Οι κοινωνικοί λειτουργοί της χώρας φωνάζουν «φτάνει πια» - Τους ακούει κανείς;

Παραλουθώντας τις εξελίξεις εν όψει των επικείμενων βουλευτικών εκλογών στις 21 Μαΐου εύκολα μπορεί να παρατηρήσει  κανείς  την πλήρη απουσία από το δημόσιο διάλογο των  ζητημάτων σχετικά με τη Κοινωνική Πολιτική και το Κράτος Πρόνοιας της χώρας . Πολιτικοί, υποψήφιοι και δημοσιογράφοι ενώ τοποθετούνται με θέρμη καθημερινά στα ΜΜΕ για ζητήματα Οικονομίας και Εξωτερικής Πολιτικής αποφεύγουν  επιδεικτικά   και προκλητικά να τοποθετηθούν στη δραματική κατάσταση των υπηρεσιών του κράτους Πρόνοιας. Αγνοούν άραγε αυτό το σημαντικό θέμα από πρόθεση ή απλά αγνοούν τη πραγματικότητα; 

Η εικόνα του κοινωνικού κράτους  στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται διαχρονικά  μεταξύ άλλων από έλλειψη οργανωμένης στρατηγικής. Υποστελεχωμένες κοινωνικές υπηρεσίες, απουσία σαφούς νομοθετικού πλαισίου, ευκαιριακή αντιμετώπιση ζητημάτων, απουσία εποπτικών μηχανισμών και κυβερνητική απροθυμία να δοθούν λύσεις σε πάγια κοινωνικά προβλήματα. Και ενώ οι κοινωνικές ανάγκες των ανθρώπων αυξάνονται το μεγαλύτερο μέρος της Κοινωνικής Πολιτικής στηρίζεται σε συμβασιούχους εργαζόμενους και σε ΜΚΟ. Και ενώ τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, παιδικής κακοποίησης, ακραίας θυματοποίησης  γυναικών, παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακραίας φτωχοποίησης  έρχονται συνεχώς στα φώτα της δημοσιότητας η Οργανωμένη Πολιτεία ρίχνει το μπαλάκι της ευθύνης από το ένα Υπουργείο στο άλλο, από τη Κεντρική Κυβέρνηση στη Τοπική Αυτοδιοίκηση και όλοι μαζί  βρίσκουν ως αποδιοπομπαίο τράγο τους εργαζόμενους κοινωνικούς λειτουργούς.

Η εικόνα όμως των κοινωνικών υπηρεσιών της χώρας μιλάει από μόνη της και αναδεικνύει τις διαχρονικές ευθύνες του κράτους.   Οι κοινωνικές υπηρεσίες σε ΟΤΑ, νοσοκομεία, καταστήματα κράτησης παραμένουν δραματικά υποστελεχωμένες, ο νόμος  για τη λειτουργεία κοινωνικών υπηρεσιών στα Πρωτοδικεία της χώρας παραμένει στα χαρτιά από το 1996   (νόμος 2447/1996) και οι αυξημένες ανάγκες των μαθητών στα σχολεία της χώρας καλύπτονται από 1 κοινωνικό λειτουργό ανά 5 σχολεία σε θέση αναπληρωτή. 

Όπως έχει επισημάνει ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος σε ανακοινώσεις του «Σε όλους τους τομείς του Εθνικού Συστήματος Κοινωνικής Προστασίας και Υγείας καταγράφονται από τις υψηλότερες αναλογίες ωφελούμενων ανά Κοινωνικό Λειτουργό. Τα δεδομένα υπερβαίνουν παντού, κατά πολύ τόσο τα ευρωπαϊκά όσο και τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα με δραματικές συνέπειες στην αποτελεσματικότητα του Κράτους  Πρόνοιας. Τα μέλη των ευπαθών κοινωνικών ομάδων δεν λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται και αξίζουν.» Οι κοινωνικοί λειτουργοί της χώρας αγωνίζονται μέσα σε αυτό το πλαίσιο  διεκδικώντας τα αυτονόητα για τους πολίτες της χώρας.

Ταυτόχρονα όμως είναι αναγκασμένοι να αγωνίζονται για τα αυτονόητα εργασιακά-επαγγελματικά – επιστημονικά τους δικαιώματα. 

Η  Πολιτεία αρνείται να πάρει μέτρα που να διασφαλίζουν το  επαγγελματικό απόρρητο καθώς και τη νομική προστασία των κοινωνικών λειτουργών για τις εκθέσεις κοινωνικής έρευνας που συντάσσουν στα πλαίσια εισαγγελικών εντολών. Αποτέλεσμα όλων αυτών κοινωνικοί λειτουργοί να αντιμετωπίζουν δικαστικές διαμάχες για το περιεχόμενο της έκθεσης που έκαναν προσπαθώντας να αποτυπώσουν τα στοιχεία που συνέλεξαν και αποσπάσματα  κοινωνικών ερευνών να γίνονται αντικείμενο συζήτησης σε τηλεοπτικές εκπομπές και δελτία ειδήσεων. 

Η Πολιτεία αρνείται να δώσει τέλος στον ανούσιο  διαχωρισμό των κοινωνικών λειτουργών σε Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης- Τεχνολογικής Εκπαίδευσης  αγνοώντας ότι υπάρχουν ίδια επαγγελματικά δικαιώματα , ίδια άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και ίδιος κώδικας δεοντολογίας για αυτές τις δύο κατηγορίες. 

Οι κοινωνικοί λειτουργοί των νοσοκομείων βίωσαν πρόσφατα τον παράλογο αποκλεισμό τους από το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας χωρίς κάποια αιτιολόγηση ενώ στη συγκεκριμένη υπουργική απόφαση περιλαμβάνονται όλες οι άλλες ειδικότητες εργαζομένων. 

Ο ιδιωτικός τομέας με την ανοχή της Πολιτείας αναθέτει εδώ και χρόνια καθήκοντα κοινωνικού λειτουργού τα οποία πηγάζουν από τα καταχωρημένα επαγγελματικά του δικαιώματα και την εκπαίδευση του, σε άλλες ειδικότητες από το φάσμα των κοινωνικών επιστημών, με αποτέλεσμα οι αποδέκτες των υπηρεσιών να μην έχουν τη αποτελεσματική και εξιδεικευμένη παροχή υπηρεσιών  που δικαιούνται.

Οι Κοινωνικοί λειτουργοί βιώνουν συχνά αποκλεισμούς και διακρίσεις απέναντι στο αυτονόητο και διεθνώς αναγνωρισμένου δικαιώματος του κλάδου και της επιστήμης τους ως επαγγελματίες που μπορούν να ασκούν ψυχοθεραπευτικό έργο. 

Οι Κοινωνικοί λειτουργοί συχνά επιφορτίζονται με αλλότρια καθήκοντα εκτός του αντικειμένου τους  γεγονός που περιορίζει αισθητά την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων τους και δυσχεραίνει το έργο τους. 

Για όλα αυτά και για  πολλά περισσότερα ο Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος   (ΣΚΛΕ) προκήρυξε   Πανελλαδική Αποχή- Απεργία στις  21 Μαρτίου 2023. Κοινωνικοί λειτουργοί σε όλη τη χώρα βγήκαν στο δρόμο και φώναξαν « ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ» και συνεχίζουν να το φωνάζουν με όσες δυνάμεις έχουν. Τους ακούει κανείς;

Υπάρχει προθυμία από την όποια Κυβέρνηση προκύψει την επόμενη μέρα των εκλογών να οργανώσει ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Σύστημα Κοινωνικής Προστασίας και Υγείας και να δώσει τέλος στα διαχρονικά προβλήματα του κλάδου των κοινωνικών λειτουργών τα οποία λειτουργούν ως τροχοπέδη στο έργο τους; 

Το «τρένο»  του Συστήματος Κοινωνικής Προστασίας  έχει προδιαγεγραμμένη πορεία και είναι έτοιμο να συγκρουστεί με τις όλο και αυξανόμενες κοινωνικές ανάγκες του πληθυσμού. Και τότε ποιος υπεύθυνος θα βγει και θα πει ότι δεν γνώριζε; 

* Κοινωνικός Λειτουργός , μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος
**Κοινωνικός Λειτουργός , μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος