Στα δικαστήρια για διάνοιξη δρόμου στο Μπλε Λιμανάκι

Στο όνομα της αποκατάστασης των ζημιών από τη φονική πυρκαγιά της 23/7/2018 και με πρόσχημα τη διάνοιξη πρόσβασης για ΑΜΕΑ, χωρίς καμία περιβαλλοντική αδειοδότηση και σωρεία παρανομιών, διανοίγεται τσιμεντένιος δρόμος κατά μήκος ρέματος και μέχρι την ακτή στο Μπλε Λιμανάκι Ραφήνας που είχε καεί σχεδόν στο σύνολό του από τη φωτιά.

Οι εργασίες διάνοιξης και κατασκευής τσιμεντένιου δρόμου μήκους 133 μέτρων και πλάτους 2,5 μέτρων στο Μπλε Λιμανάκι και εντός της Χερσαίας Ζώνης Λιμένος (ΧΖΛ) Ραφήνας, που αποτελεί κοινόχρηστη έκταση κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, της οποίας τη χρήση και εκμετάλλευση έχει ο Οργανισμός Λιμένος Ραφήνας, ξεκίνησαν με μπουλντόζες στις 29 Οκτωβρίου.

Η διάνοιξη του δρόμου από το ανατολικό πεζοδρόμιο της οδού Καβουνίδου προς τη θάλασσα, παράλληλα με το ρέμα που εκβάλει στο Κόκκινο Λιμανάκι και εγκάρσια σε αυτό, είχε αποτέλεσμα την καταστροφή της γεωμορφολογίας του τοπίου και μεγάλου μέρους της χλωρίδας και τη διατάραξη του οικοσύστηματος του ρέματος και της ακτής. Μεγάλος όγκος των χωμάτων έχει απορριφθεί πολύ κοντά στην κοίτη του ρέματος.

Το έργο «Αποκατάσταση ζημιών των οδικών υποδομών και των συνοδών τους υδραυλικών έργων του Δήμου Ραφήνας – Πικερμίου Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, που επλήγη από τη φυσική καταστροφή της 23/7/2018» υλοποιείται από το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών με ανάδοχο την εταιρεία Intrakat. Τα επιμέρους έργα που εντάχθηκαν σε αυτό υποδείχτηκαν από τον Δήμο Ραφήνας - Πικερμίου, προσδιορίστηκαν από κοινού από τον δήμο και το υπουργείο και εγκρίθηκαν από τον Οργανισμό Λιμένος Ραφήνας.

Μεταξύ αυτών εντάχθηκε και η «διάνοιξη διαδρόμου ήπιας μετακίνησης - διαφυγής ΑμεΑ στην παραλία Μπλε Λιμανάκι» με το επιχείρημα ότι αποσκοπεί στην προσπελασιμότητα της παραλίας Μπλε Λιμανάκι για τους πολίτες ΑμεΑ καθώς οι προσβάσεις από την οδό Καβουνίδου και την Παύλου Μελά έχουν μεγάλες κατά μήκος κλίσεις ή σκάλες. Το έργο δεν έχει περιβαλλοντική αδειοδότηση κατά παράβαση του σχετικού νόμου και της ευρωπαϊκής Οδηγίας σχετικά με την εκτίμηση των επιπτώσεων έργων στο περιβάλλον.

Κατά της παράνομης κατασκευής του δρόμου στράφηκαν τρεις κάτοικοι της περιοχής που κατέθεσαν ασφαλιστικά μέτρα και προσέφυγαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, όπου αιτήθηκαν την έκδοση προσωρινής διαταγής διακοπής εργασιών, προκειμένου να απαγορευθεί η συνέχισή τους έως την εκδίκαση των ασφαλιστικών. Οπως υποστηρίζουν, η διάνοιξη του δρόμου εκφεύγει του σκοπού σε ό,τι αφορά την αποκατάσταση βλαβών στο οδικό δίκτυο κ.λπ. λόγω της πυρκαγιάς, γιατί στην προκειμένη δεν πρόκειται για επισκευή υπάρχουσας οδού που ζημιώθηκε από τις πυρκαγιές, αλλά για διάνοιξη νέας τσιμεντένιας οδού και με εγκάρσια επικάλυψη του υπάρχοντος ρέματος.

Η χρήση του όρου «διάδρομος διαφυγής ΑΜΕΑ» στον τίτλο του έργου έγινε προσχηματικά προκειμένου να επιτευχθεί η ένταξή του στην προγραμματική σύμβαση και να εξαιρεθεί από την υποχρέωση περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, αναφέρουν οι κάτοικοι. Και, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, τονίζουν ότι δεν είναι αντίθετοι στην πλήρη προσβασιμότητα των ΑμεΑ στο Μπλε Λιμανάκι, όπως και κάθε άλλη παραλία, πλην όμως η πρόσβαση αυτή θα πρέπει να διασφαλίζεται με το μικρότερο δυνατό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Στην προκειμένη περίπτωση, αντί της δραστικότατης επέμβασης στο φυσικό περιβάλλον που επελέγη με το επίμαχο έργο και οδηγεί σε περιβαλλοντική υποβάθμιση, θα έπρεπε να εξεταστούν εναλλακτικές λύσεις, όπως η κατάλληλη διαμόρφωση της υπάρχουσας τσιμεντένιας σκάλας επί της επικείμενης οδού Παύλου Μελά και η τοποθέτηση σε αυτήν ειδικού μηχανολογικού εξοπλισμού για τη μεταφορά των αμαξιδίων ΑμεΑ ή άλλες εναλλακτικές λύσεις στο πλαίσιο της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων οι οποίες όμως δεν εξετάστηκαν, αναφέρουν.

Παραβάσεις

Τη Δευτέρα 8/11 συζητήθηκε στο Μονομελές Πρωτοδικείο η αίτηση των τριών κατοίκων. Κατά τη συζήτηση της υπόθεσης άσκησαν πρόσθετη παρέμβαση υπέρ των αιτούντων 76 κάτοικοι και ιδιοκτήτες ακινήτων στη Ραφήνα, διαμαρτυρόμενοι γι’ αυτή την περιβαλλοντική καταστροφή. Οπως αποδείχθηκε, για τη διάνοιξη του δρόμου δεν είχαν προηγηθεί οι απαιτούμενες από τον νόμο διαδικασίες:

● Ο έλεγχος της συμβατότητας των τεχνικών μελετών με το εγκεκριμένο master plan Λιμένος Ραφήνας του 2004.

● Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.

● Απόφαση του υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, η οποία επέχει θέση άδειας κατασκευής του έργου μέσα στη ΧΖΛ.

● Κοινοποίηση της άδειας του υπουργού στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Ραφήνας για την έναρξη εργασιών.

● Παραχώρηση της χρήσης του χώρου για την εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου από τον Οργανισμό Λιμένος Ραφήνας στον Δήμο Ραφήνας - Πικερμίου.

Το αίτημα για προσωρινή διαταγή διακοπής των εργασιών απορρίφθηκε, καθώς κρίθηκε ότι δεν συντρέχει κατεπείγων κίνδυνος συνέχισης των έργων. Κι αυτό διότι, αν και με καθυστέρηση, ήδη από το μεσημέρι της Παρασκευής 5/11 το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ραφήνας επιλήφθηκε, διενεργώντας αυτοψία και συντάσσοντας δικογραφία για παράνομη επέμβαση στη ΧΖΛ και στον αιγιαλό με αποτέλεσμα έκτοτε να έχουν διακοπεί οι εργασίες. Η δε εκδίκαση της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων προσδιορίστηκε για τις 12/1/2022. Ωστόσο, ανεξάρτητα της απόρριψης της προσωρινής διαταγής για τυπικούς λόγους, οποιαδήποτε συνέχιση των εργασιών μέσα στη ΧΖΛ αποτελεί παράνομη πράξη που διώκεται με την αυτόφωρη διαδικασία, κατόπιν σχετικής αναφοράς οποιουδήποτε πολίτη στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Ραφήνας.

Εξάλλου, για την επιχειρούμενη αυτή περιβαλλοντική καταστροφή έχει ασκηθεί μηνυτήρια αναφορά κατά παντός υπευθύνου από τις 5/11/2021, ενώ έχει γίνει καταγγελία προς τους υπουργούς Επικρατείας και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Καταγγελία έχει γίνει και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για κατάφωρη παραβίαση του ενωσιακού δικαίου του περιβάλλοντος που θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαδικασία παράβασης κατά της Ελλάδας.