Οι πιο άχρωμες προεδρικές εκλογές;

Το τοπίο για τις προεδρικές εκλογές τον Φεβρουάριο του 2023 στην Κύπρο δεν θα ξεκαθαρίσει εύκολα. Ούτε καν το πολιτικό διακύβευμα για τους Κυπρίους ψηφοφόρους, κι ας απομένουν μόλις 9 μήνες. Γιατί;

Το βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης, το ΑΚΕΛ, προκρίνει ως προεδρικό υποψήφιο τον επί 8 έτη διαπραγματευτή για το Κυπριακό, Ανδρέα Μαυρογιάννη. Ο Μαυρογιάννης δηλώνει συνεπής με προηγούμενες τοποθετήσεις του ότι δεν είχε σοβαρές διαφωνίες επί της ουσίας με τον Κύπριο πρόεδρο Ν. Αναστασιάδη (5/5, συνέντευξη του στο Podcast Legal Matters). Ηδη στην προεδρική κούρσα, τρέχουν ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και ο πρώην ΥΠΕΞ Νίκος Χριστοδουλίδης – και οι δυο στενοί συνεργάτες του απερχόμενου προέδρου που συμπληρώνει αισίως 10ετή θητεία.

Οι Αβέρωφ και Χριστοδουλίδης βέβαια έχουν κάθε λόγο να προσπερνούν το Κυπριακό. Ετσι σκεπάζουν τις ευθύνες τους για την επιδείνωση του προβλήματος επί των ημερών Αναστασιάδη: από την ιστορική ευκαιρία που χάθηκε (Κραν Μοντανά) με συνυπεύθυνο -κατά τον ΟΗΕ- τον Ν. Αναστασιάδη μέχρι σήμερα που η Κύπρος βρίσκεται στο χείλος της διχοτόμησης. Αν το ΑΚΕΛ -στη διαδικασία που ακολουθεί από σήμερα (Σάββατο 7/5) στην Κεντρική Επιτροπή (Κ.Ε.) μέχρι τις αρχές Ιουνίου που θα λάβει οριστική απόφαση– υιοθετήσει την υποψηφιότητα Α. Μαυρογιάννη, θα συμβιβαστεί με την προσέγγιση αυτή, ακυρώνοντας τον πολιτικό λόγο του για όσα έχουν προηγηθεί.

Η επιλογή Μαυρογιάννη

Η επιλογή Μαυρογιάννη καθοδηγήθηκε από τον δεύτερο και τον τρίτο τη τάξει του ΑΚΕΛ Γ. Λουκαΐδη και Α. Δαμιανού που διατείνονται στις εσωτερικές συζητήσεις ότι με τον τρόπο αυτό προσεγγίζουν το συντηρητικό ΔΗΚΟ για τον β' γύρο. Στο 19μελές Πολιτικό Γραφείο μειοψήφησε ο κεντρώος δικηγόρος Αχιλλέας Δημητριάδης, που είχε την υποστήριξη του γενικού γραμματέα του ΑΚΕΛ Στέφανου Στεφάνου. Οι Μαυρογιάννης και Δημητριάδης συζητούνται στο 100μελές σώμα της Κ.Ε. ως επιλογές για «προοδευτική αλλαγή», αλλά η εισήγηση της πλειοψηφίας του Π.Γ. είναι υπέρ Μαυρογιάννη.

Η συνολική εικόνα μάλλον έχει χαθεί για ορισμένους στο ΑΚΕΛ. Ο πρώην ΥΠΕΞ Ν. Χριστοδουλίδης κάνει αθόρυβο προεκλογικό αγώνα εδώ και τουλάχιστον 2 χρόνια, έχει την εύνοια του Ν. Αναστασιάδη και συγκεντρώνει μεγάλη δημοφιλία, αποκτώντας σημαντικό προβάδισμα για να περάσει στον β΄ γύρο, ακόμα και σε σχέση με τον «επίσημο» υποψήφιο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου.

Εδώ και 3 μήνες το ΔΗΚΟ του Νικόλα Παπαδόπουλου έχει επιλέξει να υποστηρίξει Χριστοδουλίδη. Ετσι θα ενεργήσουν και άλλες μικρότερες πολιτικές δυνάμεις (ΕΔΕΚ – ΔΗΠΑ), συγκροτώντας έναν «τρίτο» πόλο. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου που βλέπει συνεχώς μετρήσεις, τελεί υπό πανικό και εκτιμά ότι ένας τρόπος υπάρχει να περάσει στον β' γύρο : ο υποψήφιος που θα στηρίξει το ΑΚΕΛ να γίνει ο «αδύνατος κρίκος», να μείνει τρίτος...

Μετέωρα επιχειρήματα

Τίποτα δεν βεβαιώνει ότι το ΑΚΕΛ κάνει στέρεα βήματα σε αυτό που έχει εξαγγείλει για μια «μεγάλη κοινωνική συμμαχία» για την αλλαγή. Η κομματική συσπείρωση υπέρ Μαυρογιάννη δεν έχει μετρηθεί ακόμη και είναι αμφίβολη. Ο Χριστοδουλίδης απομυζά ψηφοφόρους από παντού – ακόμα και από ανυποψίαστους και χαλαρούς ψηφοφόρους στις παρυφές του ΑΚΕΛ. Πώς θα τους φέρει πίσω ο Μαυρογιάννης, αν δεν αντιτάξει σοβαρό αντίλογο απέναντι στον πρώην ΥΠΕΞ και τον μέντορά του, Αναστασιάδη; Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία μετρήσεων που έχει το ΑΚΕΛ, μέχρι τώρα ο Μαυρογιάννης –που δεν υστερεί σε αναγνωρισιμότητα και προβολή τόσα χρόνια– δεν συγκεντρώνει ιδιαίτερη απήχηση.

Σε ανάλογες κομβικές αποφάσεις στο παρελθόν, η ηγεσία του ΑΚΕΛ υποτίμησε το Κυπριακό με αποτέλεσμα να πέσει πολύ έξω. Παρεκκλίνοντας από τον πυλώνα που δίνει συνοχή στο κόμμα της κυπριακής Αριστεράς, το ΑΚΕΛ χάνει την αξιοπιστία και τη συνέπεια που έχτισε με κόπο την τελευταία 10ετία (Α. Κυπριανού, Σ. Στεφάνου, Τ. Τσελεπής). Ως γνωστόν, η «ψυχή» του δεν είναι ούτε η οικονομία, ούτε το... περιβάλλον, αλλά η στιβαρότητά του στο μείζον πρόβλημα, που κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να επανέλθει στο προσκήνιο, προτού καταλήξει σε «τέλος εποχής».

Το «αφήγημα» Αναστασιάδη

Κάτω από αυτό το πρίσμα, ο «εν δυνάμει προεδρικός υποψήφιος» (Podcast Legal Matters, 5/5 με τον Χριστόφορο Χριστοφή) ο Α. Μαυρογιάννης, έχοντας πάρει προβάδισμα στο Π.Γ. του ΑΚΕΛ κλήθηκε να απαντήσει σε επίμονα ερωτήματα γύρω από το Κραν Μοντανά (2017). Ρωτήθηκε για συγκεκριμένα συμβάντα, πριν και μετά το τραγικό ναυάγιο και το στρατηγικό αδιέξοδο που ακολούθησε.

Ο Α. Μαυρογιάννης αρκέστηκε να επιβεβαιώσει το «αφήγημα» Ν. Αναστασιάδη, με επιδερμική κριτική: «απέτυχε να πείσει» και «σιγά σιγά (μετά το Κραν Μοντανά) έχανε την αξιοπιστία του» (ο Αναστασιάδης). Με τον τρόπο αυτό, όμως, επί της ουσίας αμφισβήτησε τον πυρήνα της κριτικής που άσκησε το ΑΚΕΛ, δίνοντας πλήρη κάλυψη στους χειρισμούς Αναστασιάδη σε επίμαχα ζητήματα που εκτροχίασαν το Κυπριακό: το παραμύθι για δυο εκδοχές «πλαισίου Γκουτέρες», το παρασκήνιο με Τσαβούσογλου και οι «ιδεοθύελλες» για δύο κράτη, το ψέμα στο Μον Πελεράν σε βάρος του Αντρου Κυπριανού κ.ο.κ. Στο Legal Matters, ο Μαυρογιάννης δεν βρήκε «κάτι κακό» στις μεγαλοστομίες Χριστοδουλίδη για τα ενεργειακά, τον East Med και τις τριμερείς. Οταν ρωτήθηκε για τα «χρυσά διαβατήρια» εξέφρασε την αντίθεσή του ως να είναι το θέμα... ηθικής, αφού δεν έκανε κανένα ιδιαίτερο συσχετισμό για τις μεθοδεύσεις που εφάρμοσε ο Ν. Αναστασιάδης, τη σύγκρουση συμφερόντων και το κύκλωμα εξυπηρετήσεων που έστησε γύρω του.

Αχρωμος και άοσμος

Η εκλογική αναμέτρηση σε ένα μήνα θα εξελιχθεί σε πλήρη κλίμακα. Η ανάλυση εντός ΑΚΕΛ υποτιμά τις αντιφάσεις που προκαλεί η επιλογή Μαυρογιάννη στην εξέλιξη του προεκλογικού αγώνα. Κανείς στην αντιπολίτευση για 10 χρόνια δεν κερδίζει αν είναι «άχρωμος και άοσμος»: χωρίς διακριτή ταυτότητα, θέσεις που χρειάζεται ένας προεδρικός υποψήφιος, καταθέτοντας εναλλακτική πρόταση εξουσίας και πειστικότητα ότι θα τις εφαρμόσει. Ποιος λαμβάνει υπ’ όψιν ένα υποψήφιο που αναπαράγει τα επιχειρήματα των ανθυποψηφίων του; Γιατί να μην επιλέξει το «αυθεντικό» προϊόν του Ν. Χριστοδουλίδη, που του προσφέρει και την πίτα της εξουσίας;

Εν τέλει, ένας προεδρικός υποψήφιος έχει θέσεις, όχι γιατί τις εξέφρασε σε τρίωρη «συνέντευξη» ενώπιον της Γραμματείας του ΑΚΕΛ, αλλά γιατί το επέδειξε με θάρρος, δημόσιο λόγο και βαθιά συνείδηση όταν έγιναν οι κομβικές επιλογές Αναστασιάδη και ήταν παρών. Θυσιάζοντας και την καριέρα του αν χρειαστεί...

Στο ΑΚΕΛ, η πιθανότητα ο Μαυρογιάννης να βρεθεί εκτός β' γύρου δεν μπορεί να αποκλειστεί. Προτού ληφθεί η τελική απόφαση τον Ιούνιο θα τρέχουν οι δημοσκοπήσεις και θα φανεί πιο καθαρά αν το επιχείρημα «θα έρθει μαζί μας το ΔΗΚΟ» είναι βάσιμο. Αλλά και οι υπολογισμοί Αβέρωφ ότι με ΑΚΕΛ - Μαυρογιάννη «περνά» σίγουρα στον δεύτερο γύρο μπορεί να διαψευστούν. Ο Χριστοδουλίδης «καλπάζει» γιατί ούτε το ΑΚΕΛ με Μαυρογιάννη, ούτε ο ΔΗΣΥ με τη σιωπή Αβέρωφ απέναντι στον Αναστασιάδη μπορούν να τον πλαγιοκοπήσουν.

Αν όμως ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ είναι παγιδευμένος στην υποταγή, γιατί πρέπει κάνει το ίδιο και το ΑΚΕΛ; Μήπως τελικά όλοι δουλεύουν για τον Χριστοδουλίδη; Πολιτικά, πάντως, ο πρωταγωνιστής της 10ετίας Ν. Αναστασιάδης θα επιτύχει το απίστευτο να βρεθεί στο απυρόβλητο. Κανείς δεν απαιτεί απολογισμό, κανείς δεν ζητά ευθύνες. Μια χαμένη 10ετία που στιγμάτισε την Κύπρο με τα «χρυσά διαβατήρια» και την «ιδεοθύελλα για δύο κράτη» θα παραγραφεί και ο ηγέτης της απλώς να δώσει τη σκυτάλη στον διάδοχό του να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο του...

*Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου