Δειλά βήματα στον κλιματικό νόμο, ενώ απαιτούνται άλματα

Πυρά πανταχόθεν δέχτηκε το κλιματικό νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας από τους φορείς που συμμετείχαν στη συζήτηση της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.

Η κριτική ασκήθηκε από διαφορετικές πλευρές και προσεγγίσεις, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι έντεκα σημαντικοί φορείς, μεταξύ των οποίων και πολλοί περιβαλλοντικοί, μίλησαν για «δειλά βήματα» τη στιγμή που απαιτούνται άλματα.

Αρχή με παράπονα έκανε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων Στράτος Παραδιάς, που αναφέρθηκε στην ασφάλιση των κτιρίων τα οποία βρίσκονται αποκλειστικά σε ζώνες υψηλού κινδύνου. Οπως σημείωσε, αυτό που λέει η διάταξη ή δεν θα μπορέσει να εφαρμοστεί καθόλου ή, αν εφαρμοστεί, θα οδηγήσει σε «εκπληκτικά υψηλά απαγορευτικά ασφάλιστρα» διότι στο πακέτο της ασφάλισης πρέπει να συμπεριλαμβάνονται τα πάντα, «και τα ασφαλή και τα επισφαλή». Πρόσθεσε ακόμη ότι «μεγάλο θύμα της δημιουργίας μιας αυστηρής κλιματικής νομοθεσίας θα είναι ο κτιριακός τομέας και κυρίως οι ιδιοκτήτες των παλιών κτιρίων, άνθρωποι μεγάλης ηλικίας οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν έχουν ούτε τον χρόνο ούτε το χρήμα να κάνουν τις μακροπρόθεσμες και πολύ σημαντικές επενδύσεις που απαιτούνται στα κτίρια για να συμμορφωθούν με τις ευρωπαϊκές οδηγίες» και αυτή η αδυναμία θα οδηγήσει σε απαγόρευση εκμίσθωσης των παλαιών αυτών σπιτιών.

Θέματα ελλιπούς χρηματοδότησης έθεσε ο Μανώλης Πλειώνης, πρόεδρος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, που ανέφερε ως πολύ σημαντική αδυναμία την έλλειψη «πιστοποιημένων δεδομένων για να μπορούμε να κάνουμε τις προβλέψεις μας». Αρα είναι απαραίτητο να λειτουργεί δίκτυο από φορείς παραγωγής επιστημονικών δεδομένων, όμως «χρειάζεται να υπάρχει και η δυνατότητα για να χρηματοδοτηθούν αυτοί που θα παρέχουν τα δεδομένα, γιατί για να έχεις πανελλαδικά δεδομένα και δίκτυα μετρικών σταθμών, χρειάζεται ένα μεγάλο κόστος».

Σε κοινή ανακοίνωση προχώρησαν έντεκα φορείς που συμμετείχαν στη διαβούλευση και συγκεκριμένα η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας, οι Γιατροί του Κόσμου, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, η «Καλλιστώ», η οργάνωση «Νόμος και Φύση», η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, η Greenpeace, η MEDASSET και η WWF Ελλάς.

Σχολιάζοντας το κλιματικό νομοσχέδιο, οι οργανώσεις αυτές μιλούν για «δειλή αρχή για θέσπιση εθνικού πλαισίου για την πορεία της χώρας προς την κλιματική ουδετερότητα, το οποίο όμως φαίνεται να μη λαμβάνει υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και τις πρόσφατες νομοθετικές πρωτοβουλίες της Ε.Ε. για την απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα». Οπως αναφέρουν, το νομοσχέδιο χαρακτηρίζεται από ένα διπλό κενό καθώς οι στόχοι που θέτει υπολείπονται σημαντικά από τον παγκόσμιο στόχο περιορισμού της κλιματικής αλλαγής στον 1,5°C, ώστε να αποτραπεί κλιματική κατάρρευση, ενώ λείπουν τα απαραίτητα μέτρα και οι πολιτικές που θα εγγυηθούν την εμπροσθοβαρή και ταχεία απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Οι οργανώσεις εντοπίζουν έλλειμμα ρυθμίσεων και πρόνοιας για τη φύση, την κλιματική-ενεργειακή δημοκρατία, την επιστημονική ανεξαρτησία και τη δίκαιη μετάβαση. Οπως αναφέρουν, η ανάγκη για προστασία της φύσης περιορίζεται σε ασαφείς κατευθύνσεις, η διαβούλευση και συμμετοχή δεν έχουν ενταχθεί οργανικά, ο ρόλος της επιστημονικής κοινότητας είναι εξαιρετικά αδύναμος στο σύστημα κλιματικής διακυβέρνησης. Επίσης, «το νομοσχέδιο δεν περιέχει τίποτα το ουσιαστικό για τη δίκαιη μετάβαση των τομέων και των περιοχών που αναπόφευκτα θα θιγούν από τις στρατηγικές μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική κρίση», ενώ «απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στο μεγάλο και κρίσιμο κεφάλαιο της συμμετοχής στη διαμόρφωση των πολιτικών και της δίκαιης εργασιακής μετάβασης σε όλους τους τομείς που θα επηρεαστούν».

Οι φορείς τονίζουν την έλλειψη στόχων για την ενεργειακή δημοκρατία και την παραγωγή καθαρής ενέργειας για αυτοκατανάλωση, ενώ στο πρόγραμμα RePowerEU τίθεται συγκεκριμένος στόχος για τη δημιουργία τουλάχιστον μιας ενεργειακής κοινότητας με βάση τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε κάθε δήμο με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων έως το 2025. Ζητούν ακόμη να τροποποιηθεί το άρθρο 17 του νομοσχεδίου ενσωματώνοντας τους στόχους της Ε.Ε. και την επέκταση του μέτρου για την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε:

● νέα δημόσια και εμπορικά κτίρια (με κάλυψη άνω των 250 τ.μ.) ώς το 2026
● υπάρχοντα δημόσια και εμπορικά κτίρια (με κάλυψη άνω των 250 τ.μ.) ώς το 2027
● όλα τα νέα κτίρια κατοικιών ώς το 2029.

Μιλώντας εκ μέρους του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ), ο Λεωνίδας Βατικιώτης επισήμανε την απουσία μέριμνας για την ενεργειακή φτώχεια που χτυπά όλο και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού.

Ανέφερε ακόμη ότι δεν έχει γίνει καμία εκτίμηση κόστους για την κατάργηση των καυστήρων, ενώ υπάρχουν φόβοι ότι θα οδηγήσει σε απότομη αύξηση του κόστους θέρμανσης. Για την υποχρεωτική ασφάλιση των κτιρίων ανέφερε ότι η Πολιτεία μεταθέτει τις ευθύνες της στους ιδιοκτήτες.

Εκ μέρους της Εθνικής Συνομοσπονδίας ΑμεΑ, ο Δημήτρης Λογαράς σημείωσε ότι δεν υπάρχει πρόνοια για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις συνέπειες που θα επέλθουν στα ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού και ζήτησε να είναι όλα τα ταξί προσβάσιμα σε άτομα με αναπηρία.

Ο Μιλτιάδης Λάζογλου, υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ), επικεντρώθηκε σε θέματα άναρχης δόμησης, οικιστικών προεκτάσεων καθώς και στη μείωση συντελεστών δόμησης, την επιτάχυνση ενεργειακής αναβάθμισης και την επαναχρησιμοποίηση εγκαταλειμμένων κτιρίων.

Ο Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου από την Ενωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας αναφέρθηκε επίσης στον περιορισμό των περιοχών όπου θα ισχύει υποχρεωτική ασφάλιση, λέγοντας ότι, εάν ασφαλίζονται λίγοι, τότε η ασφάλιση δεν θα λειτουργεί.

Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης δεν προχώρησε σε κανένα σχόλιο, ενώ ο Γ. Αδαμίδης, πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, χαρακτήρισε τη μετάβαση ταξική, επισημαίνοντας το μεγάλο κόστος για την απόκτηση ηλεκτροκίνητων οχημάτων και την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Προβληματισμό για την κατάργηση των καυστήρων κατέθεσε το ΓΕΩΤΕΕ μέσω του Σπ. Μάμαλη.

Ο Γ. Βασιλάκης εκ μέρους του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αυτοκινήτων παραδέχτηκε ότι τα κίνητρα για τα ηλεκτροκίνητα οχήματα είναι πολλά, αλλά ζήτησε αντικίνητρα για την κυκλοφορία ρυπογόνων οχημάτων, θυμίζοντας ότι η Ελλάδα έχει τον γηραιότερο στόλο στην Ευρώπη.