Αφού προβλήθηκαν ως πανάκεια για να αυξηθεί η ανακύκλωση στην Ελλάδα, αφού το μέγαρο Μαξίμου έβαλε λυτούς και δεμένους να τα προωθήσουν και ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης έσπευσε πριν από έναν χρόνο να πετάει μέσα τους πλαστικά μπουκαλάκια, έρχεται τώρα ο αρμόδιος κρατικός φορέας να αποφασίσει(;) ότι λειτουργούν παράνομα...
Ο λόγος για τα «σπιτάκια ανακύκλωσης», το βασικό εργαλείο του Συστήματος που ονομάζεται «Ανταποδοτική Ανακύκλωση Συσκευασιών» τα οποία, τέτοια εποχή πέρυσι, τύγχαναν τεράστιας διαφημιστικής προβολής.
Την καμπάνια προώθησης είχε τότε αναλάβει ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος, προκαλώντας, μάλιστα, ερωτήματα καθώς η Ανακύκλωση υπάγεται ως αρμοδιότητα στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Στις 26/11/19, ο κ. Θεοδωρικάκος οργάνωνε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Εσωτερικών -έξω από το οποίο είχε τοποθετηθεί σπιτάκι- για να διακηρύξει ότι η Ανταποδοτική Ανακύκλωση θα γεμίσει την Ελλάδα με τέτοια συστήματα ξεκινώντας πιλοτικά από πέντε δήμους. Την επόμενη μέρα, το υπουργείο επισκέφθηκε ο πρωθυπουργός για να πετάξει μπουκαλάκι και η «Εφ.Συν.» σε εκτενές ρεπορτάζ μιλούσε για «γην και ύδωρ σε ιδιωτική εταιρεία με αμφιλεγόμενο παρελθόν και διαρκή διαμάχη με τον αρμόδιο ελεγκτικό φορέα του Δημοσίου, τον ΕΟΑΝ (Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης)».
Μεταξύ άλλων, το δημοσίευμα θύμιζε τις παρεμβάσεις που είχαν γίνει από την Ανταποδοτική (με τη συμβολή και της Αστυνομίας!) με συνέπεια να μη συνεδριάσει το Δ.Σ. του ΕΟΑΝ που θα εξέταζε εάν θα εγκρίνει το Επιχειρησιακό Σχέδιο του συστήματος ώστε να λειτουργεί νομίμως. Αποκάλυπτε, επίσης, ότι έξι μήνες αργότερα, η νέα διοίκηση του ΕΟΑΝ συνέχιζε να μην έχει εγκρίνει το Επιχειρησιακό Σχέδιο της «Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».
Εκπνέει η προθεσμία
Σήμερα και αφού πέρασαν άλλοι 13 μήνες, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση συνεχίζει να μη διαθέτει εγκεκριμένο Επιχειρησιακό Σχέδιο. αν και συνεχίζει τα «πάρε-δώσε» με το Δημόσιο. Το χειρότερο; Ενώ η Διεύθυνση Εναλλακτικής Διαχείρισης του ΕΟΑΝ έχει συντάξει από τις 17/11/20 αναλυτική, πολυσέλιδη εισήγηση που αρνείται την έγκριση της Ανταποδοτικής, το αρμόδιο να αποφασίσει Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΟΑΝ δεν προγραμματίζει συνεδρίαση με κίνδυνο να προκύψει «νομιμοποίηση» μέσω της παρέλευσης των προθεσμιών (στις 7/1/21 συμπληρώνεται ένα εξάμηνο από την ολοκλήρωση του φακέλου).
Πρόεδρος στον ΕΟΑΝ είναι ο πρώην δήμαρχος Κηφισιάς Νίκος Χιωτάκης, ο οποίος είναι ταυτόχρονα και αντιπρόεδρος στον φορέα που είναι αρμόδιος για τα σκουπίδια της Αττικής, τον ΕΔΣΝΑ. Ο κ. Χιωτάκης μαζί με τον περιφερειάρχη Αττικής Γιώργο Πατούλη βρίσκονταν στις πρώτες θέσεις όταν, προ πανδημίας, ήταν σε εξέλιξη η καμπάνια Θεοδωρικάκου.
Εν μέσω της πανδημίας, πάντως, οι μπίζνες δεν σταμάτησαν. Οπως έγραψε στις 7/11/20 η «Εφ.Συν.», η υπεργολάβος της Ανταποδοτικής, εταιρεία ΤΕΧΑΝ, είναι η μόνη υποψήφια να αναλάβει προμήθεια 180 «σπιτακίων» ανακύκλωσης με προϋπολογιζόμενο κόστος 67 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή σχεδόν το 1/3 μιας δουλειάς που ετοιμάζει ο ΕΔΣΝΑ χωρίς διαγωνισμό. Μεγάλο μερίδιο επιδιώκει η ΤΕΧΑΝ και από τις προμήθειες του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» με δράσεις 220 εκατ. ευρώ για διαχείριση αποβλήτων από τους δήμους.
Στην προσπάθεια αυτή, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση επιλέγει πάντοτε συμμάχους. Οπως αναφέρει η υπηρεσιακή εισήγηση του ΕΟΑΝ, τον περασμένο Μάιο που δεν είχε ακόμη υποβληθεί το τελικό σχέδιο προς έγκριση, η πέμπτη έκδοσή του κοινοποιήθηκε «σε φορείς χωρίς αρμοδιότητα εξέτασης του φακέλου, ήτοι α) στον υπουργό Εσωτερικών, β) στον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, γ) στον γενικό γραμματέα του πρωθυπουργού και δ) στον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα.
Τι (δεν) πέτυχε η Ανταποδοτική Ανακύκλωση
Τα «σπιτάκια της ανακύκλωσης» διαφημίζονται ως σύστημα που αφενός συγκεντρώνει ξεχωριστά τα υλικά που μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθούν (μέταλλο, γυαλί, πλαστικό, χαρτί), αφετέρου δίνει ένα κίνητρο σε εκείνον που θα τα φέρει στο μηχάνημα δίνοντάς του κουπόνι για ψώνια (1 ευρώ για κάθε 33 αντικείμενα). Ομως, σύμφωνα με την απορριπτική εισήγηση της υπηρεσίας του ΕΟΑΝ, η Ανταποδοτική Ανακύκλωση:
1) Δεν κατάφερε να υλοποιήσει τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας με βάση τους στόχους που έθετε όταν εγκρίθηκε το 2008.
2) Οι επιδόσεις της στην περίοδο 2012-2019 ήταν πολύ χαμηλές, μη επιτυγχάνοντας για κανένα έτος κανέναν από τους επτά στόχους που όφειλε να πετύχει, με εξαίρεση το έτος 2017 κατά το οποίο πέτυχε 3 από τους 7 στόχους.
3) Η ανακύκλωση αποβλήτων ξύλινης συσκευασίας είναι μηδενική, ενώ διαπιστώθηκαν μεγάλες ανακολουθίες στα στοιχεία που κατατέθηκαν για την περίοδο 2009-2011.
4) Η παρακολούθηση και διαχείριση του Συστήματος είχε ανατεθεί κατ’ αποκλειστικότητα σε υπεργολάβο («διαχειριστή του συστήματος»), χωρίς ο φορέας να έχει τη δυνατότητα άμεσης πρόσβασης ή παρακολούθησης των εργασιών.
5) Δεν τεκμηριώνονται οι ποσότητες που πραγματικά ανακυκλώθηκαν και το σύστημα υποστηρίζει ότι αυτό ισχύει για το 100% των υλικών που μπήκαν στα σπιτάκια.
6) Συνέβαλε με πολύ μικρό ποσοστό (0,8%-4%) στους εθνικούς στόχους ανακύκλωσης, ενώ οι συμβεβλημένοι με αυτό παραγωγοί (σούπερ μάρκετ, βιομηχανίες κ.λπ.) παράγουν συσκευασίες μεταξύ 8,5%-15%.
7) Δίνει ασαφείς και αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με τον εξοπλισμό που βρίσκεται σε λειτουργία και προβαίνει σε προμήθεια νέου εξοπλισμού, χωρίς να έχει αξιοποιήσει το σύνολο του εξοπλισμού που φέρεται να έχει στη διάθεσή του.
8) Λειτουργεί με πολύ υψηλά ποσοστά δανεισμού για όλα τα τελευταία έτη (ποσοστό 1.561% για το 2019), ενώ για την κάλυψη των αναγκών του «ενεχυριάζει μεγάλα ποσά μελλοντικών εσόδων».
9) Για τις μελλοντικές χρήσεις, υπολογίζει ότι θα πρέπει να δίνει 11 εκατομμύρια ετησίως ως ανταποδοτικό αντίτιμο και αναφέρει ότι αυτό θα καλυφθεί από τα συνεργαζόμενα σούπερ μάρκετ και τον υπεργολάβο, χωρίς πρόβλεψη για το τι θα συμβεί αν χαθούν αυτές οι χορηγίες.
10) Κατά τον υπολογισμό των νέων χρηματικών εισφορών δεν συνυπολογίζονται ρεαλιστικά όλες οι συνιστώσες κόστους, ενώ από τη μελέτη για το γυαλί προκύπτει έλλειμμα της τάξης των 9,3 εκατ. ευρώ στην 6ετία, χωρίς να αναφέρεται πώς θα καλυφθεί.
Ολα τα παραπάνω περιλαμβάνονται στις τελικές διαπιστώσεις, ενώ στην αναλυτική καταγραφή περιλαμβάνονται πλήθος άλλων ευρημάτων όπως:
● Προσωπικό του ΕΟΑΝ εντός Σεπτεμβρίου/Οκτωβρίου 2020 επισκέφθηκε 34 «σπιτάκια» εντός Αττικής, αλλά εντόπισε μόνο τα 28 και από το σύνολο των αυτόματων μηχανημάτων που περιλαμβάνονται σε αυτά (83) λειτουργούσαν μόνο τα 20 (24%).
● Μέσα στο 2018, τα περισσότερα από τα συλλεχθέντα απόβλητα της ΤΕΧΑΝ (υπεργολάβου της Ανταποδοτικής) είτε αποθηκεύονται στις εγκαταστάσεις της για χρόνια είτε μεταφέρονται σε άλλα κέντρα διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ), συνεπώς δεν ανακυκλώνονται κατά 100%.
● Ο μέσος όρος ποσοτήτων υλικών που δηλώνονται ανά «σπιτάκι» το 2018 εμφανίζεται 45 φορές μεγαλύτερος από εκείνον άλλου συστήματος με τα ίδια «σπιτάκια».
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας