Η αμερικανική δημοκρατία απέχει πολύ από το να είναι «πλήρης» ή πολύ περισσότερο «τέλεια». Η εγγενής θεσμική αδυναμία της και τα πολλαπλά προβλήματά της προέκυπταν και προκύπτουν κυρίως και πάντοτε από την προσπάθεια της «ανωτερότητας» των συντηρητικών λευκών να κρατήσουν μακριά από τα ατομικά και τα πολιτικά δικαιώματα, και επομένως μακριά από τις κάλπες, τους Αφροαμερικανούς και τις άλλες μειονότητες. Ως αποτέλεσμα μιας ρατσιστικής σύγκρουσης, η οποία ιδίως στις Πολιτείες του Νότου, συνεχίστηκε και εδραιώθηκε και μετά το τέλος του καθεστώτος της δουλείας.
Προκύπτει μείζον το ιστορικό ερώτημα πώς μια «υπερδύναμη» στο εξωτερικό, νικήτρια δύο παγκοσμίων πολέμων, που αυτοανακηρύχθηκε η «ηγετική δύναμη του ελεύθερου κόσμου», δεν κατόρθωσε να εξουδετερώσει το ρατσιστικό μίσος που δηλητηριάζει καθημερινά τις κοινωνικές σχέσεις και αφήνει πίσω του νεκρούς και τραυματίες, προπαντός μεταξύ των Αφροαμερικανών.
Στο φυλετικό πρόβλημα προστίθεται πλέον εκκωφαντικά και η επιχείρηση «δημοκρατική ακύρωση», «θεσμική στρέβλωση» και «εκλογική απάτη» εκ μέρους του Ντόναλντ Τραμπ. Ποτέ από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου η δημοκρατία στις ΗΠΑ δεν στηρίχτηκε κυριολεκτικά σε πήλινα πόδια.
Οταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος τον Σεπτέμβριο του 1787 κλήθηκε ενώπιον της συντακτικής συνέλευσης στη Φιλαδέλφεια να απαντήσει στο ερώτημα ποιον πολιτειακό τύπο, δηλαδή ποια πολιτειακή μορφή, θα επιλέξει το νέο έθνος, δημοκρατία ή μοναρχία, απάντησε «μια δημοκρατία, υπό την προϋπόθεση ότι θα είμαστε σε θέση να τη διαφυλάξουμε».
Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον αναγνωρίστηκε ως εθνικός ήρωας γιατί μετά τη νίκη του επί των Βρετανών στον πόλεμο της ανεξαρτησίας την 23η Δεκεμβρίου 1783 εμφανίστηκε ενώπιον του λεγόμενου τότε «ηπειρωτικού κογκρέσου» στην Ανάπολη και παρέδωσε την εξουσία και πάλι στα χέρια των πολιτικών. Αντιστάθηκε πεισματικά στην πρόκληση μετά την επιβλητική νίκη του να καταστεί ένας μοναρχικού τύπου αρχηγός και οδηγός των νέων «αποικιών», οι οποίες μόλις είχαν αποτάξει τις αλυσίδες του βρετανικού στέμματος.
Πολλοί πολιτικοί και πολιτειολόγοι συγκρίνουν την παρούσα χρονική περίοδο των ΗΠΑ με τις εξελίξεις στη δημοκρατία της Βαϊμάρης οπότε και κάποιοι «συντηρητικοί» τύπου Τραμπ και Ρεπουμπλικανών συνεργάστηκαν με τους ναζί του Χίτλερ, πιστεύοντας ότι θα κατορθώσουν να ποδηγετήσουν και να θέσουν υπό τον έλεγχό τους έναν «κλόουν». Σχεδιασμός ο οποίος ναυάγησε κατά δραματικό τρόπο.
Το αμερικανικό Σύνταγμα διατυπώνει και θωρακίζει ένα άκρως επιτυχημένο σύστημα εξισορρόπησης των εξουσιών προκειμένου να προστατεύεται η δημοκρατία. Η πολιτειακή κυριαρχία κατανέμεται μεταξύ προέδρου, ομοσπονδιακών Πολιτειών, Κογκρέσου και ανωτάτου δικαστηρίου, προκειμένου να αντιμετωπίζονται και να ακυρώνονται οι θεσμικές αντιφάσεις και αντιθέσεις της.
Ο θεσμικός εφιάλτης των ιδρυτών και πατέρων του αμερικανικού έθνους και του αμερικανικού Συντάγματος ήταν η παρουσία ενός προέδρου που θα μπορούσε μέσω της καταχρηστικής άσκησης των εξουσιών του να μεταβληθεί σε δικτάτορα.
Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Τζορτζτάουν της Ουάσινγκτον, Ρόζα Μπρουκς, συγκρότησε και σχημάτισε ομάδα εξήντα επτά ανδρών και γυναικών όλων των πολιτικών αποχρώσεων (Δημοκρατικοί, αριστεροί, σοσιαλιστές, μετριοπαθείς Ρεπουμπλικανοί, εκτός εκείνων της άκρας Δεξιάς και των ακραίων Ρεπουμπλικανών), για να ερευνήσουν και να μελετήσουν πολιτικά και επιστημονικά το αδιανόητο, δηλαδή τον σχεδιασμό ενός πραξικοπήματος από τον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ.
Δηλαδή την πρόθεση του Τραμπ να ανακηρύξει εαυτόν νικητή κατά τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου και να αρνηθεί να εγκαταλείψει το Οβάλ Γραφείο, ανεξάρτητα από το πώς ψήφισαν οι πολίτες.
Σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής Μπρουκς, θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό ο Ντόναλντ Τραμπ να χρησιμοποιήσει τόσο «νόμιμα» όσο και παράνομα «δικαιικά» μέσα για να αμφισβητήσει και να ακυρώσει το εκλογικό αποτέλεσμα, προκειμένου να διατηρήσει την εξουσία.
Η σοβαρότητα της κατάστασης για τους δημοκρατικούς θεσμούς αναδεικνύεται και από πρόσφατη ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στη Φιλαδέλφεια, εκεί δηλαδή όπου καταρτίστηκε και αποφασίστηκε το αμερικανικό Σύνταγμα το έτος 1787. «Μην αφήσετε η δημοκρατία σας να τεθεί εκποδών», διακήρυξε ο πρώην πρόεδρος κατά τρόπο πρωτοφανή για τα προεκλογικά χρονικά γενικότερα στις ΗΠΑ.
(Ιστορικά και άλλα σχετικά στοιχεία από το τεύχος του περιοδικού Der Spiegel της 22/8/2020).
*Ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας