από το 1986, σε πρόσφατη συνέντευξή του σε αθηναϊκή εφημερίδα είχε δηλώσει: «Μόνον η Αμερική μπορεί να βάλει τέλος στον πόλεμο». Για να συμπληρώσει: «Οι Αμερικανοί δεν θα έπρεπε να ζητούν τίποτα από το Ισραήλ. Εκείνο που θα έπρεπε να κάνουν είναι να στραφούν από τα λόγια στις πράξεις, αν βέβαια θέλουν να σταματήσει αυτός ο πόλεμος. Και ξέρουν πολύ καλά τι πρέπει να κάνουν. Δεν γίνεται να ζητάς από το Ισραήλ να σταματήσει τον πόλεμο και ταυτόχρονα να συνεχίζεις να το προμηθεύεις με όπλα και πυρομαχικά. Αν το κάνεις, σημαίνει απλούστατα ότι θέλεις να συνεχιστεί ο πόλεμος. Είναι πολύ ωραίο να μιλάς για εκεχειρία και ειρήνη, αλλά αν συνεχίζεις να εξοπλίζεις το Ισραήλ άνευ όρων, σημαίνει ότι υποστηρίζεις τη συνέχιση του πολέμου».

Ο εκπρόσωπος της Χαμάς Οσάμα Χαμντάν, χαρακτηρίζοντας τη στάση των Αμερικανών στην ατέλειωτη διελκυστίνδα των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης Νετανιάχου και Χαμάς, είχε πει: «Πιστεύουμε ότι οι Αμερικανοί προσπαθούν απλώς να κερδίσουν χρόνο ώστε να επιτρέψουν τη συνέχιση της γενοκτονίας».

Το 1997 ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Πάτρικ Λίχι θέσπισε νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα που απαγορεύουν να παρέχεται στρατιωτική βοήθεια σε ξένες δυνάμεις ασφαλείας οι οποίες τα παραβιάζουν. Ομως, η Washington Post αποκάλυψε στις 6 Μαρτίου 2024 ότι οι ΗΠΑ, μυστικά, έχουν πραγματοποιήσει μετά την 7η Οκτωβρίου περισσότερες από 100 πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ. Αξιωματούχοι των ΗΠΑ σε απόρρητη έκθεση διευκρίνιζαν ότι οι πωλήσεις όπλων έγιναν χωρίς να προηγηθεί δημόσια διαβούλευση, επειδή κάθε αγορά δεν υπερέβαινε το πλαφόν σε δολάρια πάνω από το οποίο απαιτείται να ενημερώνεται το Κογκρέσο. Και όλα αυτά πέραν του πακέτου εξοπλισμών των 20 και πλέον δισ. δολαρίων που ενέκρινε η αμερικανική κυβέρνηση στις 13 Αυγούστου και περιλαμβάνει 50 μαχητικά αεροσκάφη F-15 πολλαπλών ρόλων, 33.000 οβίδες για άρματα μάχης, 50.000 οβίδες ολμοβόλων κ.ά. και τελεί υπό την έγκριση του Κογκρέσου. Γιατί όλα αυτά; «Οι ΗΠΑ είναι προσηλωμένες στην ασφάλεια του Ισραήλ κι είναι ζωτικό για τα αμερικανικά συμφέροντα εθνικής ασφαλείας να βοηθήσουμε το Ισραήλ να αναπτύξει και να διατηρήσει ισχυρές αμυντικές δυνατότητες», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών στην εισήγηση προς το Κογκρέσο.

Η Χάνα Αρεντ στις «Τρεις συζητήσεις» (εκδ. μάγμα), αναφερόμενη στη μέθοδο δολοφονίας από την καρέκλα ενός γραφείου, σημείωνε ότι «πρόκειται για έναν τύπο ανθρώπου ασύγκριτα τρομακτικότερο από κάθε άλλο δολοφόνο, διότι δεν έχει απολύτως καμία σχέση με τα θύματά του. Σκοτώνει ανθρώπους λες και πρόκειται πραγματικά για μύγες». Για να σημειώσει φωτογραφίζοντας τους πολιτικούς που λαμβάνουν τις αποφάσεις: «Οσο για τον βαθμό στον οποίο ο κάθε πολιτικός ήταν κοντά στον (ή μακριά απ’ τον) δράστη του εγκλήματος, δεν έχει καμιά σχέση για το μέρος της ατομικής του ευθύνης. Απεναντίας, γενικά, ο βαθμός ατομικής ευθύνης μεγαλώνει όσο απομακρυνόμαστε από τον άνθρωπο που χειρίζεται το εργαλείο της θανάτωσης».

Ομως πώς μπορεί ένας άνθρωπος να εξοντώνει μαζικά αμάχους και να συνεχίζει να ζει ανεπηρέαστος; Ο Κάρλο Γκίντζμπουργκ, αναφερόμενος στους ολοκληρωτικούς πολέμους που στοχεύουν σε αμάχους, εστίασε στις συνέπειες της απόστασης ως πηγής ηθικής αδιαφορίας. Εγραφε ότι η απόσταση εξαφανίζει τον τρόμο του θανάτου και κάνει τον εγκληματία αδιάφορο εξουδετερώνοντας τις ηθικές αναστολές του διότι ο εχθρός μεταμορφώνεται σε μικροσκοπικό στόχο και οι εκτελεστές των σφαγών γλιτώνουν τη θέα του αίματος. Αυτή είναι, μας λέει, η εφιαλτική πρωτοτυπία της νεωτερικότητας. Ετσι συντελείται η γενοκτονία στη Γάζα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν αποφασίζει και αποστέλλει όπλα και το Ισραήλ εκτελεί.

*Τ. αρχιμηχανικός ΟΣΕ, πολιτικός μηχανικός ΑΠΘ