Απλός παρατηρητής η Αθήνα

Η συνέντευξη του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, στο Euronews, στην οποία επισήμανε ότι «υπάρχει σύνδεση μεταξύ της εφαρμογής της Συμφωνίας [των Πρεσπών] και του ανοίγματος και κλεισίματος των κεφαλαίων ένταξης, ειδικά για την εσωτερική χρήση σε κάποιες περιπτώσεις», προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, ο οποίος με δήλωσή του ανέφερε ότι «ο κ. Ζάεφ εκμεταλλεύεται για άλλη μια φορά τα προβλήματα που περιέχει η Συμφωνία των Πρεσπών, τα οποία γνωρίζαμε και είχαμε προειδοποιήσει γι’ αυτά.

»Η συμφωνία έχει ήδη παράξει αποτελέσματα, και η Βόρεια Μακεδονία αποκομίζει οφέλη καθώς έχει ανοίξει ο δρόμος προς το ΝΑΤΟ. Στόχος μας είναι μέσα από τον ευρωπαϊκό δρόμο να λύσουμε προβλήματα και να αμβλύνουμε αρνητικές συνέπειες της συμφωνίας. Και προς τούτο, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την πλήρη ανταπόκριση των γειτόνων μας στις υποχρεώσεις τους». Ο κ. Δένδιας κάλεσε επίσης την αξιωματική αντιπολίτευση «να αναλογιστεί επιτέλους τις ευθύνες της για ένα ελλειμματικό erga omnes, το οποίο συνεχίζει να προτάσσει μάλιστα ως επίτευγμα».

Ωστόσο, αυτό που επισήμανε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας είναι το αυτονόητο, το οποίο μάλιστα προβλέπεται ρητά από τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Ο Ζόραν Ζάεφ αναφέρθηκε στο άρθρο 1 παράγραφος 10β όπου σημειώνεται: «Η “πολιτική” μεταβατική περίοδος θα αφορά όλα τα έγγραφα και υλικό αποκλειστικά για εσωτερική χρήση στο Δεύτερο Μέρος (Βόρεια Μακεδονία). Η έκδοση των εγγράφων και υλικού που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία σύμφωνα με το άρθρο 1(3) θα ξεκινά στο άνοιγμα κάθε διαπραγματευτικού κεφαλαίου της Ε.Ε. στο συναφές πεδίο, και θα ολοκληρώνεται εντός πέντε ετών από τότε».

Είναι -και ήταν από την αρχή- σαφές ότι όσο δεν ξεκινάει η ενταξιακή διαδικασία, αυτές οι αλλαγές είναι παγωμένες. Η συμφωνία στο σύνολό της ισχύει απολύτως, δεν επιδέχεται τροποποιήσεις, ούτε και ακύρωση, με το erga omnes να μην επιδέχεται αμφισβήτηση.

Είναι χαρακτηριστική και η αντίδραση του Νίκου Κοτζιά, ο οποίος με χθεσινή ανάρτηση στο tweet άσκησε σκληρή κριτική στη Ν.Δ. και σημείωσε: «Η Ν.Δ έκανε μπάχαλο την εξωτερική πολιτική. Παράγει μόνο ψέματα. Ας διαβάσει Συμφ. Πρεσπών: άρθρα 1.7,1.8.,1.9., 1.10α,1.11. Προβλέπουν άμεσα αλλαγή ονόματος σε όλα τα έγγραφα (παλιά+νέα) και θεσμούς, ανεξάρτητα από πορεία Βόρειας Μακεδονίας σε ΕΕ, μόνη εξαίρεση τα παλιά έγγραφα μεταξύ υπουργείων».

Την ίδια ώρα, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης στη Βόρεια Μακεδονία και πρόεδρος του εθνικιστικού κόμματος VMRO-DPMNE, Χρίστιαν Μίτσκοβσκι, σε συνέντευξη του στην εφημερίδα «Politika» του Βελιγραδίου ισχυρίστηκε ότι «η Συμφωνία [των Πρεσπών] παρέχει πολλά δικαιώματα στην ελληνική πλευρά» και είναι επιζήμια για τη χώρα του και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μη εφαρμογής της σε περίπτωση που το κόμμα του κερδίσει τις εκλογές του Απριλίου.

Η απόφαση των Γαλλίας, Ολλανδίας και Δανίας να μπλοκάρουν την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας με την Ε.Ε. προκαλεί πολιτικό σεισμό στα Δυτικά Βαλκάνια και, πράγματι, με αυτό το ιστορικό λάθος της Ε.Ε. κινδυνεύει η περιοχή με αποσταθεροποίηση και επάνοδο του εθνικιστικού αφηγήματος.

Καμία πρωτοβουλία

Απέναντι σε αυτούς τους κινδύνους, η Αθήνα παρακολουθεί αμέτοχη, σαν να εύχεται να επικρατήσουν οι εθνικιστές στα Σκόπια για να δικαιολογήσει εκ των υστέρων την προεκλογική της ρητορική κατά της Συμφωνίας. Η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει λάβει καμία πρωτοβουλία στήριξης της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων και αφήνει όλες τις κινήσεις στα χέρια άλλων.

Η κροατική προεδρία της Ε.Ε. αναλαμβάνει πρωτοβουλία να βάλει και πάλι στις ράγες την εκτροχιασμένη ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων, ενώ χθες ο Ζόραν Ζάεφ, αντί να έρθει στην Αθήνα και να μιλήσει -μαζί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Εντι Ράμα της Αλβανίας– στο Ευρω-Αραβικό Φόρουμ, έσπευσε στη Ρώμη, για να συναντηθεί με τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος ανέλαβε πρωτοβουλία για να επαναφέρει στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Ε.Ε., στις 19 Νοεμβρίου, το ζήτημα της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια και τα Τίρανα και να δρομολογηθεί η επανεξέταση του ζητήματος ακόμα και πριν από το τέλος του 2019.

Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης, σε συνέντευξή του στον ALPHA, επισήμανε ότι «η ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας» και κάλεσε την κυβέρνηση «να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εφαρμογή της Συμφωνίας από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη» και «να σταματήσει να έχει τον ρόλο του παρατηρητή των εξελίξεων».