Αντιπροσφυγικός πόλεμος υπό το βλέμμα της Ε.Ε.

Σαν να μην ήταν αρκετή η ανάπτυξη επιπλέον στρατιωτών και η ανέγερση αντιπροσφυγικού συρμάτινου φράχτη κατά μήκος της μεθορίου της με τη Λευκορωσία, η Πολωνία βιώνει τώρα και την πρώτη κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης στα σύνορά της από την εποχή της πτώσης του κομμουνισμού.

Δύο περιοχές που συνορεύουν με τη λευκορωσική επικράτεια τέθηκαν από τα τέλη της περασμένης εβδομάδας σε ειδικό καθεστώς, το οποίο προβλέπει μεταξύ άλλων απαγόρευση συναθροίσεων και περιορισμό κυκλοφορίας σε ακτίνα τριών χλμ. για 30 μέρες τουλάχιστον. «Η ατμόσφαιρα είναι γενικά βίαιη, υπάρχουν ένστολοι και ένοπλοι άντρες παντού. Μου θυμίζει πόλεμο», έλεγε στο Reuters η Μάρτα Αννα Κούρτσινιεκ, κάτοικος της μεθοριακής πολωνικής κωμόπολης Κρίνκι.

Αφορμή για το πολεμικό κλίμα; Τόσο η Πολωνία, όσο και η Λιθουανία κι η Λετονία -οι τρεις χώρες της Ε.Ε. που συνορεύουν με τη Λευκορωσία, με τη μεθόριό τους να αποτελεί τμήμα των περιβόητων, δρακόντεια φυλασσόμενων πια, εξωτερικών συνόρων του ευρωπαϊκού μπλοκ- κατηγορούν τον Λευκορώσο δικτάτορα Αλεξάντερ Λουκασένκο ότι εργαλειοποιεί και προωθεί σκόπιμα στα εδάφη τους πρόσφυγες και μετανάστες από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Συρία και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, στο πλαίσιο «υβριδικού πολέμου» που εξαπέλυσε σε αντίποινα για τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Ε.Ε. σε βάρος του αυταρχικού του καθεστώτος. Λιθουανία και Λετονία κήρυξαν επίσης κατάσταση έκτακτης ανάγκης το καλοκαίρι, ενώ η πρώτη υψώνει κι αυτή συρμάτινο τείχος στα σύνορά της με τη Λευκορωσία, έχοντας λάβει μάλιστα τις ευλογίες της Ευρωπαίας επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων Ιλβα Γιόχανσον.

Η στάση της Ευρώπης

Την «αλληλεγγύη» των υπουργών Εξωτερικών της Ε.Ε. στα τρία κράτη-μέλη εξέφρασε την Παρασκευή ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας. «Είμαστε έτοιμοι να λάβουμε όλα τα μέτρα για να τις υποστηρίξουμε, αν η κατάσταση συνεχίσει να χειροτερεύει», τόνισε ο Ζοζέπ Μπορέλ, καταδικάζοντας την «κυνική» εκμετάλλευση από τη Λευκορωσία «μεταναστών και προσφύγων, ώστε να προκληθεί τεχνητή πίεση στα ανατολικά σύνορά μας».

Οι δηλώσεις εντάσσονται στη γενικότερη ξενοφοβία και διακαή επιθυμία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να αποτρέψουν πάση θυσία την είσοδο στην Ε.Ε. προσφύγων και από το Αφγανιστάν, που γίνονται πιόνια και θύματα γεωπολιτικών παιχνιδιών ακόμα και την ώρα που η πατρίδα τους έχει ξαναπέσει στον βάρβαρο ζυγό των Ταλιμπάν.

«Ενόσω χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες έχουν επαναπροωθηθεί ή τοποθετηθεί σε κλειστά κέντρα, στο επίκεντρο έχει βρεθεί μια ομάδα σχεδόν 30 ανθρώπων που έχουν αποκλειστεί για βδομάδες στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας», μετέδιδε χθες το Associated Press. Πρόκειται για 32 Αφγανούς -γυναίκες, άντρες κι ένα 15χρονο- που βρίσκονται εδώ και έναν μήνα περίπου σε μια «καφκική κατάσταση», εγκλωβισμένοι σε μια λασπώδη λωρίδα στην ουδέτερη ζώνη μεταξύ Πολωνίας και Λευκορωσίας χωρίς εφόδια και στέγη και χωρίς να τους επιτρέπεται να εισέλθουν σε πολωνικό έδαφος για να αιτηθούν άσυλο.

Σε αντίστοιχες συνθήκες έχει παγιδευτεί και μια ομάδα Ιρακινών Κούρδων στη μεθόριο Λετονίας-Λευκορωσίας. «Η παράταση της απαράδεκτης αυτής κατάστασης αποτελεί σοβαρή απειλή για τις ζωές και την υγεία των προσφύγων και μεταναστών», κατήγγειλε χθες ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, στηλιτεύοντας το γεγονός πως οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζουν «εξαιρετικά δριμείες συνθήκες, με περιορισμένη πρόσβαση σε πόσιμο νερό και τροφή, ιατρική βοήθεια, υποδομές υγιεινής και καταφύγιο».

Στο ζήτημα είχε παρέμβει πρόσφατα και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αξιώνοντας μεν από Πολωνία και Λετονία να παράσχουν τα αναγκαία στους εγκλωβισμένους, διευκρινίζοντας όμως ότι δεν ζητά να τους αφήσουν να μπουν στην επικράτειά τους. Δηλωτικός της άσπλαχνης στάσης της υπερσυντηρητικής εθνικιστικής κυβέρνησης της Πολωνίας ο χθεσινός ισχυρισμός του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι πως στους παγιδευμένους διοχετεύονται τρόφιμα και χρήματα από λευκορωσικές δυνάμεις ασφαλείας. Σε σχετικές φωτογραφίες ωστόσο, που δημοσιοποίησαν χθες οι ίδιες οι πολωνικές αρχές, μάλλον διακρίνονται αξιωματούχοι του... Ερυθρού Σταυρού της Λευκορωσίας, όπως παρατηρούσε το A.P.

Το αντιπροσφυγικό όνειδος στην Ε.Ε. -ιδίως σε βάρος Αφγανών επίδοξων αιτούντων άσυλο- δεν σταματά εδώ. Πρόσφατο ρεπορτάζ της Guardian επικαλούνταν μαρτυρίες θυμάτων και έκθεση του Δανέζικου Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες, που τεκμηριώνουν περίπου 60 παράνομες επαναπροωθήσεις αφγανικών οικογενειών από την Κροατία -μέλος της Ε.Ε.- στη Βοσνία, μόνο το διάστημα 16-29 Αυγούστου φέτος.

Καταγγέλλεται πως συνοδεύτηκαν από κλοπές και καταστροφές των λιγοστών τους υπαρχόντων, βάναυση συμπεριφορά, εξευτελιστική μεταχείριση. Παράλληλα «εκατοντάδες αφγανικές οικογένειες έχουν μπλοκαριστεί στα σύνορα Κροατίας-Βοσνίας», ζώντας «με τα παιδιά τους σε εγκαταλελειμμένα κτίρια χωρίς νερό και ηλεκτρισμό». Επιβεβαιώνεται λοιπόν, ξανά και ξανά, πως το βαρέλι της απανθρωπιάς δεν έχει πάτο.