Το μεγάλο φαγοπότι...

Follow the money. H ρήση «ακολούθησε το χρήμα» βρήκε την πιο πιστή εφαρμογή της χθες, όταν ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων την ώρα που πυκνώνουν τα δημοσιεύματα στον Τύπο για τις αναθέσεις της κυβέρνησης καθ’ όλη την περίοδο της πανδημίας, είτε με τη μορφή κλειστών διαγωνισμών είτε μ’ εκείνη των απευθείας συμβάσεων.

«Επισκέφθηκα σήμερα την Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων για να εκφράσω τον έντονο προβληματισμό μου για το γεγονός ότι η κυβέρνηση από την αρχή της πανδημίας την έχει αξιοποιήσει για να προχωρήσει σε μία σειρά παρεκκλίσεις από τη νομοθεσία, σε σχέση με απευθείας αναθέσεις και κλειστούς διαγωνισμούς», είπε μετά την επίσκεψή του στην υπηρεσία ο κ. Τσίπρας, προσθέτοντας, επικαλούμενος τα στοιχεία της Αρχής: «Ολο το προηγούμενο διάστημα μιλούσαμε για το υπερβολικό ποσό των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ στους πρώτους 18 μήνες. Οι τέσσερις μήνες που ακολούθησαν μέχρι και τον Οκτώβρη, αύξησαν αυτό το ποσό κοντά στα 7 δισ. ευρώ. Τέσσερα δισεκατομμύρια σε κλειστούς διαγωνισμούς και 2,7 δισ. σε απευθείας αναθέσεις. Και μάλιστα, απευθείας αναθέσεις, για τις οποίες η κυβέρνηση είχε φροντίσει να νομοθετήσει την αύξηση του ορίου από τις 20.000 στις 60.000 ευρώ και την άρση κάθε ορίου για αναθέσεις που έχουν να κάνουν με την πανδημία».

Οπως είπε ο κ. Τσίπρας, «στο όνομα της πανδημίας, καταχρηστικά, έγιναν 2,7 δισ. απευθείας αναθέσεις, ενώ την πανδημία αφορούσαν μονάχα 320 εκατ. ευρώ» και πρόσθεσε με νόημα: «Πρόκειται για γιουρούσι, για πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα με τη σφραγίδα Μητσοτάκη. Και αναρωτιέμαι: Ποιος θα διαχειριστεί τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης; Αυτή η κυβέρνηση που αξιοποιεί κάθε ευκαιρία προκειμένου να κάνει πλιάτσικο στο δημόσιο χρήμα δίχως να δίνει λογαριασμό;».

«Κακές πρακτικές»

Αλλά δεν έμεινε μόνο σε αυτά. Αναφέρθηκε σε «κακές πρακτικές του παρελθόντος», που οδήγησαν σε «δημοσιονομική εκτροπή», ενώ άφησε και αιχμές για «καταχρηστική τάση να εγγράφονται ακόμα και πάγιες δαπάνες του Δημοσίου σε δαπάνες λόγω πανδημίας». Τέλος, κάλεσε όλες τις πολιτικές δυνάμεις να πάρουν θέση για το θέμα, καθώς, όπως είπε χαρακτηριστικά, «είναι ζήτημα δημοκρατίας». Κάλεσε επίσης την κυβέρνηση «να απολογηθεί στον Ελληνα φορολογούμενο» ειδικά σε μια περίοδο «που και το τελευταίο ευρώ των φορολογουμένων είναι κρίσιμο και χρήσιμο, και ιδίως τώρα που οι κοινωνικές ανάγκες διογκώνονται από το πρωτοφανές κύμα της ακρίβειας».

Από πλευράς κυβέρνησης αντέδρασε ο Γιάννης Οικονόμου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έκανε λόγο για «συριζαϊκή λογιστική» που οδηγεί σε «αχταρμά».

«Η αλήθεια είναι ότι σύμφωνα με τα επίσημα και αδιαμφισβήτητα στοιχεία του ΚΗΜΔΗΣ, στο διάστημα 2020-21 οι απευθείας αναθέσεις του κεντρικού κράτους ανήλθαν στο ποσό των 1,7 δισ. Η ανάγκη των αναθέσεων προέκυψε από τις πιεστικές συνθήκες του χρόνου στον οποίο έγιναν και τις έκτακτες συνθήκες τις οποίες αντιμετώπισε η χώρα. Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν ήταν απόλυτα νόμιμες και διαφανείς. Ολες δε οι συμβάσεις αρμοδιότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έχουν λάβει την έγκρισή του. Καμία σχέση, δηλαδή, με βοσκοτόπια και με περίεργες διαδρομές εκατομμυρίων», κατέληγε η απάντηση του κ. Οικονόμου.

«Το σχέδιο Μητσοτάκη με την κωδική ονομασία “το μεγάλο πλιάτσικο” βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Την ίδια ώρα, βάζει τον κυβερνητικό εκπρόσωπο με φτηνή προπαγάνδα να απαντήσει για τον ιστορικό αριθμό απευθείας αναθέσεων με αοριστολογίες» ανταπάντησε ο Νάσος Ηλιόπουλος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., καταλήγοντας ως εξής: «Φυσικά “το μεγάλο πλιάτσικο” Μητσοτάκη έχει ξεκινήσει πριν την πανδημία. Επιχειρήσεις που ιδρύθηκαν μια ημέρα πριν να πάρουν έργα και επιχειρήσεις άσχετες με τα έργα που πήραν έκαναν από τότε πάρτι καθημερινά. Απλά η πανδημία ήρθε και τους έδωσε νέες δικαιολογίες για ακόμα μεγαλύτερο φαγοπότι».

Τι λένε οι αριθμοί

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΚΗΜΔΗΣ (Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων), για το διάστημα 1/1/2020 έως 30/4/2021, επί συνολικού αριθμού 269.900 δημόσιων συμβάσεων, είτε αφορούσαν προμήθειες και υπηρεσίες είτε εκπόνηση μελετών και κατασκευή έργων, δόθηκαν με απευθείας ανάθεση οι 164.040, ποσοστό δηλαδή 60,77%! Εκ των 164.040 συμβάσεων με απευθείας ανάθεση οι 154.780 έγιναν για την κάλυψη πάγιων αναγκών ή την κατασκευή έργων βάσει του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 και οι υπόλοιπες 9.260 για την κάλυψη έκτακτων αναγκών λόγω Covid-19.

Υπενθυμίζεται ότι με αφορμή την πανδημία η κυβέρνηση ψήφισε τον νόμο 4782/2021, με τον οποίο αύξησε τα ανώτατα όρια για τις απευθείας αναθέσεις κατά 50% για τις συμβάσεις προμήθειας αγαθών, υπηρεσιών και μελετών και κατά 200% για τα έργα, ορίζοντας ότι το ανώτατο όριο για να δοθεί μια απευθείας ανάθεση διαμορφώνεται στις 30.000 ευρώ, όταν πρόκειται για συμβάσεις προμηθειών υπηρεσιών και μελετών (από 20.000 ευρώ που ίσχυε με τον νόμο 4412/2016), και στις 60.000 ευρώ για έργα (από 20.000 ευρώ που ήταν πριν).