Η προεκλογική περίοδος που διανύουμε χαρακτηρίζεται από κάτι αποκαρδιωτικά κραυγαλέο: την ευκολία με την οποία, έχοντας προηγουμένως διαστρέψει λέξεις και νοήματα, οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις προβαίνουν σε εξακολουθητική αντιστροφή της πραγματικότητας.
Τα συναφή τεκμήρια είναι πάρα πολλά, ένα όμως δεσπόζει: το γεγονός ότι ενώ κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση διατείνονται πως έχουμε πλέον «βγει από τα μνημόνια», η χώρα βρίσκεται σήμερα, περισσότερο από ποτέ, παγιδευμένη σε μια πορεία επιταχυνόμενης κατάρρευσης. Πουθενά δεν φαίνεται αυτό καλύτερα από την αντιστρόφως ανάλογη πορεία μεγέθυνσης/συρρίκνωσης χρέους και ΑΕΠ. Το 2009 το δημόσιο χρέος της χώρας ήταν 298 δισ. και το ΑΕΠ ανερχόταν στα 220. Σήμερα το ΑΕΠ βρίσκεται στα 190 δισ. και το δημόσιο χρέος άνω των 400 δισ.
Με συνέργεια των ελεγχόμενων ΜΜΕ, η ζοφερή αυτή πραγματικότητα αποκρύπτεται, όμως το θέμα είναι πώς θα υπάρξει αντίσταση και ανάταξη – και εδώ αρχίζει ο ρόλος της Αριστεράς. Στις παραμονές των εκλογών τρεις φαίνεται να είναι οι προσεγγίσεις στον μεγάλο αυτό χώρο που πρέπει πάραυτα να αποτυπωθούν και να αξιολογηθούν. Υιοθετώ τους τρεις χαρακτηρισμούς του τίτλου θεωρώντας πως η επεξήγησή τους μπορεί να συμβάλει στις συζητήσεις τόσο τώρα όσο και μετά τις εκλογές.
Διαχείριση είναι η άποψη ότι εντός του υφιστάμενου οικονομικού και θεσμικού πλαισίου, χωρίς ρήξεις και τομές, σοβαρές μεταρρυθμίσεις είναι εκτός από ευκταίες και δυνατές. Πρόκειται για την παλιά σοσιαλδημοκρατική λογική της ταξικής συνεργασίας με την «προοδευτική» υποτίθεται μερίδα του κεφαλαίου που έχει τοις πράγμασι, εδώ και δεκαετίες, καταρριφθεί. Στο κάδρο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ διατείνεται όμως ότι στο ενδεχόμενο μιας νέας διακυβέρνησης τα πράγματα θα είναι αλλιώς: ότι θα μπορεί να εφαρμόσει αυτό που πραγματικά θέλει, να κυβερνήσει «χωρίς μνημόνια και τρόικα».
Παρακάμπτοντας ότι αμφότερα είναι ακόμα εδώ (και θα είναι τουλάχιστον μέχρι το 2060), έχει σημασία να δούμε πώς προτίθεται να το κάνει: χωρίς κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, χωρίς κατάργηση του «Ηρακλή», χωρίς διόλου να πειραχτεί το Υπερταμείο. Ομως χωρίς τέτοιου είδους ρήξεις, και ανεξαρτήτως άλλων προθέσεων, καμιά σοβαρή μεταρρύθμιση δεν μπορεί να γίνει, κι αυτό είναι κάτι που κανείς δεν δικαιούται πλέον να αγνοεί.
Η νεορομαντική αναβλητικότητα εξαγγέλλει μετ’ επιτάσεως την αναγκαιότητα της ρήξης ως στόχο, όμως ούτε μεριμνά για γείωσή της στην πραγματικότητα ούτε και ασχολείται σοβαρά με τους μηχανισμούς που θα επιτρέψουν την υλοποίησή της. Το πολιτικό συντακτικό που έτσι προκύπτει είτε αρκείται σε μια νεορομαντική επανάληψη της ανάγκης ενίσχυσης του κόμματος-Μεσσία είτε ομφαλοσκοπεί αέναα στον μικρόκοσμο της δικής του αναπαραγωγής.
Ο αναγκαίος ενδιάμεσος χώρος –το πώς το ζοφερό σήμερα συνδέεται με το οραματικό αύριο– μένει ως εκ τούτου τόπος ισχνός και απροσδιόριστος, δίνοντας –όχι σπάνια– μια εικόνα που παραπέμπει στο Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό Μέτωπο: τεράστιες προσπάθειες και θυσίες για λίγα μόνο μέτρα, χωρίς σώρευση σοβαρού πολιτικού αποτελέσματος και χωρίς προοπτική. Ομως η διαρκής μετάθεση της ρήξης μοιραία προκαλεί και συνειρμούς ματαίωσής της. Είναι κι αυτό κάτι που δεν δικαιούμαστε να αγνοούμε.
Πραγματική πρόκληση για την αντιμετώπιση της συστημικής δυστοπίας είναι η μεταβατική ρήξη, η οπτική που εκκινώντας από τολμηρές τομές στην τρέχουσα καταστρεπτική συνθήκη οδηγεί τη συνείδηση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων στην κατανόηση του ότι η συστημική αλλαγή είναι αναγκαιότητα. Το εγχείρημα δεν είναι βέβαια εύκολο, και απαιτεί τη συστράτευση όλων όσων κατανοούν τα αδιέξοδα των δύο προηγούμενων στάσεων.
Απαιτεί επίσης δημοκρατικές διαδικασίες, διαρκή διαβούλευση και συστηματική λογοδοσία, ώστε να αποφευχθούν οι πάμπολλες παγίδες. Πρόκειται για την επαγγελία του ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη, πολιτικού εγχειρήματος σε εξέλιξη που αναπτύσσεται, βαθαίνει και επικαιροποιείται. Οι κινηματικές οργανώσεις που το προηγούμενο διάστημα στήριξαν τις κοινωνικές αντιστάσεις πρέπει περαιτέρω να το εμπλουτίσουν με τη δική τους συμβολή τόσο στην κρίσιμη εκλογική μάχη όσο και στους αγώνες που έρχονται.
* Υποψήφιος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη, καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και διευθυντής του Εργαστηρίου Συγκρουσιακής Πολιτικής
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας