Με αγωγή προειδοποιεί την Ολλανδία η Διεθνής Αμνηστία

Με αγωγή κατά της Ολλανδίας προειδοποιούν την ολλανδική κυβέρνηση η Διεθνής Αμνηστία και άλλες τρεις οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων (PAX, Defense for Children, Boat Refugee Foundation), αν δεν αναγνωρίσει ότι έχει νομική ευθύνη για την ευρωτουρκική συμφωνία του 2016 για το προσφυγικό και για τις καταστροφικές επιπτώσεις της στη ζωή και στα δικαιώματα εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων.

Έξω από την είσοδο του ολλανδικού κοινοβουλίου στη Χάγη όπου παρέδωσαν «δήλωση νομικής ευθύνης» της κυβέρνησης, οι οργανώσεις επισήμαναν ότι η Ολλανδία, που ασκούσε την κυλιόμενη προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2016, όταν υπογράφηκε η συμφωνία, «είχε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία και την εφαρμογή της και μπορούσε να προβλέψει ότι τα πράγματα θα πήγαιναν στραβά». Η ολλανδική κυβέρνηση, έχει περιθώριο ένα μήνα να ανταποκριθεί στη δήλωση νομικής ευθύνης, διαφορετικά οι οργανώσεις θα κινηθούν νομικά.

Η συμφωνία, που μετονομάστηκε στη συνέχεια σε «κοινή δήλωση», προκειμένου να αποφευχθεί η νομική ευθύνη που θα απέρρεε από μια επίσημη συμφωνία, προέβλεπε ότι η Ε.Ε. θα μπορούσε να απελάσει στην «ασφαλή τρίτη χώρα» Τουρκία Σύρους και άλλους πρόσφυγες, για να εξεταστεί εκεί το αίτημά τους για άσυλο. Για κάθε Σύρο που θα απελαυνόταν στην Τουρκία, ένας άλλος Σύρος θα μπορούσε να μετεγκατασταθεί από την Τουρκία απευθείας σε ευρωπαϊκά κράτη.

Όπως σημειώνουν οι οργανώσεις, η συμφωνία έγινε «παρ' όλο που ήταν ήδη σαφές ότι η Τουρκία δεν ήταν ασφαλής χώρα, επειδή δεν μπορούσε να καλύψει τις βασικές ανάγκες των προσφύγων» και παρ' όλο που «η Ελλάδα είχε ένα δυσλειτουργικό σύστημα ασύλου».

Ούτε όμως εφαρμόστηκε το σκέλος της απευθείας μετεγκατάστασης ούτε σταμάτησε η ροή των προσφύγων, όπως υπογραμμίζουν, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τραγικές συνθήκες διαβίωσης στα ελληνικά νησιά, από τη στιγμή μάλιστα που είχε προηγηθεί το κλείσιμο του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου, κλείσιμο που επισφραγίστηκε με την υπογραφή της συμφωνίας.

«Από το 2016, χιλιάδες πρόσφυγες και άνθρωποι που ζητούν άσυλο κρατούνται για χρόνια υπό εξευτελιστικές συνθήκες στα ελληνικά νησιά. Ο υπερπληθυσμός, η έλλειψη εκπαίδευσης, ιατρικών εγκαταστάσεων και εγκαταστάσεων υγιεινής, οι υπερβολικά χρονοβόρες διαδικασίες ασύλου, η δομική ανασφάλεια και η έκθεση στη σωματική και σεξουαλική βία, καθώς και η έλλειψη επαρκούς τροφής, μεταξύ άλλων, έχουν επικρατήσει τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η συμφωνία παραμένει σε ισχύ χρόνο με τον χρόνο», υπογραμμίζουν οι οργανώσεις. Επισημαίνουν παραβιάσεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, του Χάρτη της Ε.Ε., της Σύμβασης για τους Πρόσφυγες και των οδηγιών της Ε.Ε., όπως και των δικαιωμάτων του παιδιού.

Καθώς το Δικαστήριο της Ε.Ε., για να αποφύγει τη νομική ευθύνη της Ένωσης, ερμηνεύει τη συμφωνία ως κοινή δήλωση που έκανε χωριστά το κάθε ευρωπαϊκό κράτος με την Τουρκία, οι οργανώσεις ζητούν να αναλάβει τη νομική ευθύνη το ολλανδικό κράτος. «Δεν θα πρέπει να συνάπτονται συμφωνίες, εάν μπορεί να προβλεφθεί ότι οδηγούν σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χωρίς κοινοβουλευτική εποπτεία», σημειώνουν οι οργανώσεις.