Πιο... Μπολσονάρο από ποτέ!

O Θεός πρωταγωνίστησε στην εκδήλωση ανακοίνωσης της υποψηφιότητας του Ζαΐρ «Μεσσία» Μπολσονάρο για τη δεύτερη θητεία του στην προεδρία της Βραζιλίας. Με ευαγγελικές προσευχές, ψαλμούς, αλαλαγμούς και επικλήσεις για θεία επιφοίτηση, χιλιάδες υποδέχτηκαν στο Ρίο ντε Ζανέιρο τον ακροδεξιό πρώην λοχία. Οπως τους εκμυστηρεύτηκε, προσεύχεται καθημερινά «για να μη γνωρίσει ο βραζιλιάνικος λαός την οδύνη του κομμουνισμού. Ζητώ δύναμη για να αντισταθούμε και γενναιότητα για να αποφασίσουμε».

Δίνοντας το στίγμα μιας βρόμικης προεκλογικής στρατηγικής βασισμένης στις προσβολές, τη συκοφάντηση και το ψέμα -χωρίς ούτε μία φορά να αναφέρει το όνομα του βασικού του αντιπάλου, του πρώην προέδρου Λούλα ντα Σίλβα- ξεσπάθωσε: «Τίποτα δεν αξίζει μια πλούσια χώρα αν εκλέξει ως πρόεδρο έναν κλέφτη, μεθύστακα, πρώην φυλακισμένο. Δεν είναι επίθεση, είναι μια διαπίστωση».

Η ρητορική του δεν διέφερε πολύ από εκείνη του 2018: πατρίς, θρησκεία, οικογένεια, ασφάλεια και τάξη, αφορισμός των αμβλώσεων και των φεμινιστριών, μάχη κατά του (φαντασιακού) κομμουνιστικού κινδύνου, υποσχέσεις για ψίχουλα στους πιο ευάλωτους, κεραυνούς για τους «απατεώνες» -περιλαμβανομένων των μελών του Ανώτατου Εκλογοδικείου και του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου-, όψιμα εγκώμια προς δεξιούς πολιτικούς που ελπίζει να προσελκύσει έναντι ανταλλαγμάτων.

Αποκαλύπτοντας τα πραγματικά του σχέδια γι’ αυτές τις εκλογές -που όλα δείχνουν πως θα χάσει-, επέλεξε να αναγγείλει τον συνυποψήφιό του για την αντιπροεδρία, τον απόστρατο στρατηγό και πρώην υπουργό του Αμυνας, Βάλτερ Μπράγκα Νιέτο, ως «εκπρόσωπο ενός στρατού που δεν αποδέχεται τη διαφθορά ούτε την απάτη». Υπενθυμίζοντας προς όλες τις κατευθύνσεις πως «ο στρατός είναι με το μέρος μας».

Χάνει ερείσματα και ανησυχεί

Η τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας Quaest στις 3 Αυγούστου φέρει τον Λούλα να προηγείται με 44% έναντι 32% του Μπολσονάρο, που αυτή τη φορά κατεβαίνει ως υποψήφιος του Φιλελεύθερου Κόμματος. Οπως σημειώνει η εταιρεία, υπάρχει μια μείωση της διαφοράς από την προηγούμενη δημοσκόπησή της (45% έναντι 31% αντίστοιχα), αλλά είναι στα όρια του στατιστικού λάθους. Για τον δεύτερο γύρο, η Quaest προβλέπει επικράτηση του Λούλα με 51% έναντι 37% του Μπολσονάρο, με τα λευκά και τα άκυρα να φτάνουν το 9% και τους αναποφάσιστους στο 3%.

Ο Μπολσονάρο έχει κάθε λόγο να ανησυχεί κι αυτό δεν προκύπτει μόνο από όλες τις δημοσκοπήσεις.

Στις 2 Αυγούστου οι τρεις μεγαλύτεροι μιντιακοί όμιλοι της χώρας συνυπέγραψαν κείμενο για την προάσπιση του δημοκρατικού συστήματος, απαιτώντας να γίνει σεβαστό το αποτέλεσμα των εκλογών της 2ας Οκτωβρίου. Και επιβεβαίωσαν πως δεσμεύονται με «τις κυρίαρχες αποφάσεις των αρμόδιων αρχών για τις εκλογές, επικυρωμένες από την Εκλογική Δικαιοσύνη, της οποίας η δράση αναγνωρίζεται διεθνώς». Μια δήλωση που εξόργισε τον Μπολσονάρο, ο οποίος χαρακτήρισε «ξεδιάντροπους» τους συντάκτες του κειμένου.

Λίγες ημέρες πριν, ομάδα νομικών και συνταγματολόγων της Σχολής Δικαίου του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο καλούσε επίσης σε προάσπιση της δημοκρατίας και των θεσμών και σε σεβασμό της δικαστικής εξουσίας, με έμφαση στο εκλογικό σύστημα. Μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα, το περασμένο Σαββατοκύριακο, το μανιφέστο της είχε ξεπεράσει το μισό εκατομμύριο υπογραφές διανοουμένων, νομικών, καλλιτεχνών, πρώην μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου, συνδικάτων, απλών πολιτών, αλλά και της οικονομικής ελίτ της χώρας.

Το πιο ενδιαφέρον είναι ότι ανάμεσα στους υπογράφοντες βρίσκονται εκπρόσωποι των σημαντικότερων επιχειρηματικών ομίλων, οι ιδιοκτήτες της Itaú (της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας) και η πανίσχυρη Ομοσπονδία Βιομηχανιών του Σάο Πάολο (Fiesp), φορείς που στήριξαν την καθαίρεση της πρώην προέδρου Ντίλμα Ρούσεφ το 2016 και εγκωμίασαν το οικονομικό πρόγραμμα του υπουργού Οικονομίας του Μπολσονάρο, Πάολο Γκέντες.

Στο κείμενο καταγγέλλονται οι αβάσιμες και αναπόδεικτες επιθέσεις που αμφισβητούν την αξιοπιστία του εκλογικού συστήματος και τονίζεται πως είναι «απαράδεκτη η υποδαύλιση της βίας και της ρήξης της συνταγματικής τάξης».

Αναφορά και στην πρωτοφανή για μια δημοκρατική πολιτεία κίνηση του Μπολσονάρο να καλέσει κάπου 40 πρεσβευτές για να τους παρουσιάσει τις κατ’ αυτόν αδυναμίες του εκλογικού συστήματος. Προαναγγέλλοντας στην πραγματικότητα το σχέδιό του να μην αναγνωρίσει το αποτέλεσμα των εκλογών, δηλαδή να κάνει πραξικόπημα. Σε μια ωριαία ομιλία δήλωσε ανενδοίαστα ενώπιον διπλωματών γειτονικών κρατών, της Ευρώπης και των ΗΠΑ πως δεν εμπιστεύεται το εκλογικό σύστημα, αμφισβήτησε την αμεροληψία του Ανώτατου Εκλογοδικείου και του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου, επέμεινε πως δεν θα αναγνωρίσει το αποτέλεσμα «εάν δεν μπορεί να ελεγχθεί» και επανέλαβε πως θα πρέπει να κληθεί ο στρατός να εγγυηθεί τη διαφάνεια των αποτελεσμάτων.

HΠΑ, Ισραήλ και Μπολσονάρο

Απαντώντας στην ομιλία του Μπολσονάρο, η πρεσβεία των ΗΠΑ δήλωσε πως «οι βραζιλιάνικες εκλογές έτσι όπως επί χρόνια οργανώνονται και ελέγχονται από τους δημοκρατικούς θεσμούς αποτελούν πρότυπο για τον κόσμο». Ενώ την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Αμυνας των ΗΠΑ, Λόιντ Οστιν, με την ευκαιρία συνόδου κορυφής των ομολόγων του της αμερικανικής ηπείρου στην Μπραζίλια, έστειλε αυστηρό μήνυμα στον Μπολσονάρο, μιλώντας για την αναγκαιότητα οι ένοπλες δυνάμεις της Βραζιλίας να σεβαστούν τη δημοκρατία και να παραμείνει υπό σθεναρό πολιτικό έλεγχο η κυβερνοασφάλεια.

Μια παρέμβαση του στρατού κάθε άλλο παρά απίθανη είναι. Τον Μάιο ο ενημερωτικός ιστότοπος Brasil de Fato αποκάλυψε πως οι η Διοίκηση Κυβερνοάμυνας (ComDCiber) του στρατού υπέγραψε σύμβαση με την ισραηλινή εταιρεία κυβερνοασφάλειας CySource για κατάρτιση στρατιωτικών σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων.

Ο αντεισαγγελέας Λούκας Ρόσα Φουρτάντο της Ομοσπονδιακής Γενικής Εισαγγελίας (MPF), εκτιμώντας πως υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η συμφωνία μπορεί να παρεκκλίνει των υποτιθέμενων στόχων της και να πλήξει την εκλογική διαδικασία, προσέφυγε στο Συμβούλιο Επικρατείας ζητώντας την ακύρωσή της.

Ο επικεφαλής της ComDCiber, στρατηγός Εμπέρ Γκαρσία Πορτέλα, είχε ήδη διοριστεί μέλος της Επιτροπής Διαφάνειας των Εκλογών που σύστησε το Ανώτατο Εκλογοδικείο όταν υπέγραψε τη σχετική σύμβαση τον Μάρτιο και δεν παύει να αναφέρει δήθεν αδυναμίες της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. «Είναι απαράδεκτο η δομή του στρατού να χρησιμοποιείται για να ικανοποιήσει ένα καπρίτσιο του Ζαΐρ Μπολσονάρο», σημείωσε ο Φουρτάντο.

Κακές παρέες

Η CySource ιδρύθηκε από πρώην μέλη των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων και της Μοσάντ και όπως έδειξε η έρευνα του Brasil de Fato, ένα από τα βασικά στελέχη της στη Βραζιλία είναι ο Ελιο Καμπράλ Σαντάνα, απόστρατος στρατιωτικός και πρώην διευθυντής Πληροφορικής της Γενικής Γραμματείας της προεδρίας, δηλαδή του Μπολσονάρο. Τον ίδιο μήνα που παραιτήθηκε από τη θέση του στην προεδρία, ο Σαντάνα εμφανίστηκε ως ένας από τους δύο εκπροσώπους της CySource που υπέγραψε τη συμφωνία με τον στρατό.

Πολλές συμπτώσεις και... μπολσοναρικές διασυνδέσεις για να πειστεί κανείς, όπως επιμένουν μετά τις αποκαλύψεις τόσο ο στρατός όσο και η ισραηλινή εταιρεία, ότι η συμφωνία δεν σχετίζεται με ενδεχόμενες επιθέσεις στην εκλογική διαδικασία.

Χθες, το Συμβούλιο Επικρατείας της χώρας τάχθηκε κατά της ακύρωσης της σχετικής σύμβασης.

Στριμωγμένος από τις δημοσκοπήσεις, από την πλάτη που του έχουν στρέψει οι ισχυροί οικονομικοί κύκλοι και οι εκδοτικοί όμιλοι που συνέβαλαν στην εκλογή του, από την απροθυμία πολλών δεξιών κομμάτων να τον εναγκαλιστούν ξανά, αλλά και από τις κλειστές πόρτες που βρίσκει σε διεθνές επίπεδο, ο Μπολσονάρο απεργάζεται τώρα να συζητηθεί στο Κογκρέσο πρόταση συνταγματικής τροπολογίας που να εξασφαλίζει ειδική ασυλία στους πρώην προέδρους, ορίζοντάς τους ως ισόβιους γερουσιαστές.

Σύμφωνα με δύο υπουργούς του που μίλησαν στη Folha του Σάο Πάολο -ανώνυμα, για ευνόητους λόγους- ο Μπολσονάρο τους εμπιστεύτηκε πως είναι βέβαιος πως αν χάσει στις εκλογές, θα διερευνηθεί και ποινικά, μαζί με τα παιδιά του και άλλα μέλη της οικογένειάς του. Και τους διαβεβαίωσε πως «δεν είναι τόσο αφελής» ώστε να καταλήξει στη φυλακή.

Δεν εξήγησε πώς θα αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο, αφού εναντίον του και εναντίον μελών της οικογένειάς του εκκρεμούν δεκάδες δικαστικές υποθέσεις. Αλλά οι αποκαλύψεις και οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών ρίχνουν φως στις επικίνδυνες μεθοδεύσεις του.