Αναφορά στην Κομισιόν για ελλιπή προστασία των περιοχών Natura

Με τη διαπίστωση πως ελάχιστη πρόοδος έχει σημειωθεί για την ουσιαστική προστασία των περιοχών Natura 2000, το WWF Ελλάς απέστειλε σχετική αναφορά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου η χώρα μας να προβεί επιτέλους στις αναγκαίες ενέργειες για την προστασία των μοναδικών αυτών περιοχών.

Η αναφορά στην Κομισιόν από το WWF γίνεται καθώς συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης (ΔΕΕ) κατά της Ελλάδας για μη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από την ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις περιοχές Natura.

Συγκεκριμένα, στις 17 Δεκεμβρίου 2020, το ΔΕΕ καταδίκασε την Ελλάδα για μη συμμόρφωση με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους, καθώς η χώρα μας δεν καθόρισε ως όφειλε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας (έως το 2012) τους κατάλληλους στόχους διατήρησης και τα αναγκαία μέτρα διατήρησης για τις προστατευόμενες περιοχές του δικτύου Natura στην Ελλάδα.

Μάλιστα, η καταδικαστική αυτή απόφαση του ΔΕΕ αφορούσε το σύνολο της χώρας και όχι συγκεκριμένες περιοχές ή είδη, αποδεικνύοντας τη γενικευμένη αδυναμία της Ελλάδας να προστατεύσει σημαντικά και ευαίσθητα οικοσυστήματα.

Μέσα από την αναφορά, το WWF αναδεικνύει το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες για να συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου, καλώντας παράλληλα την Ε.Ε. να αναλάβει άμεσα δράση, προκειμένου να διασφαλιστούν η προστασία και η νομιμότητα για κάθε δραστηριότητα που συντελείται μέσα στις περιοχές Natura της χώρας.

Από τη δημιουργία του δικτύου Natura στην Ελλάδα, εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, οι ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η χώρα μας έχουν αποσπασματικό χαρακτήρα, αφήνοντας ουσιαστικά τους πολύτιμους αυτούς πυρήνες βιοποικιλότητας εντελώς απροστάτευτους.

Ελάχιστες από τις περιοχές αυτές έχουν κάποιο προστατευτικό καθεστώς, ενώ τα θεσμοθετημένα μέτρα, όπως έκρινε το ΔΕΕ στην απόφασή του τον Δεκέμβριο του 2020, είναι ελλιπή και ανεπαρκή και δεν είναι σύμφωνα με τις επιταγές της ευρωπαϊκής οδηγίας, επισημαίνει το WWF.

Μάλιστα, η απόφαση του ΔΕΕ δεν ήταν η πρώτη καταδικαστική απόφαση κατά της Ελλάδας για ελλιπή προστασία οικοτόπων και ειδών στο πλαίσιο της οδηγίας για τους οικοτόπους. Είχαν προηγηθεί αρκετές άλλες καταδικαστικές αποφάσεις για συγκεκριμένες περιοχές (Ζάκυνθος το 2002 και το 2012, Κυπαρισσιακός κόλπος το 2016, λίμνη Κορώνεια το 2011), αλλά και για συγκεκριμένα είδη (όπως για την οχιά στη Μήλο το 2006).

Ωστόσο, η απόφαση του Δεκεμβρίου 2020 αφορούσε το σύνολο της χώρας, καταδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο τις χρόνιες παθογένειες και τα συστηματικά κενά στο εγχώριο σύστημα που καθιστούν την Ελλάδα αδύναμη στο να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις υποχρεώσεις της για ορθή προστασία των μοναδικών αυτών περιοχών και εν τέλει για προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Τα προηγούμενα χρόνια, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) εκκίνησε κάποιες διαδικασίες για τη λήψη μέτρων, όπως το έργο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών που θα οδηγήσει στην έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura, αλλά το έργο αυτό σημειώνει σημαντικές καθυστερήσεις και προβλήματα και είναι αμφίβολο πώς και πότε θα ολοκληρωθεί.

Σε κάθε περίπτωση, οι ενέργειες της Ελλάδας για συμμόρφωση με την απόφαση του Δικαστηρίου είναι ανεπαρκείς και ελλιπείς, ενώ πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες του ΥΠΕΝ (όπως π.χ. ο περιβαλλοντικός νόμος 4685/2020 και η πρόβλεψη για τη δημιουργία υπο-περιοχών προστασίας εντός των περιοχών Natura 2000 στον ν.4782/2021) είναι αντίθετες με την οδηγία για τους οικοτόπους και οδηγούν προς τη λάθος κατεύθυνση.

Το WWF με την αναφορά του καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προβεί στις απαιτούμενες ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει ότι η χώρα μας θα προχωρήσει άμεσα στον καθορισμό των στόχων διατήρησης για τους προστατευόμενους οικοτόπους και είδη στις περιοχές Natura και στην έκδοση προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισης για αυτές τις περιοχές που θα περιλαμβάνουν κατάλληλα και αναγκαία μέτρα για την προστασία ειδών και οικοτόπων. «Η μη συμμόρφωση της Ελλάδας με την οδηγία για τους οικοτόπους και την απόφαση του Δικαστηρίου εκθέτει τη χώρα μας σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο και θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου της οδηγίας για την προστασία της βιοποικιλότητας», τονίζει το WWF.