Ευρωπαϊκή αυτονομία α λα γαλλικά

Αποστολή στο Παρίσι

«Η Γαλλία γνωρίζει ότι η Τουρκία χρησιμοποιεί υβριδικά μέσα κατά κρατών-μελών της Ε.Ε. Ως μέλος του ΝΑΤΟ, πιστεύουμε ότι η Τουρκία θα πρέπει να σέβεται το διεθνές δίκαιο. Και είμαστε πολύ προσεκτικοί για να τηρούνται οι κανόνες του».

Είναι η δήλωση υψηλόβαθμου στελέχους της γαλλικής κυβέρνησης, απαντώντας σε ερώτηση της «Εφ.Συν.» για τον ρόλο της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Με τα πρώτα Ραφάλ να έχουν φτάσει στην Ελλάδα, την πρώτη φρεγάτα Μπελαρά να κατασκευάζεται ήδη και την αμυντική συμφωνία Ελλάδας - Γαλλίας σε ισχύ, το ερώτημα ως πού θα μπορούσε να φτάσει η συνδρομή των Παρισίων προς την Αθήνα τίθεται πιο έντονα από ποτέ.

Το υψηλόβαθμο στέλεχος δε θέλησε να απαντήσει με ένα «ναι» ή ένα «όχι» αν η Ελλάδα και η Κύπρος θα μπορούσαν να περιμένουν και στρατιωτική συνδρομή από τη Γαλλία σε περίπτωση που η Τουρκία κινηθεί εναντίον τους, όμως ήταν σαφές ότι τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για τη νέα προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε.

«Η συνεργασία Γαλλίας - Ελλάδας έχει “ανοίξει” και για άλλες χώρες. Είμαστε εκεί, κάνουμε κοινές ασκήσεις και αποστολές με τους Έλληνες, η συνεργασία είναι πολύ στενή, ιδιαίτερα μετά την ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο», είπε. Ο σκοπός και το μήνυμα αυτών των συνεργασιών, πρόσθεσε, είναι ότι «και ο θαλάσσιος χώρος πρέπει να κυβερνάται από το διεθνές δίκαιο και την αρχή της ελεύθερης διέλευσης σε διεθνή ύδατα, καθώς η θάλασσα δεν αποτελεί ιδιοκτησία ενός κράτους».

Η υψηλόβαθμη πηγή, άλλωστε, αποκάλυψε ότι την επόμενη εβδομάδα η υπουργός Άμυνας της Γαλλίας, Φλοράνς Παρλί, θα μεταβεί με τον Έλληνα ομόλογό της στα ναυπηγεία Λοριάν, όπου κατασκευάζεται η πρώτη φρεγάτα, προκειμένου να διαπιστώσουν την πορεία των εργασιών.

Στο καθιερωμένο ταξίδι των διαπιστευμένων δημοσιογράφων από τις Βρυξέλλες στην πρωτεύουσα της προεδρεύουσας χώρας στην Ε.Ε. –εν προκειμένω στο Παρίσι–, η «Εφ.Συν.» είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από πρώτο χέρι το σκεπτικό πίσω από τις αποφάσεις της γαλλικής προεδρίας. Κατά τη διάρκεια της τριήμερης επίσκεψης πραγματοποιήθηκαν επαφές με ανώτερους αξιωματούχους κάθε τομέα πολιτικής, από την οικονομία μέχρι την οικολογική μετάβαση και από την εξωτερική πολιτική έως τα θέματα υγείας. Και παρ’ όλο που δεν έχουν όλα άμεση σχέση με την Ελλάδα, το πλαίσιο που θέτει η γαλλική προεδρία θα επηρεάσει σημαντικά τις εξελίξεις στην Ευρώπη.

Το βασικότερο ζήτημα της Ε.Ε., ως πρώτη κοινή πρόκληση, θα είναι η αναχαίτιση και το τέλος της πανδημίας. Το σήμα που στέλνει ο… προεκλογικός Μακρόν στη χώρα του, αλλά και στην Ευρώπη, είναι η αυστηροποίηση των κανόνων για τους ανεμβολίαστους. Οι δηλώσεις του έχουν ήδη «τσαντίσει» τους Γάλλους και πολλοί έχουν αρχίσει να δυσφορούν όχι μόνο για τα μέτρα, αλλά κυρίως για το ύφος του. Όμως, αυτό είναι το δόγμα της γαλλικής κυβέρνησης που υποστηρίζει ότι «η ελευθερία να μην εμβολιαστεί κανείς σταματά εκεί που ξεκινά η ελευθερία των άλλων» και πως «η άρνηση του εμβολιασμού όχι μόνο θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των άλλων, αλλά περιορίζει την ελευθερία των άλλων».

Φυσικά, η Ε.Ε. δεν αναμένεται να καταστήσει ποτέ υποχρεωτικό τον εμβολιασμό – δεν το επιτρέπει ούτε η νοοτροπία της ούτε και οι Συνθήκες. Ωστόσο, πλέον, με τον Μακρόν στο τιμόνι του Συμβουλίου –τουλάχιστον ως τον Απρίλιο, που θα πραγματοποιηθούν οι εκλογές στη Γαλλία– η αντιμετώπιση της πανδημίας θα συνοδεύεται με πιο αυστηρή «γραμμή» από τα κράτη-μέλη.

Παράλληλα με την αντιμετώπιση της πανδημίας, τα θέματα εξωτερικής πολιτικής, αλλά τελικά και του γεωστρατηγικού ρόλου της Ε.Ε., είναι σε πλήρη εξέλιξη. Η Γαλλία καλείται να αποκαταστήσει τη σημασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον κόσμο, από την Ουκρανία και το Καζακστάν μέχρι τον Ινδο-Ειρηνικό. Το Παρίσι τάσσεται υπέρ του διαλόγου με τη Ρωσία, καθώς και της στενής συνεργασίας με την Αμερική, ωστόσο επιμένει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να μπορεί να σταθεί μόνη της στις προκλήσεις. Ο όρος «ευρωπαϊκή κυριαρχία» θα ακουστεί εκατοντάδες χιλιάδες φορές από τα χείλη των Γάλλων υπουργών.

Ακόμα ένα μεγάλο ζήτημα αποτελεί αυτό που εύκολα θα μπορούσε να ονομάσει κανείς ενεργειακό, αλλά στην πραγματικότητα συμπεριλαμβάνει τις αποφάσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την ενεργειακή αυτονομία της Ευρώπης και την οικονομική κατάσταση των Ευρωπαίων.

Εδώ εντάσσεται και η ταξινόμηση της πυρηνικής ενέργειας και του φυσικού αερίου ως «πράσινων» μεταβατικών μορφών ενέργειας, θέμα για το οποίο το Παρίσι δεν κάνει ούτε ένα βήμα πίσω. Οι αυξημένοι λογαριασμοί ρεύματος και η αύξηση του πληθωρισμού αποτελούν «πονοκέφαλο» για τη γαλλική προεδρία. Επίσης, σε σχέση με την προσπάθεια για απαλλαγή από τη χρήση του άνθρακα, η Γαλλία θα πιέσει για συμφωνία σχετικά με τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, θέτοντας επίσης στόχους για μείωση των ανθρακούχων εκπομπών στις μεταφορές.

Μεγάλη έμφαση θα δοθεί και στη ρύθμιση της ψηφιακής αγοράς, όσο και του περιεχόμενου στις ψηφιακές πλατφόρμες. Υψηλόβαθμο στέλεχος της γαλλικής κυβέρνησης έκανε λόγο για τη δημιουργία ενός «πραγματικά ευρωπαϊκού μοντέλου», πολύ διαφορετικού από αυτό που υπάρχει ήδη από τις ΗΠΑ.

Επίσης, πρόθεση της γαλλικής προεδρίας είναι στους επόμενους έξι μήνες να τεθούν τα θεμέλια για μια πραγματική πρωτογενή παραγωγή βασικών βιομηχανικών αγαθών στην Ευρώπη, όπως τα μικροτσίπς, κάτι που θα φέρει πιο κοντά την Ε.Ε. στην αυτονομία της.

Όπως επανειλημμένως έχει γράψει η «Εφ.Συν.», η υπογράμμιση των θεμάτων ασφάλειας είναι δεδομένη για τη Γαλλία. Άτυπες συναντήσεις των υπουργών Άμυνας και Εξωτερικών θα πραγματοποιηθούν στη γαλλική πόλη Βρέστη αυτή την εβδομάδα –12 με 14 Ιανουαρίου–, ενώ ακολουθούν η σύνοδος Αφρικανικής Ένωσης - Ε.Ε. τον Φεβρουάριο, η οποία θα αγγίξει μεταξύ άλλων θέματα μετανάστευσης και κινητικότητας, και η άτυπη σύνοδος κορυφής τον Μάρτιο για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης και αυτονομίας της Ευρώπης.