Οι χώρες μας, πυλώνες σταθερότητας

Τα θεμέλια για την αναθέρμανση και αναβάθμιση των σχέσεων Ελλάδας - Αιγύπτου σε στρατηγικού χαρακτήρα τέθηκαν χθες κατά την πρώτη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών, μέσα από το οποίο η Αθήνα επιχειρεί μια διακριτική διείσδυση της εξωτερικής πολιτικής στην ευρύτερη περιοχή με απώτερο στόχο κυρίως να μπει ένα ανάχωμα στον αναβαθμισμένο ρόλο που επιδιώκει η Τουρκία, μια ανησυχία που μοιράζονται και χώρες του αραβικού κόσμου.

Το μήνυμα της προσήλωσης στο Διεθνές Δίκαιο ήταν κοινό στις δηλώσεις που έκαναν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, μετά τις κατ’ ιδίαν συνομιλίες και την υπογραφή Κοινής Διακήρυξης για την αναβάθμιση σε Στρατηγική Εταιρική Σχέση. «Αθήνα και Κάιρο βρίσκονται στην ίδια όχθη απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις στην περιοχή μας. Ελλάδα και Αίγυπτος είναι πυλώνες σταθερότητας με κοινές επιδιώξεις στα μεγάλα προβλήματα της περιοχής» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και χαρακτήρισε τη συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών ανάμεσα στις δύο χώρες «υποδειγματική και σημαντική για ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, η οποία αποδίδει καρπούς και για τις δύο χώρες».

Ξεκάθαρο ήταν, στο μεταξύ, το μήνυμα που έστειλε ο πρωθυπουργός προς την πλευρά Ερντογάν για το Κυπριακό, λίγες μέρες μετά τις προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου προέδρου για δύο κράτη. Ο Κυρ. Μητσοτάκης ευχαρίστησε τον Αιγύπτιο πρόεδρο για τη διαχρονική στήριξη της χώρας του στην προσπάθεια εξεύρεσης μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης βασισμένης στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

«Ξέρουμε ότι μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε προς όφελος όχι μόνο της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και ολόκληρης της Ανατολικής Μεσογείου. Γι’ αυτό και δεν μπορούν και σήμερα ακόμα να διακινούνται μη αποδεκτές θέσεις περί δύο κρατών, ούτε και προκλητικές δηλώσεις, οι οποίες τελικά το μόνο το οποίο επιτυγχάνουν είναι να φορτίζουν το κλίμα προσέγγισης και διαλόγου το οποίο επιχειρείται αυτή τη στιγμή να αποκτήσει κάποια παραπάνω δυναμική. Για να το πω διαφορετικά: κανένα παράνομο τετελεσμένο δεν μπορεί να έχει ισχύ στο μέλλον», ήταν η έμμεση απάντηση του πρωθυπουργού προς τον Τούρκο πρόεδρο.

Μεταναστευτικό και ναυσιπλοΐα

Ενα από τα βασικά θέματα των συνομιλιών ήταν και το μεταναστευτικό, σε δύο άξονες. Ο ένας αφορά τη δυνατότητα εργασίας Αιγύπτιων μεταναστών στη χώρα μας και ο άλλος έχει να κάνει με την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης, καθώς η Ελλάδα ποντάρει στη στενή συνεργασία με την Αίγυπτο για τη συγκράτηση των μεταναστευτικών ροών, την ώρα που η Ε.Ε. δεν είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της προς τη χώρα σε ό,τι αφορά τα σχετικά κονδύλια.

Κατά τις συζητήσεις επαναβεβαιώθηκε επίσης η σημασία του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Αιγύπτου (GREGY Interconnector), το οποίο, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, θα δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη να εισάγει φτηνή ενέργεια, ηλιακή, αλλά πρωτίστως αιολική. «Δεν είναι μόνο διμερές θέμα, είναι ένα στρατηγικό-περιφερειακό ζήτημα», σημείωσε ο Σίσι.

Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στη ναυσιπλοΐα και στις εξελίξεις στην Ερυθρά Θάλασσα, θέμα που πρόκειται να θίξει κατά την ομιλία του στο Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στις 20 Μαΐου. Επίσης, οι δύο ηγέτες αναφέρθηκαν στον ιδιαίτερο συμβολισμό της Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά και στη σημασία διατήρησης του χαρακτήρα της ως ζωντανού και λειτουργικού φάρου του ελληνορθόδοξου κόσμου.

Περιφερειακές εξελίξεις

Μήνυμα έστειλε και προς τη Συρία ο Κυρ. Μητσοτάκης, σημειώνοντας πως η νέα ηγεσία θα πρέπει να αποδείξει εμπράκτως ότι θα κινηθεί προς την κατεύθυνση ενός ενιαίου κράτους στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά και του σεβασμού και προστασίας των δικαιωμάτων όλων των Σύρων πολιτών και κοινοτήτων, με έμφαση στους Χριστιανούς. «Είναι κοινές οι θέσεις μας» τόνισε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε πως θα πρέπει να λογοδοτήσουν σύντομα στη Δικαιοσύνη οι υπεύθυνοι για τις σφαγές Αλαουιτών, Χριστιανών και Δρούζων.

Οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν επίσης απόψεις για την κατάσταση στη Γάζα και τη Λιβύη. Ο Κυρ. Μητσοτάκης επέλεξε να μιλήσει για την ανάγκη άμεσου τερματισμού των εχθροπραξιών, μια διατύπωση που σηκώνει αρκετή κριτική καθώς είναι δυσανάλογη η βία του Ισραήλ προς τους Παλαιστίνιους, και για αποκατάσταση της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας. Επανέλαβε δε την πάγια θέση για λύση δύο κρατών, χαιρέτισε το αραβικό σχέδιο ανασυγκρότησης της Γάζας και τον ρόλο της Αιγύπτου σε αυτό και με αφορμή την ελληνική προεδρία στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ τόνισε πως η Ελλάδα «είναι έτοιμη να συμβάλει σε κάθε πρωτοβουλία η οποία θα επιχειρήσει να προβάλει και να ενισχύσει την περιφερειακή σταθερότητα».

Για τη Λιβύη ο πρωθυπουργός σημείωσε πως μίλησαν για την ανάγκη να αναβιώσει μια πολιτική διαδικασία, να σταματήσουν οι ξένες παρεμβάσεις αποσταθεροποίησης και να οδηγηθεί τελικά, κάποια στιγμή, η χώρα σε εκλογές.

Από την πλευρά του ο Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι τόνισε ότι «η υπογραφή της Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης κάνει ακόμη πιο στενές τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και είναι ένα καινούργιο βήμα για τις σχέσεις μας». Ο Αιγύπτιος πρόεδρος δεν παρέλειψε μάλιστα να αναφερθεί στη στήριξη της Ελλάδας στην Αίγυπτο το ταραγμένο 2011 λέγοντας: «Η Ελλάδα έδειξε κατανόηση και προσπάθησε μέσω της Ευρωπαϊκής Ενωσης να μεταφέρει την άποψη της Αιγύπτου και πέτυχε στον ρόλο αυτό. Ηταν μια δύσκολη περίοδος για την Αίγυπτο και είχαμε ανάγκη από φίλους. Αυτό δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ και αυτό δείχνει πόσο βαθιές είναι οι σχέσεις των δύο χωρών».

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος είχε τετ α τετ και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα, ο οποίος τόνισε πως οι σχέσεις των δύο χωρών αποτελούν «υπόδειγμα προς το διεθνές πολιτικό στερέωμα».