Διακανονισμός-μαμούθ για τα οπιοειδή

Αν ένα φτωχαδάκι κλέψει σήμερα ένα κουλούρι, μια τυρόπιτα ή, άντε το πολύ, κανένα iphone… ψ’ γενιάς καταλήγει με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς το ελαφρυντικό του προτέρου εντίμου βίου πίσω απ’ της φυλακής τα σίδερα. Αντίθετα, όταν ένας επιχειρηματικός κολοσσός, τράπεζα ή μεγαλοματσαράγκας επιχειρηματίας στριμωχτεί από τις δικαστικές αρχές για αρπαχτές, κομπίνες, λαθρεμπόριο και λοιπές «οικονομικές δραστηριότητες» που άπτoνται του ποινικού δικαίου, μπορεί σχεδόν πάντα να τη βγάλει καθαρή διά του εξωδικαστικού διακανονισμού.

Το στρίβειν διά του… εξωδικαστικού επέλεξε και η μεγαλύτερη εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών του κόσμου, η McKinsey & Company, προκειμένου να πετάξει γρήγορα από πάνω της καπνιά και ευθύνες για τον ρόλο της σε ένα από τα μεγαλύτερα επιχειρηματικά εγκλήματα των τελευταίων δεκαετιών στις ΗΠΑ, την κρίση των οπιοειδών.

H McKinsey -σύμβουλος των ισχυρότερων κυβερνήσεων και επιχειρήσεων του κόσμου- συμφώνησε χθες να πληρώσει 573 εκατ. δολάρια σε 47 αμερικανικές Πολιτείες, την Περιφέρεια της Κολούμπια και ακόμα 5 επικράτειες των ΗΠΑ, προκειμένου να αποφύγει πιθανή δίωξή της και παρατεταμένη δυσφήμησή της για τις υπηρεσίες που παρείχε επί 15 συναπτά έτη προς τη φαρμακευτική εταιρεία Purdue Pharma.

H τελευταία, παραγωγός του Oxycontin, συνταγογραφούμενου οπιούχου παυσίπονου που κατέστησε εξαρτημένους τοξικομανείς χιλιάδες ανυποψίαστους Αμερικανούς που απλά πονούσαν, ήταν αυτή από την οποία ξεκίνησε η κρίση οπιοειδών. Εχοντας ως μοναδικό τους σκοπό το κέρδος, η Purdue και η ιδιοκτήτριά της, οικογένεια των δισεκατομμυριούχων Σάκλερ παραπλάνησαν τις Αρχές και εφάρμοσαν μια πρωτοφανή επιθετική πολιτική προώθησης δωροδοκώντας τους γιατρούς προκειμένου να συνταγογραφούν μανιωδώς το Oxycontin.

Το αυξανόμενο ποσοστό συνταγών του αποτέλεσε το πρώτο στάδιο «ενός σπειροειδούς καταρράκτη εθισμών και θανάτων από υπερβολική δόση», ο οποίος με την προσθήκη και άλλων οπιοειδών φαρμάκων και ουσιών, όπως η ηρωίνη και το Fentanyl, που έπεσαν στην αγορά εξελίχθηκε σε τσουνάμι. Το αποτέλεσμα ήταν μεταξύ 1999 και 2018 να πεθάνουν από υπερβολική δόση πάνω από 470.000 Αμερικανοί, ενώ σήμερα πάνω από 100 την ημέρα.

Παρά την πρώτη καταδίκη τους το 2007 για το θανατηφόρο σκεύασμά τους οι Σάκλερς δεν σταμάτησαν. Διασφαλίζοντας τη σιωπή της ελίτ μέσω δωρεών πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων σε μεγάλα μουσεία, Πανεπιστήμια, Ακαδημίες και άλλα πνευματικά ιδρύματα των ΗΠΑ και όλου του κόσμου συνέχισαν να δρουν σαν κοινοί έμποροι ναρκωτικών. Σύμβουλος επί των πωλήσεών τους ήταν η McKinsey.

Ο ρόλος της τελευταίας είχε αποσιωπηθεί για αρκετό καιρό. Αναδύθηκε μόλις πριν από τρεις μήνες χάρη σε νομικά έγγραφα που δημοσιοποιήθηκαν στο πλαίσιο των προσπαθειών της Purdue να έλθει σε συμφωνία διευθέτησης αξιώσεων εναντίον της προ του πτωχευτικού δικαστηρίου.

Συμβουλές

Τα έγγραφα αυτά -emails, βίντεο κ.λπ.- έδειξαν μεταξύ άλλων ότι η McKinsey συνέχισε να συμβουλεύει την Purdue πώς να αυξήσει τις πωλήσεις του Oxycontin ακόμα και όταν η κρίση είχε λάβει μεγάλες διαστάσεις. Το 2013 συγκεκριμένα, όταν η έκταση της επιδημίας των οπιοειδών είχε γίνει ευρέως γνωστή και οι ανησυχίες για τον εθισμό και την εξάρτηση που δημιουργούσαν τα οπιοειδή συνταγογραφούμενα φάρμακα είχαν φτάσει στα ύψη, η McKisney συμβούλευε την Purdue πώς να «υπερφορτώσει» τις πωλήσεις του Oxycontin.

Μεταξύ άλλων, η McKinsey φέρεται να προτρέπει ιατρικούς επισκέπτες και πωλητές της Purdue να εστιάζουν την προσοχή τους σε γιατρούς που ήδη έγραφαν μεγάλους όγκους συνταγών του Oxycontin. Επίσης να προσπαθούν να πείσουν τους γιατρούς να συνταγογραφούν ακόμα πιο ισχυρές δόσεις του φαρμάκου στους ασθενείς που πονούν. Περίπου τρία χρόνια μετά, το 2017, η McKinsey σε παρουσίαση των επιλογών που υπήρχαν για την αύξηση των πωλήσεων φέρεται να προτείνει μεταξύ άλλων στην Purdue την προσφορά εκπτώσεων προς τις εταιρείες διανομής του φαρμάκου για κάθε... υπερβολική δόση που οφείλεται σε χάπια Oxycontin που αυτές είχαν πουλήσει. Κάτι που ο κοινός νους το εκλαμβάνει ως καραμπινάτη δωροδοκία.

Η παρουσίαση αυτή περιελάμβανε ακόμα και προβολές με εκτιμήσεις για το πόσοι πελάτες εταιρειών, όπως η αλυσίδα λιανικού εμπορίου φαρμάκων CVS και η ασφαλιστική Anthem, θα... πέθαιναν ή θα ανέπτυσσαν διαταραχές που οφείλονται στη χρήση οπιοειδών. Στην πρώτη για παράδειγμα η McKinsey προέβλεπε 2.848 «περιστατικά» για το 2019 αποτιμώντας το συνολικό κόστος της Purdue στα 36,9 εκατ. δολάρια, ή αλλιώς έκπτωση 14.810 δολαρίων… το κομμάτι.

Παρότι η McKinsey δεν βρέθηκε αντιμέτωπη με αγωγές και δικαστικές διώξεις, τα εσωτερικά έγγραφά της έδειξαν ότι τα στελέχη της είχαν αρχίσει να ανησυχούν για πιθανές νομικές επιπτώσεις το 2018, όταν η Πολιτεία της Μασαχουσέτης άσκησε αγωγή κατά της Purdue και μάλιστα συζητούσαν για το ενδεχόμενο εξάλειψης των αποδεικτικών στοιχείων.

Εχοντας ανακαλύψει ξανά την ηθική η εταιρεία εξέφρασε μια σπάνια συγγνώμη για τον ρόλο της στις πωλήσεις του Oxycontin.

Ωστόσο άνθρωποι που εθίστηκαν και βούτηξαν στην εξάρτηση αλλά κατάφεραν να βγουν από αυτήν είναι αρκετά σαφείς: «Ηξεραν τι συνέβαινε. Και βρήκαν έναν τρόπο να το ξεπεράσουν, μέσα από αυτό, γύρω από αυτό, έτσι ώστε να απαντούν στα μόνα ερωτήματα που τους απασχολούν: Πώς να βγάλουν χρήματα για τον πελάτη και όταν οι τοίχοι κλείσουν πώς να προστατευτούν».