Το βαρύ χαρτοφυλάκιο του μεταναστευτικού ως «ζήτημα ασφάλειας»

Στον στόχο της μεταναστευτικής πολιτικής να ικανοποιεί το αίσθημα ασφάλειας της ελληνικής κοινωνίας, να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και να διαπνέεται από τις αξίες του ανθρωπισμού αναφέρθηκαν ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, και ο αναπληρωτής υπουργός με αρμοδιότητα τη μεταναστευτική πολιτική, Γιώργος Κουμουτσάκος, παραλαμβάνοντας χθες το χαρτοφυλάκιο από τον Δημήτρη Βίτσα στη μέχρι σήμερα έδρα του υπουργείου στη Θηβών.

Ωστόσο είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν αρκούν οι αναφορές στα δικαιώματα και στον ανθρωπισμό για να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις από την απόφαση της κυβέρνησης να εντάξει το χαρτοφυλάκιο της μεταναστευτικής πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, επιλογή που δείχνει να σηματοδοτεί ότι η διαχείριση του προσφυγικού και του μεταναστευτικού γίνεται πρωτίστως αντιληπτή ως ζήτημα ασφάλειας, η οποία τάχα απειλείται από τους ανθρώπους που αναζητούν καταφύγιο στη χώρα μας.

Το ζήτημα το έθιξε και ο κ. Βίτσας στο τέλος της ομιλίας του, όπου παρουσίασε αναλυτικά το έργο που παραδίδει. Επικρότησε τη μεταφορά της διαχειριστικής αρχής των ευρωπαϊκών κονδυλίων στην ίδια διοικητική δομή όπου υπάγεται το χαρτοφυλάκιο της μεταναστευτικής πολιτικής, αλλά χαρακτήρισε λάθος την κατάργηση του υπουργείου, και «τραγικό λάθος» όπως το είπε, την υπαγωγή του στη διοικητική δομή των σωμάτων ασφαλείας. Εξέφρασε μάλιστα την πεποίθηση ότι θα διορθωθεί, είτε με επανασύσταση του υπουργείου είτε με την υπαγωγή του στο υπουργείο Εσωτερικών.

Επιχειρώντας μια πρώτη απάντηση, ο κ. Χρυσοχοΐδης μάλλον δικαίωσε την κριτική παρά ξεκαθάρισε τα πράγματα. «Σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που βρέχονται από τη Μεσόγειο, έχουν υπουργείο Εσωτερικών, στο οποίο είναι ενταγμένη η μεταναστευτική πολιτική. Θέλω να σας διαβεβαιώσω, και έχουμε την ευθύνη των λόγων μας, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη θέλουμε να γίνει και θα γίνει το υπουργείο Προστασίας των Δικαιωμάτων του Πολίτη» σημείωσε ο νέος υπουργός.

Αλλά αυτό είναι το ερώτημα: γιατί δεν μεταφέρθηκε το χαρτοφυλάκιο της μεταναστευτικής πολιτικής στο υπουργείο Εσωτερικών, όπως παντού στην Ευρώπη; Ακόμα καλύτερα, γιατί δεν μεταφέρθηκε το χαρτοφυλάκιο των σωμάτων ασφαλείας στο υπουργείο Εσωτερικών, όπως αλλού, αλλά γιγαντώθηκε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, στο οποίο μεταφέρθηκαν αρμοδιότητες που τις διαχειρίζονται πολιτικές υπηρεσίες, κάτι που αποτελεί κατάκτηση του κράτους δικαίου;

Σε αυτό δεν απάντησαν οι δύο υπουργοί. Μένει άλλωστε να αποδειχτεί πώς μπορούν να διασφαλιστούν στην πράξη τα ανθρώπινα δικαιώματα και, πολύ περισσότερο, πώς μπορεί να συνδυαστούν με την ατζέντα της ασφάλειας, όταν μάλιστα η ανασφάλεια των πολιτών καλλιεργείται συστηματικά από ξενοφοβική ρητορική που δεν είναι άσχετη με την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων.

Αλλωστε ο κ. Χρυσοχοΐδης ήταν ο υπουργός που, μαζί με τον τότε υπουργό Υγείας Ανδρέα Λοβέρδο, ενορχήστρωσαν την άνοιξη του 2012, πριν τις εκλογές, το φιάσκο της δίωξης και διαπόμπευσης των τοξικοεξαρτημένων οροθετικών γυναικών από τους δρόμους της Αθήνας, συντρίβοντας κάθε δικαίωμά τουςκαι παραβιάζοντας κάθε ιατρικό πρωτόκολλο, προξενώντας αρνητικό αντίκτυπο διεθνώς.

Πάντως ο κ. Χρυσοχοΐδης εμφανίστηκε χτες πολύ πιο μετριοπαθής. Εξήγγειλε συνεργασία με τους εργαζομένους και με τα άλλα υπουργεία, τις ΜΚΟ και την κοινωνία των πολιτών «προκειμένου να διαμορφώσουμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες άσκησης της μεταναστευτικής πολιτικής και ταυτόχρονα τις καλύτερες συνθήκες διαβίωσης δυστυχισμένων ανθρώπων».

Σημείωσε ότι η ροή των προσφύγων και των μεταναστών είναι σύνθετο ζήτημα, ότι δεν καταργείται με νόμους, ότι η γεωπολιτική υπαγορεύει το μέλλον της Ελλάδας, ότι οι πρόσφυγες δεν είναι μόνο κίνδυνος ή απειλή, αλλά και ευκαιρία και ότι η μεταναστευτική πολιτική εντάσσεται στον σκληρό πυρήνα των εθνικών πολιτικών που είναι υπεράνω των κομματικών ανταγωνισμών.

Για κρίσιμο υπουργείο μίλησε ο κ. Κουμουτσάκος και επισήμανε την ανάγκη καλά επεξεργασμένων και αποτελεσματικών στρατηγικών και πολιτικών. «Το κύμα των μεταναστευτικών ροών των περασμένων χρόνων βρήκε την ελληνική πολιτεία απροετοίμαστη. Δεν θα έπρεπε, γιατί τα γεγονότα έδειχναν ότι μια τέτοια εξέλιξη ήταν πολύ πιθανή. Χάσαμε χρόνο και αναγκαστήκαμε να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις, λίγο εξαμβλωματικές» σημείωσε, παρατήρηση που μπορεί να εκληφθεί μόνο σαν αυτοκριτική για την παροιμιώδη αδράνεια των κυβερνήσεων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ να δημιουργήσουν τις ελάχιστες δομές υποδοχής και φιλοξενίας, ενώ κατέφθαναν πρόσφυγες.

Ο αναπληρωτής υπουργός συντάχθηκε με την πρόταση του κ. Βίτσα να διεκδικήσει η Ελλάδα το χαρτοφυλάκιο Ασύλου και Μετανάστευσης στη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεσμεύτηκε ότι θα προσέλθει με συγκεκριμένες θέσεις στην ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση για το ενιαίο σύστημα ασύλου κατά τη φινλανδική προεδρία και εξήγγειλε νομοθετικές αλλαγές για την επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου, που σήμερα «αποτελεί φυτώριο ανομίας τελικά», όπως είπε, χωρίς να διευκρινίσει τι εννοεί, αλλά και χωρίς να εξηγήσει πώς δεν θα θυσιαστούν η ορθότητα των αποφάσεων και οι δικονομικές εγγυήσεις στον βωμό της ταχύτητας.