Η Σύνοδος... αστυνόμευσης των ΑΕΙ και τα μέτρα «πάταξης της ανομίας»

● Αυτοδίκαιη αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας για 24 μήνες σε περιπτώσεις ποινικής δίωξης για πράξεις βίας κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας ή για σημαντική καταστροφή εγκαταστάσεων, καθώς και αυτοδίκαιη διαγραφή σε περίπτωση αμετάκλητης ποινικής καταδίκης.

● Πειθαρχικές και διοικητικές κυρώσεις για πρυτάνεις και μέλη ΔΕΠ που δεν ασκούν τις υποχρεώσεις τους

● Υποχρέωση άμεσης κατάρτισης και επικαιροποίησης -έως το τέλος Ιουλίου- όλων των Σχεδίων Ασφαλείας με έγκριση από αρμόδια επιτροπή.

● Αμεση κατάρτιση εσωτερικών κανονισμών • Δημιουργία Παρατηρητηρίου Φαινομένων Βίας στο ΥΠΑΙΘΑ • Πλήρης στελέχωση και ενεργοποίηση της Μονάδας Ασφαλείας και Προστασίας κάθε ΑΕΙ.

● Υποχρεωτική χρήση της ακαδημαϊκής ταυτότητας ως μέσου ελέγχου εισόδου και εξόδου, κατά προτεραιότητα στους πανεπιστημιακούς χώρους των ΑΕΙ στα μεγάλα αστικά κέντρα, έως το τέλος του 2025. Επίσης εγκατάσταση και λειτουργία κατάλληλων τεχνολογικών συστημάτων καταγραφής πρόσβασης.

● Θέσπιση ειδικού ποινικού πλαισίου για την πανεπιστημιακή βία, κατά τα πρότυπα της αθλητικής και της ενδοοικογενειακής βίας.

● Σε περίπτωση αποδεδειγμένης φθοράς ή καταστροφής πανεπιστημιακής περιουσίας από φοιτητή ο δράστης θα καλείται να αποκαταστήσει τη ζημία και σε περίπτωση μη καταβολής η οφειλή βεβαιώνεται και θα διαβιβάζεται για είσπραξη στη ΔΟΥ. Παράλληλα αναμένεται σύντομα στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση για τους φοιτητές που είναι ανενεργοί, με ευνοϊκή αντιμετώπιση για τους εργαζόμενους φοιτητές, τα ΑμεΑ και εκείνους με αθλητικές υποχρεώσεις.

Αυτοί είναι οι άξονες που ανακοίνωσε η υπουργός Παιδείας στη Σύνοδο των Πρυτάνεων για την αντιμετώπιση των φαινομένων παραβατικότητας στα ΑΕΙ, θέμα εκτός ατζέντας φυσικά. Πρέπει ν’ αντιμετωπιστούν αυτά τα φαινόμενα, είπε η Σοφία Ζαχαράκη, ζητώντας να σταλούν σύντομα τα Σχέδια Ασφαλείας από όσα ΑΕΙ δεν τα έχουν καταρτίσει. Η προσωρινή αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας λόγω της συμμετοχής σε αντίστοιχα γεγονότα και η οριστική διαγραφή, αν και όταν αποδειχτεί (στο δικαστήριο), ήταν επίσης, όπως αναμενόταν, οι βασικές ποινές που συζητήθηκαν. Οι πρυτάνεις σε μια δύσκολη προσπάθεια να δείξουν ενιαίο μέτωπο (προς πάσα κατεύθυνση) αυτό που κατάφεραν ήταν να... συμφωνοδιαφωνήσουν.

Από τη μια έλεγαν ότι κανένα Ιδρυμα δεν θέλει να συμβαίνουν βίαια γεγονότα στους χώρους του και η σύνοδος συμφωνεί ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Από την άλλη όμως σ’ αυτήν την ίσως από τις πιο δύσκολες και έντονες συνόδους των τελευταίων χρόνων υπήρξαν πολλοί πρυτάνεις που έβαλαν φρένο στις επικίνδυνες γενικεύσεις. «Δεν συμβαίνουν σε όλα τα ΑΕΙ ακραία γεγονότα, τουναντίον, ήταν και παραμένουν δυο-τρία αυτά που αντιμετωπίζουν τέτοιες καταστάσεις» επισήμαναν, τονίζοντας μάλιστα πως «έχουν μειωθεί δραστικά αυτά τα φαινόμενα», ενώ δεν παρέλειψαν να πουν ότι πολλά εκ των γεγονότων δεν αφορούν την πανεπιστημιακή κοινότητα καθώς προκαλούνται από εξωπανεπιστημιακά άτομα και αυτό είναι ένα ζήτημα που αφορά όχι τα Πανεπιστήμια, ούτε το υπουργείο Παιδείας, αλλά το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη.

Ολα αυτά κοστίζουν

Τέλος, ζήτησαν επιπλέον κονδύλια για τα Σχέδια Ασφαλείας καθώς αυτά προβλέπουν πολύ απαιτητικές εγκαταστάσεις και εξοπλισμούς (κέντρο ηλεκτρονικής παρακολούθησης, κάμερες παντού, τουρνικέ κ.ά.). Η είσοδος με ηλεκτρονική κάρτα ήταν η μόνη που συμφωνήθηκε ομόφωνα. Οι διαφωνίες δεν κρύφτηκαν, απλώς τέθηκαν σε μια ωραία ατμόσφαιρα. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες μέρες και συζητήσεις μεταξύ των πρυτάνεων, που σίγουρα δεν τις λες αναίμακτες. Μέχρι που (προχθές) το βράδυ έφαγαν σε ξεχωριστά τραπέζια τα αντίστοιχα στρατόπεδα, λένε οι κακές γλώσσες.

Κατά τ’ άλλα, τη δύσκολη αποστολή για τις εκ-φοβιστικές αναγγελίες επαναφοράς του αυταρχισμού, των παντός είδους διώξεων και της συρρίκνωσης ελευθεριών στα ΑΕΙ την έφερε εις πέρας ο υφυπουργός Νίκος Παπαϊωάννου [ναι, ο γνωστός ως (πρώην) «πρύτανης των ΜΑΤ»]. Με δήλωσή του στο περιθώριο των εργασιών της συνόδου είχε μιλήσει καθαρά για «νέα νομοθετική πρωτοβουλία πολύ σύντομα», ενώ αποκάλυψε και τον εντολέα: «Η προτροπή του πρωθυπουργού προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας είναι σύντομα -και αυτό θα συμβεί πολύ σύντομα- να παρουσιαστεί μια νομοθετική πρωτοβουλία άμεσα εφαρμόσιμη, ξεκάθαρα προς την κατεύθυνση των συνεπειών τόσο σε όσους προβαίνουν σε αυτές τις έκνομες ενέργειες -σε ποινικό, πειθαρχικό και αστικό επίπεδο-, αλλά από την άλλη θα προβλέπει αυστηρές διαδικασίες για τις διοικήσεις των Πανεπιστημίων, οι οποίες θα καλούνται πλέον στο μέλλον να εφαρμόζουν τη σχετική νομοθεσία άμεσα και γρήγορα».

Οι πρυτάνεις κατέληξαν βαθιά διχασμένοι να επιχειρούν σε ισορροπίες τρόμου, όχι όλοι για τους ίδιους λόγους, αλλά οι περισσότεροι κουρασμένοι από την ευκαιριακή αναβίωση του ανεπιθύμητου πια στην πανεπιστημιακή κοινότητα θέματος της «ανομίας στα ΑΕΙ». Εξ ου και η κοινή επισήμανση ότι «η προβολή περιστατικών παραβατικότητας, είτε υφίστανται είτε μεγαλοποιούνται, επηρεάζει αρνητικά την εικόνα των ελληνικών Πανεπιστημίων στο εξωτερικό». Μια επισήμανση που έγινε μεν στο πλαίσιο της συζήτησης για τη διεθνοποίηση των ελληνικών ΑΕΙ -ως θέματος της ατζέντας- αλλά αποκαλύπτει πολύ περισσότερα. Αλλωστε στο προσχέδιο του συγκεκριμένου πορίσματος ασκούνταν έως και κριτική στην κυβέρνηση. Αναφέρεται σ’ αυτό μεταξύ άλλων: «Η εικόνα ανασφάλειας λειτουργεί αποτρεπτικά και πρέπει να αποφεύγονται οι πολιτικά φορτισμένες τοποθετήσεις που εντείνουν τον διχασμό».

Πάντως ήταν αρκετοί οι εκπρόσωποι των διοικήσεων των ΑΕΙ που έλεγαν αυτές τις μέρες ότι «έχει κουράσει πια αυτό το θέμα», αναφερόμενοι όχι απλώς στα επεισόδια αλλά και στις συνεχείς επιδρομές της αστυνομίας στα Πανεπιστήμια. «Δεν μπορεί να συνεχιστεί άλλο. Δεν μπορεί να έχουμε μέσα στα Πανεπιστήμια κάθε τρεις και λίγο την αστυνομία» τόνιζαν πρυτάνεις ακόμα και από το λεγόμενο δεξιό, συντηρητικό μπλοκ.

Διαφορές

Το άσχημο όμως είναι ότι, παρά την κοινή διάθεση για τη διάσωση του ακαδημαϊκού κύρους, οι διαχωριστικές γραμμές είναι βαθιές. Οπως πάντα υπάρχουν και οι «πρόθυμοι» της κυβέρνησης. Εν προκειμένω, είτε γιατί το θέλουν, είτε γιατί δεν μπορούν αλλιώς, διεμβολίζουν το ακαδημαϊκό μέτωπο και διαμορφώνουν στρατόπεδα. Στις έντονες συνεδριάσεις της συνόδου υπήρξαν πρυτάνεις που μίλησαν για φοιτητές-τρομοκράτες προκειμένου να ετοιμάσουν το έδαφος για τις πολιτικές παρεμβάσεις.

Η υπουργός είναι γεγονός ότι αντιμετωπίζει και εκείνη προβλήματα. Αν μπορούσε, δεν θ’ ασχολούνταν καθόλου με τα ΑΕΙ. Παρέλαβε όμως εντολές να επιβάλει μέχρι κεραίας το σχέδιο του πρωθυπουργού, ο οποίος ξαναφόρεσε τη στολή «του νόμου και της τάξης» για το κυνήγι του θησαυρού των ακροδεξιών ψήφων. Δεν είναι τυχαίο ότι η κ. Ζαχαράκη, προφανώς φοβούμενη και τον ίσκιο της, δεν εμπιστεύτηκε τη νομική ομάδα Πιερρακάκη -ο οποίος έχει ξηλώσει πολλές από τις επιταγές Κεραμέως-, αλλά έφερε δικούς της νομικούς για τις επίμαχες νομοθετικές αλλαγές.

Στην άλλη όχθη της συνόδου οι μετριοπαθείς αλλά και οι ανοιχτά διαφωνούντες πρυτάνεις έδειξαν ξεκάθαρα τις θέσεις και προθέσεις τους. Είναι ενδεικτική η παρατήρηση πρύτανη κορυφαίου Ιδρύματος της χώρας ότι «στον πρωινό καφέ του Μαξίμου λένε άσχημα λόγια για τους πρυτάνεις». Ομως το σημαντικό είναι πως οι πρόθυμοι, αν και λιγότεροι συνολικά, έχουν την εύνοια και αναπόφευκτα την επιρροή. Υπάρχει μια «Αγία Τριάδα» ισχυρή και μερικοί γύρω της που συνηγορούν και ανοίγουν τον δρόμο. Για να περάσει τι; Απλές εντυπώσεις. Αυτές που χρειάζεται να δημιουργήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Δεν έχει κάτι άλλο να πουλήσει. Ο καιρός περνάει χωρίς να κάνει ταμείο σε ψήφους και οι «πρόθυμοι» είναι πάντα χρήσιμοι.