Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη;

Τις τελευταίες μέρες έχει βρεθεί ή έχει κατασκευαστεί ο ένοχος για το μπαράζ πυρκαγιών: τα ακαθάριστα-καθαρισμένα οικόπεδα ή, μάλλον, για να το θέσουμε πιο σωστά, τα υπολείμματα από τα οικόπεδα που καθαρίζονται αλλά στοιβάζονται ακριβώς απέξω, σε δρόμους ή διάφορα άλλα σημεία ημιαστικών και περιαστικών περιοχών. Τα κλαδιά, τα ξερόχορτα αλλά και τα άλλα μπάζα ακόμα και από ανακαινίσεις σπιτιών που κάποιοι βρίσκουν ευκαιρία να βγάλουν χρησιμεύουν σαν το καλύτερο προσάναμμα σε περίπτωση εκδήλωσης οποιασδήποτε πυρκαγιάς και προκαλούν τον τρόμο στους κατοίκους και τους περιοίκους.

Η «Εφ.Συν.» πραγματοποίησε το τριήμερο ένα μίνι οδοιπορικό σε Ντράφι, Νέα Μάκρη, Πόρτο Ράφτη και Ωρωπό. Οι εικόνες δυστυχώς μιλάνε από μόνες τους. Ολόκληροι δρόμοι ή οικόπεδα μετατρέπονται σε αυτοσχέδιες χωματερές, περιμένοντας απλώς μια σπίθα, ακόμα κι από ένα τσιγάρο, με τους κατοίκους να επαναλαμβάνουν μονότονα τη λέξη «Μάτι», που έχει χαράξει το συλλογικό υποσυνείδητο.

Πέντε δήμαρχοι από την Ανατολική Αττική έστειλαν επιστολή στον περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά ζητώντας βοήθεια, και ο αρμόδιος υπουργός Βασίλης Κικίλιας είπε την Κυριακή ότι καλώς έγιναν οι καθαρισμοί, καλώς οι δήμοι ζητούν βοήθεια και «θα το δούμε (σ.σ. πότε όμως;) με το υπουργείο Εσωτερικών τι θα κάνουμε»... Ας θυμίσουμε και ότι κάποτε τα κλαδέματα από τα σπασμένα δέντρα στις χιονοθύελλες του 2021 και 2022 έμεναν στον... φυσικό τους χώρο μέχρι το καλοκαίρι.. Και τότε επιτελικό κράτος είχαμε!

Ας αφήσουμε όμως τα οικόπεδα και ας θυμίσουμε και μερικά πιο ουσιαστικά ερωτήματα.

1. Σε τι ποσοστό έχουν προχωρήσει οι καθαρισμοί δασών από τα προγράμματα Antinero I και ΙΙ; Το ότι βρίσκονται συνεχώς εν εξελίξει και προκηρύσσονται νέοι διαγωνισμοί για το Antinero III δεν αποτελεί επαρκή απάντηση.

2. Είναι αποτελεσματικό το «νέο» δόγμα δασοπυρόσβεσης που τόσο διαφήμισαν ο Βασίλης Κικίλιας και οι συν αυτώ;

Μάλλον όχι, γιατί και πάλι εστιάζουμε απλώς στη γρήγορη κινητοποίηση χωρίς όλα τα απαραίτητα μέσα. Ας αναλογιστούμε τι διασπορά πυροσβεστικών δυνάμεων υπήρξε την Παρασκευή με τη μισή Πελοπόννησο να καίγεται και απειλητικές πυρκαγιές να ξεσπούν συνέχεια. Οποιοδήποτε νέο δόγμα πρέπει να περιλαμβάνει την πρόληψη.

3. Αρκεί ο κανονισμός πυροπροστασίας, οι μελέτες, η επίκληση στην ατομική ευθύνη και ο «μπαμπούλας» των προστίμων για να αλλάξουν τα πράγματα; Σε καμία περίπτωση. Φέτος έχει δημιουργηθεί ξανά ένα μπάχαλο, πολλά από τα μέτρα, όπως οι μελέτες, μοιάζουν «εισπρακτικά» και ο δρόμος προς την «πύρινη κόλαση» δείχνει στρωμένος με τις καλές προθέσεις της νέας νομοθεσίας.

4. Και η αυστηροποίηση της νομοθεσίας; Επίσης πολυδιαφημισμένη αλλά δεν αποτελεί πανάκεια. Και να υπάρξουν περισσότερες συλλήψεις και καταδίκες, τα ήδη δεκάδες χιλιάδες στρέμματα που έχουν γίνει στάχτη δεν αποκαθίστανται από τη μια μέρα στην άλλη και συχνά ελέω κλιματικής αλλαγής προκαλούνται μη αναστρέψιμες ζημιές. Το δε περιστατικό με τη θαλαμηγό-Νέρωνα στην Υδρα δεν πρέπει να αποτελέσει το πυροτέχνημα που θα καλύψει όλα τα υπόλοιπα κακώς κείμενα. Στην ίδια κατηγορία εντάσσω και τη διαχρονική αναζήτηση των εμπρηστών, που συχνά παρουσιάζονται ακόμα και ως ξένοι πράκτορες.

5. Και τελικά, ποιες λύσεις υπάρχουν; Πολλά μπορούν να γίνουν για την καλύτερη προετοιμασία. Επιτέλους να προχωρήσουν αντιπυρικές ζώνες και δρόμοι, να καταρτιστούν περιφερειακά αλλά και τοπικά σχέδια πυροπροστασίας και να γίνει μια σοβαρή καμπάνια για την καύση των υπολειμμάτων καλλιεργειών και κλαδεμάτων (φυσικά όχι το καλοκαίρι με 8 Μποφόρ) και όχι μόνο να μοιράζονται πρόστιμα. Επίσης, η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό της Πυροσβεστικής, η αποκατάσταση των εποχικών και η ενίσχυση των εθελοντών (και σε μέσα) και η απομάκρυνση από νοοτροπίες που αποκαλούν τους ανθρώπους που ρίχνονται στις φλόγες, συχνά χωρίς να πληρώνονται υπερωρίες, «γραφειοκράτες» και «δημόσιους υπαλλήλους».

Θα αναλάβει κανένας αρμόδιος την ευθύνη για όλα αυτά ή για άλλη μια φορά θα είναι ατομική;