«Βασίλισσα» της φτώχειας η Κ. Μακεδονία

Φτωχότερα έναντι αυτών της Αττικής αλλά και των άλλων περιφερειών της χώρας παραμένουν τα νοικοκυριά στην Κεντρική Μακεδονία (με πληθυσμό περίπου κατά 50% μικρότερο της περιφέρειας Αττικής, περίπου 1.872.100 άτομα) σύμφωνα και με την πρόσφατη περιφερειακή μελέτη του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (με τίτλο «Εργαζόμενοι και Εργασία στη Κεντρική Μακεδονία: Ανθεκτικότητα, Επισφάλεια και Επαγγέλματα στη μετα-πανδημική εποχή») που παρουσιάστηκε χθες στο περιθώριο της ΔΕΘ, από τους ερευνητές του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ (Κ. Γουρζής και Στ. Γκιάλης) παρουσία και του δημάρχου της Θεσσαλονίκης, Κων. Ζέρβα, ο οποίος εξήρε τη συνεργασία του Δήμου (του μεγαλύτερου εργοδότη της πόλης με 4.000 εργαζόμενους) με το ΙΝΕ.

Σύμφωνα με τη μελέτη, παρά τη βελτίωση των μεταμνημονιακών δεικτών και σε αντίθετη φορά από την εθνική τάση, ο πληθυσμός της Κεντρικής Μακεδονίας που αντιμετωπίζει κίνδυνο φτώχειας αυξάνεται σταθερά. Μάλιστα, τη διετία 2018 - 2020, το ποσοστό σε κίνδυνο φτώχειας άγγιξε το 21,7%, εμφανίζοντας αύξηση 3% σε σύγκριση με το 2018. Το ποσοστό πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας αναμένεται να καταγραφεί αυξημένο και το 2021.

Μάλιστα, είναι χαρακτηριστική η επισήμανση των μελετητών για την περιφέρεια που «είδε τον πληθυσμό φτώχειας να αυξάνεται ακόμη και πριν από την πανδημική κρίση, ενώ στην Αττική και στο σύνολο της χώρας το αντίστοιχο ποσοστό υποχωρούσε».

Σημαντικός παράγοντας για την αύξηση της φτώχειας ήταν η ανεργία, μετά και την εκτεταμένη κατάρρευση στον κλάδο των κατασκευών, όπου, μέσα σε μία δεκαετία, χάθηκε μία στις δύο θέσεις εργασίας, αλλά και η ελεύθερη πτώση του εμπορίου που κατέστρεψε 50.000 θέσεις εργασίας την περίοδο 2009-2014, όταν η καθαρή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε την εξαετία μέχρι το 2018 δεν επέφερε και την ανάκτηση των απωλειών στην απασχόληση.

«Παρά την ευμεγέθη αγορά εργασίας της και τη σημασία του αστικού κέντρου της Θεσσαλονίκης, δεν κατατάσσεται ανάμεσα στις ελληνικές περιφέρειες με υψηλό συνολικό και κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Αντιθέτως, βρίσκεται περίπου στο 80% του εθνικού μέσου και στο 50% του μέσου περιφερειακού ΑΕΠ στην Ε.Ε. το 2019», επισημαίνεται στα συμπεράσματα της μελέτης, η οποία διαπιστώνει ότι η πανδημική κρίση βρήκε την Κεντρική Μακεδονία σε επισφαλή θέση.

Το ΙΝΕ εκτιμά ότι, κατά τη φάση της ανάκαμψης (2014-2019), οι ευέλικτες συμβάσεις ανάγονται σε κεντρική επιλογή για τους εργοδότες. Ωστόσο, η πανδημία φαίνεται να λειτουργεί ανασχετικά όσον αφορά την εξάπλωση αυτών των μορφών απασχόλησης, με τους μισθούς για μερική και προσωρινή απασχόληση σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Στη βιομηχανία και τον δημόσιο τομέα, οι αμοιβές για τη μερική απασχόληση βρίσκονται στον αντίποδα. Ετσι, παρατηρείται μια πόλωση του εργατικού δυναμικού εκεί μεταξύ ενός κεντρικού πυρήνα απασχολούμενων και μιας δεξαμενής - κακοπληρωμένου - ευέλικτου ή/και περιστασιακού προσωπικού. Ο μέσος μισθός υπολείπεται του εθνικού μέσου, καθώς υπολογίστηκε στα 880 ευρώ, με τον μέσο μισθό για τους εργαζόμενους ορισμένου χρόνου να κυμαίνεται στα 650 ευρώ.

Ελεύθερη πτώση κατέγραψε, τη διετία 2018 - 2020, και η αγροτο-βιομηχανική παραγωγή, ενώ την περίοδο 2014 - 2018, μεγεθύνθηκε ο κλάδος υγείας και πρόνοιας κατά 38% και ανάλογη αύξηση, την ίδια περίοδο, παρουσιάζουν οι μεταφορές και ο τομέας της αποθήκευσης.

▶ «Η Ελλάδα έχει τον μεγαλύτερο εβδομαδιαίο χρόνο τυπικής εργασίας σε όλη την Ε.Ε., το δεύτερο υψηλότερο παρατεταμένο ωράριο (από 49 ώρες και άνω) και το υψηλότερο ποσοστό μισθωτών που εργάζονται Σάββατο και Κυριακή. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι η τελευταία νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας θα επιδεινώσει αυτά τα μεγέθη στην αγορά εργασίας, η οποία από άποψη ποιότητας απασχόλησης βρίσκεται στη χειρότερη θέση σχεδόν από όλα τα κράτη - μέλη της Ε.Ε. Η ανάκαμψη της οικονομίας θα εξαρτηθεί μόνο από το εάν ανακάμψει η απασχόληση», Γιάννης Παναγόπουλος, πρόεδρος της ΓΣΕΕ και του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.

▶ «Η οικονομία και η εργασία είναι σε φάση βαθύτερου μετασχηματισμού, στον οποίο συνέβαλε πολύ και η πανδημία. Βασικά στοιχεία των αλλαγών, η κλιματική αλλαγή, η πράσινη οικονομία και η ψηφιακή αλλαγή. Εμείς θεωρούμε ότι αυτός ο μετασχηματισμός δεν είναι ουδέτερος. Εχει πρόσημο. Τα συνδικάτα και το ΙΝΕ οφείλουν να παρεμβαίνουν με κατευθύνσεις, θέσεις τεκμηριωμένες και φιλοσοφία, γιατί αυτός ο μετασχηματισμός πρέπει να είναι δίκαιος, ώστε να έχει όσο γίνεται μικρότερες ανισότητες. Δυστυχώς, αυτό που βλέπουμε είναι ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις και η τελευταία δεν ακολουθεί τη μεταστροφή που επιδεικνύει η Ε.Ε. από τους σκληρούς κανόνες της δεκαετίας 2010-2020», Χρήστος Γούλας, διευθυντής ΙΝΕ/ΓΣΕΕ.