Το «άδειασμα» του Αντώνη Σαμαρά από το Μαξίμου για τη θέση του Ευρωπαίου επιτρόπου έγινε σαφές κατά τη χθεσινή ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, στην οποία ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας με την τοποθέτησή του επιβεβαίωσε ότι η υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού «κόπηκε» έναντι εκείνης του Μαργαρίτη Σχοινά, η οποία και προκρίθηκε τελικά για τη θέση.
Ως αιτιολόγηση για την επιλογή αυτή προβαλλόταν από το μέγαρο Μαξίμου αφενός η αδυναμία της χώρας μας να διεκδικήσει θέση αντιπροέδρου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έναν πρώην πρωθυπουργό και αφετέρου η επιδίωξη για τη διεκδίκηση παραγωγικού χαρτοφυλακίου. Με δεδομένο όμως ότι τελικά ο κ. Σχοινάς πήρε θέση αντιπροέδρου, ενώ παραγωγικό χαρτοφυλάκιο δεν πήρε η Ελλάδα, ο κ. Πέτσας ρωτήθηκε για τη συγκεκριμένη επιλογή.
Επανέλαβε λοιπόν ότι «δεν μπορούσαμε να εξασφαλίσουμε θέση αντιπροεδρίας στη νέα Κομισιόν και γι’ αυτό δεν προχώρησε η σκέψη για οποιαδήποτε υποψηφιότητα ενός πρώην πρωθυπουργού, όπως ο Αντώνης Σαμαράς». Είπε ακόμα ότι «ήταν στις επιδιώξεις το παραγωγικό χαρτοφυλάκιο. Στην πορεία και μέσα από τις διαπραγματεύσεις εμφανίστηκε η ευκαιρία να έχουμε ένα πλέγμα χαρτοφυλακίων και την αντιπροεδρία. Και αυτή την ευκαιρία την πήραμε».
Και αναφορικά με τη μη επιλογή του κ. Σαμαρά, εφόσον η χώρα πήρε αντιπροεδρία, απάντησε ως εξής: «Η καλύτερη απάντηση είναι ότι ο προταθείς από την Ιταλία, πρώην πρωθυπουργός Τζεντιλόνι, δεν έγινε αντιπρόεδρος. Εχει ένα απλό χαρτοφυλάκιο, το χαρτοφυλάκιο Οικονομίας. Επομένως φάνηκε πόσο ρευστό ήταν όλο το ζήτημα στη διαμόρφωση των χαρτοφυλακίων και των αντιπροεδριών της Κομισιόν». Με άλλα λόγια, ήταν θέμα προσώπου. Για τον κ. Σαμαρά το Μαξίμου πίστευε ότι δεν είναι πιθανό να πάρει θέση αντιπροέδρου, την ώρα που ο κ. Σχοινάς, όπως αποδείχτηκε, την πήρε.
Εν τω μεταξύ ο Αντ. Σαμαράς εμφανιζόταν να επιθυμεί έντονα να είναι αυτός που θα προταθεί για τη θέση του Ευρωπαίου επιτρόπου, εξ ου και υπήρχαν σχετικές διαρροές σε ΜΜΕ που έλεγαν ότι αυτό θα γίνει. Αντ’ αυτού έχει βρεθεί χωρίς ρόλο. Στελέχη της Ν.Δ. εκτιμούν ότι η ακραία στάση και ρητορική του στο Μακεδονικό -με απόψεις όπως «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική» και φράσεις περί «προδοσίας»- και άρα η αντιμετώπιση που θα έχαιρε ο ίδιος στην Ευρώπη ήταν ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους «κόπηκε». Πιστεύουν ακόμα ότι η υποψηφιότητα του κ. Σαμαρά -ενός παλιού και ιστορικού στελέχους της παράταξης- θεωρήθηκε ξεπερασμένη.
Οσο για τους συσχετισμούς μέσα στο κόμμα, είναι προφανές ότι θα βόλευε τον κ. Μητσοτάκη η παρουσία ενός ισχυρού εσωκομματικού πόλου, όπως ο Αντ. Σαμαράς, στην Ευρώπη και άρα μακριά από την εσωτερική πολιτική σκηνή, ωστόσο έτσι τα ίδια τα γεγονότα για τη θέση του επιτρόπου -έτσι όπως εξελίχθηκαν- μοιάζουν να τον «κονταίνουν».
Είναι προφανές ότι η πλευρά του πρώην πρωθυπουργού δεν μπορεί παρά να αντιμετωπίζει τα γεγονότα αυτά με δυσφορία. Και η δυσφορία αυτή δεν κρύβεται από τη σιβυλλική δήλωση «ουδέν σχόλιον», στην οποία περιορίστηκαν από το περιβάλλον του Αντ. Σαμαρά μιλώντας στην «Εφ.Συν.».
Τώρα ο κ. Σαμαράς φαίνεται ότι στρέφει το βλέμμα του προς τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Πάντως οι πληροφορίες λένε ότι το πρώτο σενάριο είναι ο Κυρ. Μητσοτάκης να προτείνει εκ νέου τον Προκόπη Παυλόπουλο, με τον οποίο οι σχέσεις τους έχουν βελτιωθεί μετά και το «δώρο» του τελευταίου προς τον πρωθυπουργό να επιστρέψει τα προεδρικά διατάγματα για τον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης.
| EUROKINISSI
Το δεύτερο σενάριο λέει ότι ο κ. Μητσοτάκης θα προτείνει για Πρόεδρο πρόσωπο από το χώρο του ΚΙΝ.ΑΛΛ. Σενάριο που ήδη προκάλεσε την αντίδραση του ιστότοπου antinews, που θεωρείται ότι απηχεί τις απόψεις Σαμαρά και ο οποίος έγραψε: «Είμαστε περίεργοι να δούμε πώς ο Μητσοτάκης θα καταστείλει την αναμενόμενη εσωκομματική οργή που θα ξεσπάσει με αφορμή την κεντροαριστερή επιλογή που ακούγεται ότι θα κάνει για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας».
Αλλά πέρα από την προεδρική εκλογή, θέματα όπως η αλλαγή στάσης της ηγεσίας της Ν.Δ. στο Μακεδονικό ή στο ζήτημα των εξεταστικών επιτροπών θα κρίνουν το πόσο ακόμα μπορεί να ψυχρανθούν οι άλλοτε πολύ θερμές σχέσεις Μητσοτάκη - Σαμαρά.
Η ιστορία μιας επικίνδυνης σχέσης
Το χθεσινό άδειασμα του Αντώνη Σαμαρά από τον Κυριάκο Μητσοτάκη υπήρξε ο τελευταίος σταθμός σε μια ιδιότυπη πολιτική σχέση που είχε αναπτυχθεί ανάμεσα στους δύο άντρες τα τελευταία χρόνια. Μια σχέση που βασίστηκε στην αλληλοεξυπηρέτηση σε κρίσιμες στιγμές, ουδέποτε όμως εξελίχτηκε σε πραγματική σύμπλευση.
Ασφαλώς η εκκίνηση αυτής της παράξενης σχέσης σημειώνεται με εμφατικό τρόπο τον Νοέμβριο του 2010, όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης έλαμψε διά της απουσίας του στην ιδρυτική σύναξη του κόμματος Δημοκρατική Συμμαχία που εξήγγειλε η Ντόρα Μπακογιάννη.
Ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε να παραμείνει στη Ν.Δ. υπό τον Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος είχε κατακτήσει τη θέση του αρχηγού στα τέλη του 2009 και είχε διαγράψει την κ. Μπακογιάννη τον Μάιο του 2010, με τη μομφή ότι υπερψήφισε το πρώτο Μνημόνιο. Από την πρώτη εκείνη συγκέντρωση της Δημοκρατικής Συμμαχίας απείχαν βέβαια και οι γονείς της κ. Μπακογιάννη, σημάδι ότι η «οικογένεια» πατούσε τότε πλέον σε δύο βάρκες.
Ο κ. Σαμαράς αντάμειψε τον κ. Μητσοτάκη με την τοποθέτησή του στη θέση του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Εκεί ο σημερινός πρωθυπουργός ανέδειξε όλα τα όπλα της νεοφιλελεύθερης φαρέτρας του. Και βέβαια δεν υπήρχε θέμα να διαφοροποιηθεί με τον τότε πρωθυπουργό στα ζητήματα των μνημονίων, εφόσον ο κ. Σαμαράς είχε πλέον αποβάλει οριστικά την αντιμνημονιακή λεοντή του.
Σε όλο το διάστημα της αρχηγίας Σαμαρά ο Μητσοτάκης παρέμεινε πιστός συνεργάτης. Και όταν ήρθε η στιγμή της παραίτησης Σαμαρά, μετά τη δεύτερη ήττα του από τον Αλέξη Τσίπρα, ο Μητσοτάκης ξάφνιασε με την υποβολή υποψηφιότητας για πρόεδρος του κόμματος.
Απέναντι στον μεταβατικό πρόεδρο Βαγγέλη Μεϊμαράκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατόρθωσε να υπερισχύσει χάρη στην ανοιχτή υποστήριξη του Αδωνη Γεωργιάδη και την υπόγεια του Αντώνη Σαμαρά. Επαναλήφθηκε, τηρουμένων των αναλογιών, το σκηνικό που είχε φέρει τον ίδιο τον κ. Σαμαρά στην προεδρία με αντίπαλο την Ντόρα Μπακογιάννη.
Και πάλι το αουτσάιντερ αναδείχτηκε νικητής ξεπερνώντας το φαβορί χάρη σε κάποιες απρόσμενες συμμαχίες. Το 2009 ήταν ο κ. Αβραμόπουλος εκείνος που με την απρόσμενη απόσυρσή του από την εκλογική κούρσα έγειρε την πλάστιγγα υπέρ του κ. Σαμαρά. Το 2015 ήταν ο κ. Σαμαράς που άσκησε την εσωκομματική επιρροή του προκειμένου να οδηγηθούμε στην επικράτηση του κ. Μητσοτάκη.
Ως πρώην πρωθυπουργός ο κ. Σαμαράς είχε βέβαια έναν βαρύνοντα ρόλο στη Ν.Δ. κατά τη δεύτερη περίοδο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι εξάλλου αναμενόμενο από πρώην πρωθυπουργούς. Εκεί που πρωτοτύπησε ο κ. Σαμαράς ήταν ότι ανέλαβε εξ ολοκλήρου τη διεύθυνση της νέας μακεδονικής εκστρατείας του κόμματός του, επιδιώκοντας και μια προσωπική ρεβάνς από τον υιό Μητσοτάκη για την αποπομπή του από τον πατέρα Μητσοτάκη το 1992.
Μόλις τέθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το ζήτημα της Συμφωνίας των Πρεσπών, ο κ. Σαμαράς πρωτοστάτησε σε συγκεντρώσεις και συλλαλητήρια που είχαν τόσο ακραίο περιεχόμενο ώστε αρχικά ούτε η Ν.Δ. ούτε η Εκκλησία διανοήθηκαν να ταυτιστούν μ’ αυτά. Στη συνέχεια βέβαια παρασύρθηκαν ακόμα και στελέχη του Κέντρου στη γραμμή της καταγγελίας της Συμφωνίας, αλλά ο κ. Σαμαράς σε όλο αυτό το διάστημα παρέμεινε αδιαφιλονίκητος ηγέτης του νέου εθνικιστικού ρεύματος.
| EUROKINISSI/ ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
Η περίοδος αυτή σημαδεύτηκε από την ομιλία του κ. Σαμαρά στην Ολομέλεια της Βουλής τον περασμένο Ιανουάριο, όπου διατύπωσε μια ολοκληρωμένη και απολύτως ανιστόρητη ιστορικοπολιτική πλατφόρμα για το Μακεδονικό, κάνοντας χρήση ακραίων συνθημάτων («Η Μακεδονία είναι μία και ελληνική») και κερδίζοντας το χειροκρότημα όλων των βουλευτών της Ν.Δ., οι οποίοι τον επευφημούσαν όρθιοι πετώντας στα σκουπίδια τη λεγόμενη «εθνική γραμμή» που το δικό τους κόμμα είχε εισηγηθεί και εν συνεχεία είχε συμφωνήσει με όλες τις δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις (λύση στο Μακεδονικό, με συμφωνία που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό erga omnes για τη γειτονική χώρα).
Αυτή η ομιλία υπήρξε το κρίσιμο σημείο στις σχέσεις Σαμαρά - Μητσοτάκη. Ο τότε αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε αποδεχτεί τον ρόλο του κ. Σαμαρά ως επικεφαλής του μακεδονικού κινήματος της Ν.Δ., είχε μάλιστα βολευτεί με την ιδέα ότι κάποιος άλλος και όχι ο ίδιος επωμιζόταν το καθήκον ανοιχτής σύμπλευσης με την εθνικιστική Ακροδεξιά.
Εκείνο που δεν ήταν βέβαια διατεθειμένος να αποδεχτεί ήταν η εικόνα ενός δεύτερου «αρχηγού» στο κόμμα και μάλιστα εν όψει της επικείμενης εκλογικής μάχης. Η χθεσινή επομένως επιλογή ήταν αναγκαία, για να στερεώσει τη δική του θέση ο σημερινός πρωθυπουργός και να κοντύνει τον προκάτοχό του στην αρχηγία του κόμματος που εμφανιζόταν και ως πιθανός… διάδοχος.
Ενα ιδιότυπο πολιτικό γαϊτανάκι
Υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση που συνοδεύει αυτό το ιδιότυπο πολιτικό γαϊτανάκι. Κάποιοι αναλυτές πιστεύουν ότι η ρήξη έπρεπε να αναμένεται, ενώ κάποιοι άλλοι χαρακτηρίζουν παράδοξη τη συμπόρευση των δύο αντρών, επειδή θεωρούν τον Κυριάκο Μητσοτάκη ακραιφνή νεοφιλελεύθερο και κοσμοπολίτη, ενώ τον Αντώνη Σαμαρά θιασώτη της λαϊκής Δεξιάς και φανατικό εθνικιστή.
Προτού όμως βιαστεί κανείς να συμπεράνει ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο πολιτικών βασίζονταν μόνο σε καιροσκοπικές συμπράξεις και μικροπολιτικές εκτιμήσεις του ενός ή του άλλου, καλό είναι να θυμηθούμε ότι η πολιτική προέλευση και των δύο έχει αξιοσημείωτα κοινά στοιχεία.
Μπορεί ο Αντώνης Σαμαράς να αναδείχτηκε στην αυλή του Ευάγγελου Αβέρωφ ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάτω από το άστρο του πατέρα του και της αδελφής του, αλλά κι οι δυο τους συμμετείχαν στο πιο ακραίο «θινκ τανκ» της Δεξιάς κατά την περίοδο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ. Αρθογραφούσαν και οι δύο στο περιοδικό «Εποπτεία», που ακολουθούσε μια σκληρή νεοφιλελεύθερη, αντικομμουνιστική, φιλοαμερικανική γραμμή.
Εκεί είχε γράψει ο όψιμος εθνικιστής Σαμαράς τα άρθρα υπέρ της συνεργασίας με την Τουρκία, ενώ μιλούσε για την «τουρκική μειονότητα» στη Θράκη που σήμερα δεν θέλει ούτε να ακούσει. Εκεί ήταν που ο κ. Σαμαράς εξέφραζε τον θαυμασμό του για το στρατιωτικό καθεστώς της Τουρκίας, επειδή εφάρμοζε τις υποδείξεις του ΔΝΤ που απέρριπτε το ΠΑΣΟΚ. Στην ίδια γραμμή ήταν κι ο κ. Μητσοτάκης.
Ας μην ξαφνιάζεται λοιπόν κανείς για την κατά καιρούς συμπόρευσή τους. Οπως αποδείχτηκε, τους ενώνουν πολύ περισσότερα από όσα τους χωρίζουν. Μόνο που η θέση για τον αρχηγό είναι μόνο μία στο κόμμα.
