Θηριώδες υπερπλεόνασμα 3,88 δισ. ευρώ στο α΄ τρίμηνο

Οι μήνες και τα τρίμηνα και τα αντίστοιχα Δελτία Εκτέλεσης του προϋπολογισμού αλλάζουν, το αποτέλεσμα και οι λόγοι από τους οποίους προκύπτει αυτό το αποτέλεσμα παραμένουν σταθεροί και αναλλοίωτοι. Οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα -αλλά και για το συνολικό πλεόνασμα του προϋπολογισμού- «καταρρίπτονται» θεαματικά, με αποτέλεσμα να παράγονται συστηματικά υπερπλεονάσματα τα οποία η κυβέρνηση αποδίδει στην πάταξη της φοροδιαφυγής, ενώ τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δεν υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό. Τα αυτά ισχύουν και όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το πρώτο τρίμηνο (Ιανουάριος-Μάρτιος) του 2025. Ο στόχος του προϋπολογισμού του 2025 για το πρωτογενές πλεόνασμα του α’ τριμήνου ήταν 616 εκατ. ευρώ –δηλαδή υψηλό έλλειμμα. Αντ’ αυτού το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε +4.498 εκατ. ευρώ, με υπέρβαση του στόχου κατά 3.882 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε 1,6% του ετήσιου ΑΕΠ (κι όχι του ΑΕΠ του πρώτου τριμήνου).

Αν κάναμε ευθεία αναγωγή στο σύνολο του έτους, το πρωτογενές πλεόνασμα θα ξεπεράσει το 4,5 του ΑΕΠ (σε ταμειακή βάση). Προφανώς μια τέτοια αναγωγή θα ήταν αυθαίρετη, αλλά σε κάθε περίπτωση η δυναμική του πρώτου τριμήνου παραπέμπει σε θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα σε ταμειακή βάση για το σύνολο του έτους. Θυμίζουμε ότι το 2024 το πρωτογενές πλεόνασμα σε ταμειακή βάση ανήλθε σε 3% του ΑΕΠ και στη συνέχεια με τον συνυπολογισμό του ισοζυγίου της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθε σε δημοσιονομική βάση σε 4,8% του ΑΕΠ! Φαίνεται λοιπόν ότι όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού το 2025 ακολουθούνται τα «χνάρια» του 2024.

Ποια φοροδιαφυγή;

Παρ’ όλα αυτά ο κυβερνητικός ισχυρισμός ότι το υπερπλεόνασμα οφείλεται στην πάταξη της φοροδιαφυγής για ακόμα μία φορά δεν επαληθεύεται. Η υποεκτέλεση -δηλαδή οι περικοπές- δαπανών είναι η συνιστώσα του υπερπλεονάσματος με τη μακράν μεγαλύτερη συμβολή. Συγκεκριμένα:

● Η υποεκτέλεση-περικοπές δαπανών το α’ τρίμηνο ανήλθε σε -2.152 εκατ. ευρώ, ενώ η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων (εκεί τεκμαίρεται η πάταξη της φοροδιαφυγής) σε +1.758 εκατ. ευρώ. Οι περικοπές δαπανών συμμετείχαν στην παραγωγή του υπερπλεονάσματος κατά 52%, ενώ η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων κατά 45%. Το υπόλοιπο 3% είναι το θετικό ισοζύγιο των μη φορολογικών εσόδων.

● Δεν πρόκειται για ιδιαιτερότητα του πρώτου τριμήνου του 2025: το ίδιο συνέβη και με την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο σύνολο του 2024.

● Τα στοιχεία είναι ακόμη πιο επιβαρυντικά για τον κυβερνητικό ισχυρισμό, καθώς από την υπέρβαση των φορολογικών εσόδων κατά 1.758 εκατ. ευρώ μόνο 795 εκατ. ευρώ αφορούν φορολογικά έσοδα που σχετίζονται με φοροδιαφυγή: 375 εκατ. ευρώ υπέρβαση του στόχου για τον φόρο εισοδήματος, 365 εκατ. ευρώ υπέρβαση του στόχου για τον ΦΠΑ και 55 εκατ. ευρώ υπέρβαση του στόχου για τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης. Ετσι, από το 45% της συμβολής των φορολογικών υπερεσόδων στο πρωτογενές υπερπλέονασμα, η συμβολή των υπερεσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής πέφτει στο 21%.

Σημειωτέον ότι το 2024 είναι το πρώτο έτος στο οποίο έφεραν αποτέλεσμα τα μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής μέσω της ψηφιοποίησης των συναλλαγών. Το πραγματικό «μέτρημα» της αποτελεσματικότητας της ψηφιοποίησης θα γίνει φέτος –και το πρώτο τρίμηνο δεν υπόσχεται πλουσιοπάροχη «σοδειά»…