Αυξάνουν το χάσμα μεταξύ υπαλλήλων

Μια νέα μισθολογική «κάστα» δημοσίων υπαλλήλων κατόπιν των σχετικών διαγωνιστικών διαδικασιών παραμονή ουσιαστικά των εθνικών εκλογών αποκαλύπτει εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών. Η εγκύκλιος (ΑΔΑ: 6ΦΤΜΗ-9ΛΖ) εκδόθηκε μόλις στις 31 Ιανουαρίου και ήρθε να αποσαφηνίσει το μισθολογικό καθεστώς του νέου ειδικού κλάδου των Π.Ε. (Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης) Επιτελικών Στελεχών, δείχνοντας ότι η κυβερνητική πολιτική για τα μισθολογικά των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι άλλη από τη δημιουργία πολλών «ταχυτήτων» αμοιβών και τη διεύρυνση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ υπαλλήλων.

Τη στιγμή που οι αποδοχές εκατοντάδων χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων παραμένουν «παγωμένες» εδώ και πάνω από μια δεκαετία, οι 350 υπάλληλοι που έχουν επιλεγεί για τις θέσεις των Επιτελικών Στελεχών θα είναι αυτοί που θα έχουν την ταχύτερη μισθολογική εξέλιξη.

Ο κλάδος των Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών συστάθηκε με τον πρώτο κυβερνητικό νόμο και ειδικότερα τα άρθρα 104-108 του ν. 4622/2019 (νόμος περί «Επιτελικού Κράτους»). Προβλέφθηκαν τρεις ειδικότητες για τον συγκεκριμένο ειδικό κλάδο (α. Αναλυτών Δημοσίων Πολιτικών, β. Νομοτεχνών και γ. Αναλυτών Ψηφιακής Πολιτικής). Καθήκον των Επιτελικών Στελεχών είναι, συνοπτικά, να συνδράμουν τα υπουργεία ή την Προεδρία της Κυβέρνησης (μέγαρο Μαξίμου) στη χάραξη και τεκμηρίωση δημόσιων πολιτικών και ακολούθως στην παρακολούθηση της εφαρμογής τους και στην αξιολόγησή τους. Σε κάθε περίπτωση οι σχετικές διατάξεις έμειναν στο «ψυγείο» τρία και κάτι χρόνια.

Τον Σεπτέμβριο του 2022 ο υπουργός Εσωτερικών Μ. Βορίδης παρουσίασε τον τρόπο επιλογής των Επιτελικών Στελεχών και την κατανομή τους σε δημόσιους φορείς. Συμμετοχή για μετάταξη στον ειδικό κλάδο μπορούσαν να δηλώσουν απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) -για το 60% των θέσεων- και προσοντούχοι δημόσιοι υπάλληλοι – για το 40% των θέσεων. Σημειώνεται ότι όταν ο υπουργός ρωτήθηκε από την «Εφ.Συν.» στη διάρκεια σχετικής συνέντευξης Τύπου για το εάν τα Επιτελικά Στελέχη θα έχουν πρόσθετες αμοιβές, απάντησε αρνητικά στην αρχή, όμως στη συνέχεια παραδέχτηκε ότι θα υπάρχουν επιπλέον απολαβές (βλ. «Εφ.Συν.» 2/9/2022: «Με καθυστέρηση η εκπαίδευση για επιτελικά στελέχη»).

Οι -εξ αποστάσεως (online)- γραπτές εξετάσεις με σύστημα πολλαπλών επιλογών για το ποιοι θα καταλάβουν τις νεοσύστατες θέσεις των Επιτελικών Στελεχών ολοκληρώθηκαν προσφάτως (υπό την αιγίδα του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης) και αναδείχτηκαν οι επιτυχόντες. Η διαδικασία δεν συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον τουλάχιστον από πλευράς Αποφοίτων ΕΣΔΔΑ – π.χ. για 46 θέσεις Αναλυτών Ψηφιακής Πολιτικής μόλις 10 υποψήφιοι ήταν απόφοιτοι της Εθνικής Σχολής. Επίκειται το τρίμηνο σεμινάριο επιμόρφωσης και κατάρτισης των Επιτελικών Στελεχών.

Κατόπιν της επιλογής των Επιτελικών Στελεχών λοιπόν το υπουργείο Οικονομικών ήρθε να αποσαφηνίσει το μισθολογικό καθεστώς τους μέσω εγκυκλίου και να ξεδιαλύνει ένα «θολό» τοπίο γύρω από τις αμοιβές τους, αν λάβουμε υπόψη ότι -όπως αναφέρεται στο ίδιο το έγγραφο- η εγκύκλιος εκδόθηκε «με αφορμή σωρεία ερωτημάτων που υποβάλλονται στην υπηρεσία μας».

Αυξήσεις

Επικαλούμενη τον νόμο του «Επιτελικού Κράτους» η εγκύκλιος αναφέρει ότι ως εισαγωγικό μισθολογικό κλιμάκιο (Μ.Κ.) του κλάδου των Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών ορίζεται το 8ο Μ.Κ. της Π.Ε. κατηγορίας του νόμου για το ενιαίο μισθολόγιο (ν.4354/2015), δηλαδή τα 1.505 ευρώ. Από εκεί και πέρα κάθε Μ.Κ. θα προσαυξάνεται κατά 100 ευρώ μέχρι και το 12ο Μ.Κ. το οποίο ισούται με τις μηνιαίες αποδοχές Γενικού Διευθυντή, δηλαδή το ποσό των 2.585 ευρώ το οποίο θα παραμένει σταθερό μέχρι το 12ο Μ.Κ.

Η μισθολογική εξέλιξη δηλαδή των Επιτελικών Στελεχών θα είναι κατά 40% ταχύτερη καθώς ανεβαίνει μισθολογικό κλιμάκιο ένα τέτοιο στέλεχος συγκριτικά με τις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων που διέπονται από το ενιαίο μισθολόγιο, του οποίου τα μισθολογικά κλιμάκια έχουν απόσταση 59 ευρώ το ένα με το άλλο για την κατηγορία Π.Ε. (αναλυτικότερα, βλ. πίνακα). Ουσιαστικά διαμορφώνεται ένα διακριτό «επιτελικό» μισθολόγιο εκτός ενιαίου μισθολογίου.

Η σύσταση του κλάδου των Π.Ε. Επιτελικών Στελεχών δεν έχει επιφέρει ουσιώδεις αλλαγές στη δημόσια διοίκηση, δεδομένου ότι από τη δεκαετία του ‘80 η ΕΣΔΔΑ εκπαιδεύει και παράγει επιτελικά στελέχη – σημειώνεται επιπλέον ότι από τον πρόσφατο γραπτό διαγωνισμό επιλογής Επιτελικών Στελεχών αποκλείστηκαν οι τελευταίες χρονικά σειρές αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ.

Οι σχετικές διατάξεις του νόμου του «Επιτελικού Κράτους» είχαν εξ αρχής δεχτεί κριτική για «προσχηματικές μεταρρυθμίσεις» που θα προκαλέσουν διαιρετικές τομές στο σώμα των δημοσίων υπαλλήλων. Επιπλέον είχαν συνοδευτεί από προβλέψεις/προειδοποιήσεις ότι αρκετοί υπάλληλοι, κυρίως νέοι με θεμιτές φιλοδοξίες, θα ενδιαφερθούν για τις συγκεκριμένες ειδικές θέσεις, θα αναζητήσουν ευκαιρίες επιμόρφωσης και ανέλιξης, αλλά πιθανόν να έρθουν αντιμέτωποι με κενά στρατηγικής στον νέο ρόλο στον οποίο θα κληθούν να αντεπεξέλθουν.

Η συγκυρία εφαρμογής των διατάξεων για τα Επιτελικά Στελέχη δεν συμπίπτει μόνο με την προεκλογική περίοδο, αλλά και με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, Κυρ. Μητσοτάκη, για αλλαγές στο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων από 1ης/1/2024.

Υπενθυμίζεται ότι επί θητείας του στο υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης ο νυν πρωθυπουργός επεξεργαζόταν σενάρια για διεύρυνση της μισθολογικής «ψαλίδας» μεταξύ υπαλλήλων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και κατώτερων εκπαιδευτικών κατηγοριών (δευτεροβάθμιας ή υποχρεωτικής εκπαίδευσης). Φαίνεται ότι το σχέδιο για διαφορετικές μισθολογικές «ταχύτητες» διατηρείται και επεκτείνεται ακόμα και για υπαλλήλους της ίδιας εκπαιδευτικής κατηγορίας.